background image
10.9
ADENOH
Hipotalamik uyar>c> ve inhibe edici faktörler iki hipotalamik çe-
kirdek (paraventriküler nükleus; PVN ve supraoptik nükleus; SON)
taraf>ndan sentezlenerek hipotalamohipofizyal portal sisteme ve-
rilir. Adenohipofizdeki epitelyal parankim hücreleri bu faktörler
taraf>ndan uyar>larak kendi hormonlar>n> üretip salg>larlar. Bu
hormonlar, uzak mesafedeki hedef organlara giderek ifllevlerini
etkilerler. Hedef organlardan sal>nan hormonlar bu sefer hipota-
lamus ve anteriyor lobu etkilerler, buna negative feedback etkisi de-
nir. Anteriyor lobda, iki tip asidofil hücre bulunur; somatotrof
hücreleri
ve mamotrop hücreleri olmak üzere. Bu hücreler en iyi
immünositokimyasal olarak görüntülenmektedir. Bu hücreler s>-
ras>yla büyütme hormonu ve prolaktin hormonu sentezlemektedir-
ler. Anteriyor lobda, özel boyalarla boyand>¤>nda üç farkl> tipde-
ki bazofil hücrenin oldu¤u görülmektedir; sentezledikleri hormo-
na ve etkiledikleri hedef organa göre kortikotrof hücreleri, gona-
dotrop hücreleri
ve tirotrop hücreleri olmak üzere. Pars inter-
medyada bazofillerin bir tipi, melanosit-uyar>c> hormonu (MSH)
üretmektedir.
222
Endokrin Sistemi
Paraventriküler çekirdek
Uyar>c> ve inhibe edici faktörleri anteriyor
loba ileten hipotalamik nöronlar
Supraoptik nükleus
Hipotalamusdaki nörosekresyonlar>
alan primer kapiller pleksusu
Nörosekresyonlar> anteriyor loba götüren hipofiz portal venleri
Anteriyor lobdaki glandüler hücreler
Anteriyor lob
MSH
GH
PRL
LH
FSH
ACTH
TSH
Negatif "feedback" sistemi
Deri (melanositler)
Diyabetojenik faktör
Ya¤ dokusu
Pankreas
Hipotalamusa giden
afferent sinirler
Hipotalamusdan posteriyor
loba giden sinirler
Hipotalamik
arter
VP, OKS<
ADH, OKS<
Süperiyor
hipofiz arteri
Posteriyor lob
Tiroid
bezi
Adrenal
korteks
Testis
Tiroid hormonlar>
Testosteron
Östrojen
Progesteron
Adrenokortikal
hormonlar
Ovaryum
Meme (süt
üretimi),
Büyütme
faktörü
kemik, kas,
organlar (büyütme)
Somatotrop
Mamotrop
Kortikotrof
Gonadotrop
Tirotrop
Büyütme hormonu (GH)
Prolaktin (PRL)
Adrenokortikotrofik hormon (ACTH)
Follikül-uyar>c> hormon (FSH)
Lüteinize edici hormon (LH)
Tiroid-uyar>c> hormonu (TSH)
Kemiklerin, kaslar>n ve organlar>n büyütmesini sa¤lar
Süt salg>lanmas>n> sa¤lar
Adrenal korteksden hormon sal>nmas>n> sa¤lar
Kad>nlarda ovaryum folliküllerin geliflimini
erkeklerde ise spermatogenezis'i sa¤lar.
Tiroid hormonun sentez ve sal>m>n> sa¤lar
40-50
15-20
15-20
10
5
Hücre Tipi
Hormon
Bazofiller
Etkisi
Hücrelerin %'si
Asidofiller