background image
15.6
TRAKEA VE ANA BRONfiLARIN
YAPIS
I
Havan>n akci¤erlerde alveollere ve alveollerden tafl>nmas>na ya-
rayan bir kanal olan trakeabronfliyal a¤aç, trakea, sa¤ ve sol
bronfllar ve onlar>n daha alt dallar>n> kapsar. Trakean>n d>fl ante-
rolateral k>sm>, hiyalin k>k>rdaktan 16-20 hilal biçimli halkaya
sahiptir ve bunlar sertli¤i sa¤lar, flekli muhafaza eder ve trakeal
lümenin aç>kl>¤>n> sa¤lar. Yafllanma sonucu k>k>rdak genellikle
dejeneratif de¤ifliklikler gösterir ve kireçlenebilir. Posteriyor ola-
rak k>k>rdak halkalar>n>n uçlar>, trakealis kas> oluflturan düz kas
liflerini içeren fibröz bir zar taraf>ndan gerilir. Bu kas>n, oryantas-
yonu temelde dairesel olan kas>lma hareketi, trakeal lümenin da-
ralmas>na yol açar. Yalanc> çok katl> silli prizmatik epitel, lümeni
kaplar ve vücuttaki en kal>n zarlardan biri olan belirgin bazal
membran üzerinde durur. Bölgesel sürtünmeye ve kronik öksü-
rü¤e yan>t olarak epitel metaplazisi meydana gelir. Epitelin içinde
goblet hücreleri, mukus salg>lar ve bu trakean>n yüzeyini kay-
ganlaflt>r>rken, toz ve bakteri gibi yabanc> partikülleri yakalar.
Alttaki submukozadaa, küçük seromüköz bezler bulunur. Muko-
zay>
alttaki submukozada, muskularis mukoza yerine, uzunla-
mas>na duran elastik liflerden oluflan bir tabaka ay>r>r. Trakea-
n>n epitelindeki silyumlar, mukusun yakalad>¤> partikülleri, sen-
kronize dalgaya benzer hareketlerle yukar> do¤ru sürükler. Mo-
nonükleer hücreler ­lenfositler, plazma hücreleri, ve makrofajlar-
tamamen damardan zengin lamina propriya'n>n iyi içine s>zarlar.
Bronfllar; histolojik olarak trakeay> and>r>rlar fakat çaplar> daha
küçük, duvarlar> daha incedir ve ayr>ca kesintili ve sirkumferan-
siyel olan düzensiz k>k>rdak plaklar>na sahiptirler. Düz kas her
bir bronflun lümenini kuflat>r.
339
Solunum Sistemi
Tiroid k>k>rda¤>
Krikotiroid ligament
Krikoid K>k>rdak
Ba¤ doku k>l>f>
(aç>lm>fl)
K>k>rdak aras>
ligamentler
K>k>rdak
Elastik lifler
Elastik lifler
Özofagus kas>
Trakealis kas>
Bez
Bez
Küçük Arter
Lenf Damarlar>
Lenf Damarlar>
Lingulaya
Sinir
Sinir
Epitel
Epitel
Ön duvar
Arka duvar
Küçük arterler
Trakean>n enine
kesit görünümü
Ba¤ doku k>l>f>
Trakea k>k>rdaklar>
Bronfl
aç>kl>¤>
Üst
loba
Üst
loba
Orta
loba
Sa¤ ana
bronfl
Sol ana
bronfl
Alt
loba
Alt
loba
Ekstrapulmoner
Ba¤ dokusu k>l>f
Mukoza, elastik liflerin
yo¤un birikimden oluflmufl
uzunlamas>na katlant>lar
gösterir.