background image
15.10
BRONfiLARIN H
Ekstrapulmoner bronfllar>n çap> trakeaya k>yasla daha küçüktür
fakat histolojik olarak trakeaya çok benzerler. Daha büyük bronfl-
larda hiyalin k>k>rdak ve düz kas, trakeadaki ile ayn> düzenlen-
meye sahiptir. Hilumda, primer bronfllar, akci¤er içine girerken
iki parça halinde (dikotomal) dallan>rlar. Bronfl duvarlar>ndaki
hiyalin k>k>rdak duvar>n çökmesini önler ve bronfllar daha küçük
bronfllara bölündükçe k>k>rdak, düzensiz tabakalar biçimine gi-
rer. K>k>rda¤>n iç k>sm>nda longitudinal duran elastik lifler ve
kollagenden oluflan bir a¤ bulunur ve bunlar>n içine gömülü du-
rumda, intrapulmoner bronfllar>n lümenini tamamen çevreleyen
çaprazlamas>na dizili fleritler halinde duran düz kas hücreleri
vard>r. Parasempatik vagal uyar>m bronfliyal düz kas>n kas>lmas>-
na yol açarken sempatik uyar>m gevflemesine yol açar. K>k>rda¤>n
hemen üzerindeki submukozada bulunan bronfliyal seromüköz
bezler
, yar>may fleklinde dizili muköz ve seröz hücrelerden olu-
flur. Bunlar>n küçük kanallar> mukozal yüzeye aç>l>r ve burada iç-
lerindekiler, nemli, yap>flkan, koruyucu bir mukus yüzey katma-
n> oluflturmak için serbest b>rak>l>r. Seröz hücreler, büyük olas>-
l>kla muköz hücrelerin salg>lar>n> gönderen sulu, protein benzeri,
ak>flkanl>¤> düflük bir salg> üretirler. Küçük lenfatik doku birikim-
leri genellikle lenfoid nodüller (folliküller) olarak lamina propri-
yada
yayg>n olarak bulunurlar. Bunlar patojenlere karfl> immuno-
lojik savunma sa¤larlar ve antikor salg>layan plazma hücrelerinin
üretimi için, B lenfosit farkl>laflma alanlar>n> (germinal merkez-
ler) temsil edebilirler. Bronfllar küçülürken dallanmaya devam
ederler ve dallan>rken epitelin yüksekli¤inde azalma ve goblet
hücrelerle silyal> hücrelerin say>s>nda kademeli bir azalma mey-
dana gelir.
343
Solunum Sistemi
Büyük bronkusun flematik kesiti.
t
Bronkus duvar> kesitinin >fl>k mikroskobu görüntüsü. Silyal> solunum epiteli (SE) lümeni (*) örter. Alttaki lamina propriyada düz
kaslar (
DK) yer al>r. Bir hiyalin k>k>rdak tabakas> (HK) hava yollar>n>n d>fl k>sm>na yerlefliktir. Sa¤da seromüköz bir bez izlenmektedir. x300 H.E.
Bronflial seromüköz bir bezin >fl>k mikroskobu görüntüsü. Aç>k boyanm>fl müköz asinilerden (MA), koyu boyal> seröz yar>maylar
(
SY) ve yar>maylar> d>flar>dan saran yass>laflm>fl miyoepitelyal hücrelerden oluflur. x300 H.E.
t
Goblet hücreli silyal> prizmatik epitel
Bazal membran üzerine dizilmifl Bazal hücreler
Elastik fibriller, kan damarlar> ve lenfatikler içeren lamina propriya
Düz kas
Submukozal bezler
Sinir demeti
Perikondriumla çevrili hiyalin k>k>rdak pla¤>
Kan damarlar>
Lenf Damarlar>
SE
HK
DK
SY