NETTER HİSTOLOJİ Page 75

15.12

TERMBRONfi

Hava yollar>n>n çap> 1 mm ya da daha alt>na ulaflt>¤>nda ve du-
varlar> k>k>rdaktan yoksun kald>¤>nda, bunlara bronfliyol denir.
Bu küçük iletici tüpler tekrar tekrar dallan>rlar ve basit histolojik
yap>s> olan ince duvarlar> vard>r. Bunlar tek katl> prizmatik
ep;itel ile

kapl>d>r. Pek çok silyal> hücre bulunur fakat Clara

hücreleri

diye adland>r>lan kubbe biçimli silyal> olmayan sekre-

tuvar hücreler, üst hava yollar>ndaki goblet hücrelerinin yerini
al>r. Silyumlar senkronize bir flekilde at>mlar yaparlar ve toz par-
tiküllerini yukar> bronfllara do¤ru iterler. Üst hava yollar>n>n ak-
sine bronfliyol epitelinin alt>nda hiç bez bulunmaz. Nispeten bü-
yük miktarda, helika biçimde dizilmifl düz kas, hava yolu duvar-
lar>n> sarar ve bunlar kas>lmayla, hava yolunu k>salt>p lümeni bü-
zebilirler. Bunlar> saran gevflek ba¤ doku stromas>, pulmoner al-
veolleri

saran ile kesintisiz ba¤l>d>r ve ço¤unlukla oryantasyonu

dik olan bol miktarda elastik lif içerir. Terminal bronfliyoller, en
az iki ard>fl>k dallanma düzeni gösteren respiratuvar bronfliyolle-
rine ve her bir respiratuvar bronfliyolü 2-10 alveoler kanal halin-
de dallan>r ve bunlar da pulmoner alveol demetlerine aç>l>r. Bun-

lar>n histolojisi iletici bronfliyollerin histolojisini and>rmas>na ra¤-
men, respiratuvar bronfliyolleri son derece ince duvarlara sahip-
tir ve daha küçük dallarda hiç silyuma sahip olmayan tek katl> al-
çak, kübik epitelle kapl>d>r. Çapraz duran düz kas y>¤>nlar> ara-
s>nda, respiratuvar bronfliyollerinin duvarlar>, pek çok küçük al-
veol ç>k>nt>laflmalar>n> içerir. Bu küçük sakkülasyonlar, tek katl>
yass> epitelle kapl> son derece incelmifl duvarlara sahiptirler.

345

Solunum Sistemi

Trakeabronfliyal a¤ac>n bir çok uyarana fliddetli yan>t vermesiyle
karakterize bir bozukluk olan ast>m, her y>l milyonlarca kifliyi etki-
ler. Dispne, öksürük, solunum distresi ve h>r>lt>l> soluma, bronkos-
pazmdan, bronfliyal duvar ödeminden ve muköz bezlerin afl>r> sek-
resyonundan kaynaklan>r. Patolojik özellikleri flunlard>r: bronfl ve
bronfliyollerde mukozal ve submukozal ödem, bazal membran>n
kal>nlaflmas>, düz kas>n hipertrofisi ve lökositlerin ve özellikle de
eozinofillerin fazla miktarda infiltrasyonu. -
kaçlar çok yap>flkand>r; bronfliyal duvarlara yap>fl>rlar ve hava yo-
lu luminas>n> daralt>rlar. Düz kas>n afl>r> kas>lmas> bu etkileri daha
da kötülefltirir ve hava geçifline direnci art>r>r.

Küçük büyütmede bir terminal

bronfliyolü de gösteren akci¤er
dokusunun enine kesitteki >fl>k
mikroskobu görüntüsü. Bu hava yollar>
nispeten ince duvarl> ve daha basit histolojik
yap>dad>r. Yap>s>ndaki düz kaslar>n k>smi
kontraksiyonlar> y>ld>zs> bir lümen (

*) görünümüne

yol açmaktad>r. Birbirine yak>n paketlenmifl çok
say>daki alveol akci¤er panakimas>n> oluflturmak
üzere bronfliyollerin etraf>n> çevirir. x150. H.E

Respiratuvar
bronfliyol

Respiratuvar bronfliyolün daha

büyük büyütmedeki görünümü. Tek katl>
prizmatik epitel lümeni örter ve kubbe biçimli Clara
hücreleri (

oklar) ile silyal> hücrelerden oluflur.

Pulmoner alveoller, respiratuvar bronfliyollerin
duvar>nda d>fla do¤ru cepleflmeler (*) oluflturur.
Akci¤er dokusunu (

A) saran di¤er bölgelerde de

izlenebilmektedir. x270. H.E.