background image
15.11
KANALLARININ YAPISI
, ard>fl>k iki parça halinde dallanma
ve bronfllardan respiratuvar bronfliyollerine kadar yaklafl>k 20
oluflum ile karakterizedir. Bronfllardaki k>k>rdak tabakalar peri-
fere do¤ru seyrekleflir ve son oluflumlarda sadece dallanma nok-
talar>nda bulunurlar. Terminal bronfliyoller bronfllardan uzakta,
son k>k>rdak tabakadan sonrad>r ve respiratuvar bronfliyollerine
aç>l>rlar ve bunlar>n duvarlar>nda, küçük, küresel, alveoler
ç>k>nt>lanmalar bulunur. Respiratuvar bronfliyollerinin daha öte-
sinde alveoler kanallar ve yuvarlak biçimli alveoler keseler bu-
lunur ve bunlar alveollerin kendisine aç>l>r. Hava kanallar>n>n
dallanma paternine oranla en küçük anatomik birim, akci¤erin,
terminal bronfliyol ve onun tüm dallar> taraf>ndan beslenen k>sm>
olarak tan>mlanan pulmoner asinüstür. p>nda olan asinüs radyolojik olarak görülebilir. Patologlar akci-
¤er hastal>¤>n>n yay>l>m>n> tan>mlamak için asinüsü kullan>rlar.
Daha büyük bir solunum birimi olan pulmoner lobülün çap>
yaklafl>k 2.5 cm'dir ve fibröz ba¤ doku septumlar> ile ayr>l>r. Her
bir lobül piramit fleklinde bir akci¤er doku bölgesidir ve tepesi hi-
luma, taban> viseral plevraya dönüktür. Bir bronfl, lobüle tepesin-
den girer ve k>k>rda¤>n> hemen kaybedip bronfliyol olur ve bu da
dallan>p pulmoner alveol demetleri halinde son bulur. Befl ile se-
kiz asinüs bir lobülü oluflturur. Alveoler duvarlardaki yuvarlak
ve oval delikler vas>tas>yla asinüslar aras>nda kollateral hava ge-
çitleri meydana gelir ve interalveoler Kohn gözenekleri olarak
bilinirler. Bu aç>kl>klar ayn> zamanda bir alveolden di¤erine hava
geçifline izin verir ve enfeksiyon yay>l>m>n> mümkün hale getire-
bilirler.
344
Solunum Sistemi
KL
Akci¤er kanseri
tüm dünyada kanserden ölümlerin bafll>ca sebebi-
dir ve bu ölümlerin %85'den fazlas> sigara içmekten kaynaklan>r.
Trakeabronfliyal a¤ac>n solunum epitelinden ya da pulmoner alve-
ollerin pnömositlerinden ç>kan tümörlerin ço¤u karsinomdur. His-
tolojik çal>flma, tan>y> destekler ve klinik derecelendirme ile prog-
nozda yard>mc> olur. En yayg>n görülen küçük hücreli olmayan kar-
sinomlar
h>zla geliflir, genellikle metastaz yapar ve kemoterapi ya
da radyasyona kötü yan>t verirler. Küçük hücreli (eski ad>yla oat-cell)
karsinomlar, tümörlerin yaklafl>k %20'sini teflkil eder, genellikle
bronfliyal epitele ç>karlar ve yüksek oranda maligndirler. Karsinoid
tümörlerse
, solunum epitelinin pluripotansiyel bazal hücrelerinden,
yavafl geliflen, nöroendokrin tümörlerdir ve akci¤er kanserlerinin
%5'inden sorumludur.
Düz kas
Alveol kesesi
ve alveoller
Alveol kanallar>
Submukozal bez
Düz kas
K>k>rdak Solunum epiteli
n>n orta çapl> bir
bronkus ve bronfliyole k>yasla yap>lar> ve alt
gruplanmalar>
Orta çapl> bronfl ve
bronfliyollerin efllik eden kesitleri.
Bronfllar
Bronfliyoller
Lobül
Respiratuvar
Bronfliyoller
Alveol
kanallar> ve
alveol keseleri
Asinüs
Asinüs
K>k>rdak
Alveol
Terminal Bronfliyol
Elastik fiberler
Düz kaslar
Kohn'un inter
alveoler delikleri
Bronfliyol lümeni
Alveoller