background image
PATOGENEZ
Psoriasis'de en belirgin anormallikler (1) kerati-
nositlerin hücre kinetiklerinin de¤iflmesidir, ya-
flam sikluslar> 311 saatten 36 saate k>sal>r, böylece
epidermal hücrelerin normal üretiminin 28 ka-
t>yla sonuçlan>r ve (2) CD8+ T hücreleri, lezyon-
larda bask>n olarak gözlenen T hücre popülasyo-
nu. Epidermis ve dermis entegre bir sistem flek-
linde yan>t verir: epidermisin germinatif tabaka-
s>nda tan>mlanan de¤ifliklikler ve epidermal de¤i-
fliklikleri tetikleyen dermiste inflamatuar de¤iflik-
likler. Psoriasis T hücreler taraf>ndan yönetilen
bir hastal>kt>r. Üst dermal kan damarlar>n> çevre-
leyen psoriatik lezyonlarda çok say>da CD8+ T
hücresi ve TH1 yan>t> olan sitokin spektrumu
vard>r. Psoriatik lezyonlar>n süreklili¤inin devam
eden otoreaktif immün yan>t oldu¤u düflünül-
mektedir.
KL
r:
1. Erüptif, inflamatuar tip: çok say>da küçük
(guttat veya nummular) lezyonludur ve
spontan iyileflme e¤ilimi yüksektir (Resim 3-
1 ve 3-2); relatif olarak nadir gözlenir (tüm
psoriasis olgular>n>n <%2'si); eksanteme
benzer; lezyonlar>n yeri h>zl> bir flekilde olu-
flur ve genç eriflkinlerde her zaman olmama-
s>na ra¤men s>kl>kla streptokokal faranjit
sonras> gözlenir.
2. Kronik stabil (plak) psoriasis (Resim 3-3; 3-
4): Hastalar>n büyük bir ço¤unlu¤unda kro-
nik a¤r>s>z lezyonlar aylarca ve y>llarca vard>r,
sadece yavafl yavafl de¤iflir.
Deri Bulgular>
Kafl>nt> s>kt>r, özellikle saçl>
deri ve anogenital psoriasisde gözlenir.
Deri Lezyonlar>
Psoriasisin klasik lezyonu,
gümüfl-beyaz>ms> kabuk görüntüsüyle keskin s>-
n>rl> eritamatöz papüldür (Resim 3-1). Pul pul
kabuklar; lamellar, gevflek ve kafl>mayla kolayl>k-
la dökülen karakterdedir. Kabuklar>n ç>kar>lmas>,
ufac>k kan damlac>klar> (Auspitz bulgusu) gö-
rüntüsüyle sonuçlan>r. Papüller lamellar kabuk-
lar>yla keskin s>n>rl> plaklar fleklinde büyür (Re-
sim 3-3), böylece bir araya gelerek polisiklik veya
serpijinöz patern oluflturur (Resim 3-4). Vücutta
herhangi bir yerde oluflabilir ancak klasik tercih
yerleri vard>r (bkz Resim 3-1).
Akut Guttat Tipi
Somon-pembemsi papüller
(guttat: Latin gutta, "damla"), 2.0 mm-1.0 cm
boyutlar>nda skuaml> veya skuams>z olabilir (Re-
sim 3-1; 3-2), kabuklar görünmeyebilir ancak ka-
z>mayla görünür hale gelir. Döküntü gibi da¤>l-
m>fl ayr>k lezyonlar genelikle gövdede yo¤unlafl-
m>flt>r (Resim 3-2), yüzde ve saçl> deride daha az
gözlenir ve genellikle avuç içi ve ayak taban> ko-
runur. Guttat lezyonlar birkaç hafta içinde spon-
tan olarak iyileflebilir ancak genellikle tekrarlar ve
kronik, stabil psoriasise dönüflür.
Kronik Stabil Tip
Keskin s>n>rl>, mat-k>rm>z>
plaklar; gevflekçe yap>flm>fl, lamellar, gümüfl-be-
yaz>ms> kabuklara sahiptir (Resim 3-3). Plaklar
birleflerek polisiklik, co¤rafik lezyonlar> oluflturur
(Resim 3-4) ve k>smen geriler, annular, serpinji-
nöz ve kemer fleklinde paternlere dönüflür. La-
mellar skuamlar kolayl>kla kald>r>labilir veya lez-
yon afl>r> bir flekilde kronik oldu¤unda, s>k> olarak
alttaki inflamatuar ve infiltrasyona u¤ram>fl deri-
ye yap>fl>r, istiridye kabu¤u benzeri hiperkeratosis
oluflur (Resim 3-5).
Da¤>l>m ve Tercih Bölgeleri
Akut Guttat Yay>lm>fl, jeneralize özellikle gövde
(Resim 3-2).
Kronik Stabil
Tek lezyon veya bir ya da daha
fazla tercih bölgesine lokalize lezyonlar: dirsek,
diz, sakral gluteal bölge, saçl> deri, avuç içi/ayak
taban> (Resim 3-1). Bazen sadece bölgesel tutu-
lum (saçl> deri) s>kl>kla jeneralize.
Patern Bilateral, genellikle simetrik (tercih böl-
geleri); s>kl>kla maruz kal>nan alanlar.
Özel Bölgeler
Avuç <çi ve Ayak Taban> Sadece tek bafl>na
tutulan alanlar olabilir. Yo¤un gümüfl beyaz veya
sar>ms> hiperkeratoz ve skuam vard>r, bunlar
gövdedeki lezyonlara nazaran kolayl>kla ortadan
kald>r>lamaz (Resim 3-6). Ancak hiperkeratoz
deskuamasyonu, her zaman keskin s>n>rl> olan ta-
ban>nda inflamatuar plak oluflturur (Resim 3-7).
Çatlaklar, a¤r>l> fissürler ve kanama olabilir.
Saçl> Deri Plaklar; keskin s>n>rl>, kal>n yap>flm>fl
skuamlar vard>r (Resim 3-8). Da¤>lm>fl ayr>k veya
difüz olarak saçl> deri tutulumu gözlenebilir. S>k-
l>kla çok prüritik, kafl>nt>l>d>r. Not: Saçl> derinin
psoriasisi saç kayb>na yol açmaz, y>llarca sonra bi-
le kal>n plak-tipinde tutulum vard>r. Saçl> deri
psoriasisi jeneralize psoriasisin bir parças> olabilir
veya izole plaklarla bir arada gözlenebilir veya saç-
l> deri tek bafl>na tutulan bölge olabilir.
Yüz Nadiren tutulum gözlenir ve tutulum göz-
lendi¤inde s>kl>kla psoriasis dirençli tipidir (Re-
sim 3-9).
1. KISIM DER< VE MUKÖZ MEMBRANLARDA GÖRÜLEN HASTALIKLAR
54