farkl> tiplerde zarla çevrili veziküller içerirler. Bunlar daha sonra yüzeyden koparak sitoplazmaya girerler ve hücrenin di¤er k>- s>mlar>na tafl>n>rlar. Endositoz, ekstraselüler s>v>, makromolekül- ler ve eriyikleri hücre içine almak için vezikülleri kullan>r. Seçici olmayan tip (non-selective form) s>v>-faz endositoz, (pinositoz, hüc- renin içmesi anlam>na gelir), (çap> 50-80 nm olan) hücre zar>ndan hücre içine girmek üzere kopan düzgün yüzeyli vezikülleri içerir. Reseptör arac>l> endositoz ise hormonlar ve büyütme faktörleri gibi makromoleküllerin hücre içine al>nmas>nda yüksek derecede se- çicidir. Kapl> çukurlar ad> verilen yüzey çöküntüleri -klatrin kapl> vezikülleri (çaplar> yaklafl>k 200 nm olan) olufltururlar. Özel mak- romoleküller, 20'den fazla farkl> tipi olan transmembran reseptörle- ri ile ba¤lan>rlar. Vezikül sitoplazmaya girdikten hemen sonra klatrin ayr>l>r. Bu yol birçok hücre zar> için gerekli olan kolesterol metabolizmas>nda kullan>l>r. Kolesterol karaci¤erde sentezlenir, düflük yo¤unluklu lipoprotein (LDL) olarak kanda tafl>n>r ve resep- tör arac>l> endositoz ile hücre içine tafl>n>r. Seçici endositoz ayr>ca çaplar> 50-100 nm olan plazma zar>n>n kese benzeri oluflumlar> - kaveola sitoza Kaveola, sinyal iletiminde, patojenik bakterilerin yakalanmas>n- da ve onkogenezde görev al>r. Birço¤u Golgi kompleksinden kö- ken alan di¤er sitoplazmik vezikül tipleri de ekzositozda görev al>rlar. Bu yolda veziküller hücre yüzeyine do¤ru hareket ederler, plazma zar>yla kaynafl>rlar ve içeriklerini hücre d>fl>na boflalt>rlar. Nöronlar>n sinaptik vezikülleri ve salg> yapan hücrelerin birço- ¤unun salg> vezikülleri ürünlerini bu flekilde salg>larlar. veziküllerin (*) detaylar> bu kapiller endoteli hücresinde görülmektedir. Canl>da kan, s>kl>kla kapiller lümeni içerisindedir. x80000. kaveolalar (oklar) oluflturmaktad>r. Transitozda yüzeyden al>nan veziküller sitoplazmada hücre boyunca geçerek içeriklerini hücrenin karfl> taraf>na boflalt>rlar x50,000. sinaptik veziküller (oklar) içerir. Bunlar bir nörotransmitter olan ve ekzositoz yoluyla sinaptik yar>¤a boflalt>lan asetilkolini içerirler. Enerjiyi sa¤layan mitokondriyon (Mi) hem sinir hem de kas hücresinin sitoplazmas>nda bulunmaktad>r. x60000. zomal dominant hastal>kt>r. Hatal> reseptörler kapl> çukurlara olan affinitclerini kaybederler, ve sonucunda hücrenin kolesterol al>m> bloke olur. Fazla miktarda artan serum kolesterol düzeyleri koro- ner arterler gibi kan damarlar>n>n duvarlar>nda prematür ateroskle- rotik lezyonlara neden olabilirler. Hastal>k tedavi edilmezse erken dönemde miyokard infarktüsü, inme ve ölüm görülebilir. Tedavisin- de doymufl ya¤ oran> düflük diyet, egzersiz ve kolesterol düflürücü ilaçlar kullan>lmaktad>r. |