background image
1.16
GOLG< KOMPLEKS<
Golgi kompleksi (veya apparatus) nörohistolog Camillo Golgi ta-
raf>ndan ilk olarak 1898 y>l>nda nöronlar içerisinde bulunmufltur.
Golgi >fl>k mikroskobunda gümüfl boyalar> kullanarak çal>flm>fl ve
Golgi'yi tan>mlam>flt>r. apparato reticolare interno, ad>n>
vermifl fakat daha sonra kendi ismiyle an>lmaya bafllanm>flt>r.
Elektron mikroskobunun 1950'lerîn ortas>nda kullan>lmas>na dek
bu dinamik organelin karmafl>k ince yap>s> tamamen anlafl>lama-
m>flt>r. Hücrenin merkezi olan sitosentrum'da bulunan Golgi, çe-
kirdek ve sentrozoma yak>n bir flekilde bulunur. Düzleflmifl ve
hafif e¤imli s>k>ca paketlenmifl zarla s>n>rl> keselerden (sarn>ç-
cisternae)
ve bunlarla ilgili veziküller ve daha büyük vakuoller-
den
oluflmufltur. Yüksek polarize ve bölümlere ayr>lm>fl bu orga-
nelin konveks ve konkav kenarlar> ve fonksiyonel olarak birbirle-
rinden ayr>lan üç bölümü bulunur: konveks tarafta veziküller ta-
raf>ndan oluflturulan bir cis-golgi a¤ yap>s>, düzleflmifl kesecik
kümelerinden oluflan bir orta bölüm, ve konkav tarafta salg>la-
nan ürünlerin düzenlenmesi ve da¤>t>m> için vezikül ve vakuol-
lerden oluflan bir trans-golgi a¤ yap>s> vard>r. Baz> hücreler tek
bir Golgi kompleksi içerirken aktif olarak protein ve polisakkarit
sentezleyen baz> hücrelerde birçok Golgi kompleksi bulunabilir.
Golgi kompleksi, proteinlere fleker ekleyerek glikoproteinleri, po-
lisakkaritleri, zar lipidlerini oluflturur ve hücrelerde bulunan li-
zozomlar>
meydana getirir.
17
Hücre
Bir hepatositteki Golgi komplesinin
elektron mikroskobu görüntüsü. Konveks
kenardaki cis-yüzü birçok küçük transfer vezikülü
(TV) ve GER ile iliflkilidir. Birkaç yass>laflm>fl
kesecik de orta bölümde görülmektedir. Birçok
veziküller ve vakuoller (oklar) ise konkav kenarda,
trans-yüzde görülmektedir. Mitokondriyon (Mi)
izlenmektedir. x30,000.
Büyük büyütmede Golgi kompleksinin fonksiyonel bölümlerini gösteren bir elektron mikroskobu görüntüsü. Kompleksin
tüm bileflenleri ribozom içermeyen düzgün yüzeyli zarlard>r. Cis-yüzü (konveks kenar) GER'a yak>n konumdad>r. Orta bölümün paralel kesecikleri
hafif e¤imlidir, baz>lar>nda da hafif geniflleyen sonlanmalar görülmektedir.Trans-yüzde (d>fl taraftaki konkav kenar) birçok vezikül ve vakuol
görülmektedir. Trans yüze en yak>n konumlanm>fl ve en küçük olan kesecikler aç>k bir lümene sahiptirler, daha uzak olanlar ise daha büyük ve
orta derecede elektron yo¤undurlar. x76,000.
GER
Kesecikler
Golgi kesecikleri
GER