884
29. B Ö L Ü M
S
EP
Etiyoloji manya türü neden olmaktad>r (Layflmanya ve Vi-
annia subcinsleri) Tablo 29-1.
Yaflam Siklusu
·
Promastigot: kumsine¤i ve kültürde bulunan
kamç>l> form.
·
Amastigot: kamç>s>z dokudaki form (2-4 m
çapl>); memelilerde makrofaj fagozomlar>nda
ço¤al>r.
Tür Saptanmas> last DNA yüksek dansiteleri, spesifik flebotomin
vektörleri, monoklonal antikorlar, DNA hibridi-
zasyon, DNA restriksiyon endonükleaz parça
analizi.
Geçifl Yolu
·
te olan difli flebotom kumsine¤inin (2- 3 mm
uzunlu¤unda) >s>r>¤>yla bulafl>r. Tafl>y>c> ola-
rak yaklafl>k 30 tür kumsine¤i tan>mlanm>fl.
Kumsinekleri c>l>z, sessiz uçan canl>lard>r; ka-
ranl>kta, nemli bölgelerde dinlenirler ve tipik
olarak akflam ve gece vakti aktif olurlar.
·
Di¤er yollar: Konjenital veya parenteral (ör-
ne¤in kan transfüzyonu, i¤ne paylafl>m> ve la-
boratuar kazas> yoluyla).
Rezervuar Co¤rafyaya ve layflmanya türüne gö-
re de¤iflir. Zoonoz kemiricileri/köpekleri etkiler.
·
Akdeniz sahillerindeki köpekler. endemik bölgelerde test edilen köpeklerin
%20 sinde deride ve iç organlarda parazit sap-
tanm>fl.
KUTANÖZ VE MUKOKUTANÖZ LAYfiMANYAZ
Etiyoloji: Pek çok tür zorunlu hücre içi parazit,
bask>n olan türler:
Eski Dünya:
L. tropica, L. major, L. aethi-
opica
Yeni Dünya:
L. mexicana kompleksi, Vian-
nia subcinsleri
Vektör: Kumsine¤i
Eski Dünya:
Phlebotomus
Yeni Dünya:
Luzomyia
Makrofaj infeksiyonu deride (dermis), nazofa-
rengeal mukozada ve retiküloendotelyal sistem-
de (visseral) olabilir.
Klinik sendromlar>n çeflitlili¤i parazitin tipine,
vektöre ve kona¤>n özelliklerine ba¤l>d>r.
Klinik sendromlar: kutanöz, mukozal, visseral
Kutanöz layflmanyazis(KL), tek veya çok sa-
y>da, kumsine¤inin >s>rma bölgesinde olan
kutanöz papüller genellikle spontan iyileflir-
ken deprese skar b>rakan nodül ve ülserlere
dönüflürler.
·
Eski Dünya kutanöz layflmanyazisi (EDKL),
Yeni Dünya kutanöz layflmanyazis (YDKL)
Diffüz (anerjik) kutanöz layflmanyazis (DKL)
Mukozal layflmanyazis (ML)
Visseral layflmanyazis (VL); kala-azar; post
kala azar dermal layflmanyazis(PKDL)
Tedavi: belirgin hastal>k için parenteral antimon
bileflikleri
Sinonimleri:
EDKL: Ba¤dat/Delhi ç>ban veya dü¤mesi,
fiark/Halep yaras>/musibeti,
bouton d'Orient
YDKL: Chiclero ülser, pian bois (bush yaws), uta.
ML: Espundia
VL: Kala-azar (Hindistan' da kara atefl)
ICD-9:0885.9
o
ICD-10:B55