background image
EPVE SHK
Epidermis ve skuamöz mukozadaki epidermal ke-
ratinositlerin displazisi, epidermisin alt k>sm>n> ya
da tüm katmanlar>n> etkileyebilir. Bazal hücreler
displastik keratinositlere olgunlaflarak hiperkera-
totik bir papül ya da pla¤a neden olur, bu da kli-
nikte "keratozis" olarak adland>r>l>r. Displaziden
SHKr. Bu
lezyonlar>n çeflitli eponimleri vard>r, Bowen has-
tal>¤> ya da Queyrat'>n eritroplazisi gibi, bunlar ta-
rifleyici morfolojik terimler olarak yararl>d>r an-
cak UVR ya da HPV'ye efllik eden SHKri daha anlaml> olacakt>r ve bunlar sadece bilinen
etiyolojisi olan lezyonlar için kullan>labilirler.
274
11. B Ö L Ü M
PREKANSERÖZ
LEZYONLAR VE KUTANÖZ
KARS
EP
Kutan epitelyal kanserler [melanom d>fl> deri kanserle-
ri (MDDK)] tüm kanserler içinde tan> konmas> ve teda-
vi edilmesi en kolay olanlar>d>r. En s>k olarak epider-
mal germinatif keratinositler ya da adneksal yap>lardan
köken al>rlar (örn. ter bezleri, k>l folikülleri). MDDK bazal hücreli karsinom (BHK) ve skuamöz hüc-
reli karsinomdur (SHK). SHK genellikle, tan>mlanabi-
lir bir displastik in situ lezyondan geliflir, ki bu lezyon
belirgin invazyon olmadan önce tedavi edilebilir. Bu-
nun aksine in situ BHK bilinmemektedir, fakat minimal
invaziv olan "yüzeyel" BHK'lar s>k görülürler.
Aç>k deri rengine sahip kiflilerde MDDK'n>n en
s>k nedeni günefl >fl>¤>, ultraviyole radyasyon (UVR)
ve human papilloma virüstür (HPV). Solar keratozlar
Kuzey Avrupa kökenli kiflilerde, kronik günefl maru-
ziyeti alanlar>nda, en s>k görülen SHK in situ
(SHKr (bölüm
10'a bak>n>z). UVR ve HPV, epitelyal displaziden
SHKtrumda hastal>klara neden olur. Daha nadiren
MDDK'lar iyonize radyasyondan (kronik radyasyon
hasar> bölgelerinde ortaya ç>kan), kronik inflamas-
yondan, hidrokarbonlardan (katran) ve inorganik ar-
seni¤in kronik al>m>ndan kaynaklanabilir; böyle tü-
mörler UVR ya da HPV'ye efllik edenlerden daha ag-
resif olabilir. pülasyonun artmas> ile birlikte (HIV/AIDS hastal>¤>
olanlar, solid organ nakli al>c>lar>, vb) UVR ve HPV
ile indüklenen SHK'lar daha s>k görülmeye baflla-
m>flt>r ve daha agresif olabilirler.
Epitelyal kanser öncüsü lezyonlar ve SHKflekilde s>n>fland>r>labilir
UVR ile indüklenen
Solar (aktinik) keratozlar
Yay>lan pigmente aktinik keratozlar (YPAK)
Likenoid aktinik keratozlar
Bowenoid aktinik keratozlar
SHK¤>)
HPV ile indüklenen
Düflük dereceli skuamöz intraepitelyal lezy-
on (DDYüksek dereceli skuamöz intraepitelyal
lezyon (YDSHK
Arsenik keratozlar>
Palmoplantar keratozlar
Bowenoid arsenik keratozlar>
Hidrokarbon (katran) keratozlar>
Termal keratozlar
Kronik radyasyon dermatiti keratozlar>
Kronik skar keratozlar>