background image
PATOGENEZ
Akarlar
·
Kan emme s>ras>nda depolad>klar> tükrük
proteinleri yoluyla kafl>nt> ve/veya alerjik re-
aksiyonlar yaparlar.
·
Ekin akarlar> (fl>k piresi) diz, bacaklar, kemer
bölgesinde orta derecede kafl>nt> ile bulunur-
lar; akarlar genellikle kan emdikten sonra ve-
ya kafl>nmay> takiben düflerler.
·
Duyarlanmam>fl kiflilerde 1-2 mm'lik kafl>nt>l>
papül görülür.
·
Duyarl> kiflilerde, AIDR papüler ürtiker, vezi-
külasyon olabilir veya atefl veya lenfadenopati
ile beraber granülomatöz reaksiyon olabilir.
Keneler (Akarina) Reaksiyonlar, yabanc> ci-
sim reaksiyonlar>, tükrük sekresyonlar>na karfl>
reaksiyonlar>, injekte edilen toksinlere karfl> reak-
siyonlar ve afl>r> duyarl>l>k reaksiyonlar>ndan olu-
flur. Kene paralizisi kenenin tükürü¤ünde sekrete
edilen toksinle olmaktad>r.
Örümcekler (Areneae)
·
Loxosceles reclusa: Kahverengi recluse (keflifl)
örümce¤i, >s>r>¤> orta dereceli ürtikerden tam
kal>nl>kta nekroza kadar de¤iflen reaksiyonla-
ra neden olur (Loxoscelism).
·
Latrodektus: "Dul" örümcek, nörotoksin içe-
ren (
­latrotoxin) venomunu enjekte ederek
>s>rma yerinde reaksiyona ilave olarak de¤iflik
derecelerde sistemik toksisitelere neden olur.
·
Tegenaria: Pasifik Kuzey Bati Amerikada ya-
flayan Hobo örümcekleri nekrotik reaksiyon-
lara neden olur
·
Tarantula: >s>rma ve bacaklar>ndan dökülen
k>llar>yla hafif inflamatuvar reaksiyonlara ne-
den olur.
Akrepler Tropikal ve çorak bölgelerde yaflar-
lar. Venom fliddetli derecede lokal ve sistemik re-
aksiyonlara neden olabilen nörotoksinde içerir.
Bül Böce¤i Böcek deri üzerinde ezildi¤inde
içerdi¤i kimyasal kantaridin büllöz lezyonlara ne-
den olur.
Kara Sinekler Is>r>klar lokal reaksiyonlar ka-
dar kara sinek atefli denilen atefl, bafla¤r>s>, bulan-
t>, jeneralize lenfadenopati ile karakterize tabloya
da neden olur.
Is>rmayan Sinekler Sinekler genellikle aç>k
yaralar, eksudalar ve deri ülserlerinden beslenirler
ve bu alanlara yumurtalar>n> b>rakarak yara mya-
zisine
neden olurlar. Sinek larvalar> zedelenmifl
yada sa¤lam deriden, epidermisten dermise gire-
rek furonküler myazise neden olurlar. Baz> olgu-
larda larvalar subkutise geçerek (migratuar mya-
zis
) kutanöz larva migrans modelini taklit ederler.
Tahta Kurular> Gece beslenmeleri lineer veya
grup fleklinde papüler ürtikere neden olur. (kah-
valt>, ö¤le yeme¤i ve akflam yeme¤i)
Zarkanatl>lar Ar>, yaban ar>s>, eflek ar>s> a¤r>-
l> sokma ve duyarl> kiflilerde anaflaksiye neden
olabilirler.
T>rt>llar ve Güveler Tüyler lokal irritasyon
ve alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
Pire (Kedi, Köpek, Kufl) Bu pirelerin sokma-
s> insan pirelerinden daha fazla lokal reaksiyona
neden olur.
Chigoe veya Kum Piresi (Tunga penetrans)
Yeni döllenmifl difli pire konak insan derisinden
penetre olur, epidermisten dermoepidermal bi-
leflkeye kadar uzanarak kona¤>n yüzeysel dermi-
sindeki damarlardan kan emer (Tungiyazis). Ol-
gun yumurtalar (150-200) 7-10 günlük sürede
terminal abdominal ç>k>fltan birer birer d>flar> ç>-
karlar. Yumurtalar>n ç>k>fl>ndan k>sa bir süre son-
ra difli ölür ve onun etraf>ndaki infeste doku kol-
labe olur.
KL
AIDR >s>r>ktan son-
raki birkaç dakika ile gün içinde görülür.
Lezyonlar>n Süresi Günler, haftalar, aylar
Deri Bulgular> Kafl>nt>, >s>r>k yerinde a¤r>. Sis-
temik reaksiyonla beraber sistemik semptomlar.
Mukokutanöz Bulgular
Eritematöz Maküller
>s>r>k yerinde oluflur ve
genellikle geçicidir.
Papüler Ürtiker
·
Sebat eden (>48 saat) ürtikeryal.papüller
(Resim 28-1'den 28-5'e), s>kl>kla <1 cm ve
üzerinde vezikül bulunan
·
Ekskoriyasyon ve ekskoriye ürtikeryal papül-
ler, veziküller.
·
Krutlu, a¤r>l> lezyonlar, genellikle pürüland>r,
impetigo, ektima veya kutanöz difteri olarak
görülebilirr.
·
Ekskoriye veya sekonder infekte lezyonlar
özellikle koyu tenli kiflilerde hipo/hiperpig-
mentasyonla veya yüksek ve deprese skarlarla
iyileflebilir.
Büllöz Lezyonlar
·
Hafif inflame bir zeminde berrak s>v> içeren
gergin büller.
·
Ekskoriyasyon büyük erozyonlarla sonuçlan>r.
Kene Is>r>klar>
·
A¤r>s>z bir flekilde yap>fl>r ve beslenir.
·
Sekresyonlar lokal reaksiyonlar (Resim 26-6),
ateflli hastal>k, paraliziye neden olur.
28. BÖLÜM ARTROPOD ISIRIKLARI, SOKMALAR VE KUTANÖZ ENFEKS
853