background image
15.17
T

Tip II pnömositler kübik hücrelerdir, çaplar> 10-12 m'dir ve çok
farkl> ince yap>lar> vard>r. Tek, merkezi noktada konumlanm>fl,
yuvarlak çekirdekleri vard>r. Çekirdek genellikle ökromatiktir
ve bir veya iki belirgin çekirdekçi¤i vard>r. K>sa küt mikrovillus-
lar
hücre yüzeyinden alveoler lümene do¤ru ç>k>nt> yaparlar. Si-
toplazmalar>
, çok geliflmifl bir Golgi kompleksi, granüllü ve düz
endoplazma retikülümu, da¤>n>k mitokondriyon ve peroksi-
zomlar içerir. Bu hücrelerin kendine has bir özelli¤i olan genifl,
pleomorfik membran ile çevrili multilameller cisimler, içlerinde-
kileri alveoler boflluklara boflalt>rken gözlemlenebilirler. Oluflum-
lar elektron yo¤un lamellar materyal ile doludur ve sekretuvar
vezikülleri
temsil ederler. Golgi kompleksinde yap>l>rlar ve en
sonunda hücre yüzeyinde, ekzositoz taraf>ndan boflalt>l>rlar. Tip II
hücreler pulmoner sürfaktan> sentezler ve salg>larlar; bu, fosfoli-
pid kompleksleri, protein ve alveoler yüzeyleri kaplayan s>v>n>n
bir parças> olan karbonhidrat> içerir. Sürfaktan>n deterjan>ms>
özelli¤i yüzey gerilimini düflürerek, alveollerin kapanmas>n> en-
geller ve böylece inspirasyon s>ras>nda alveoler havalanmay> ko-
laylaflt>r>r. Pek çok tip II hücre mitotik olarak aktiftir ve alveoler
yüzeyi, tip 1 pnömositlere farklanarak yenilerler. Akci¤er hasa-
r>ndan sonra iyileflme aç>s>ndan ço¤alma h>z> önemlidir çünkü
tip 1 hücrelerin genifl yüzey alan>, bu hücreleri hasara özellikle
yatk>n hale getirir.
350
Solunum Sistemi
Tip II pnömosit ve surfaktan tabakas>n>n
ince yap>s> flemas> .
t
Tip II pnömositin elektron mikroskobu
görüntüsü. Sitoplazmas> aralar>ndan bir tanesi hücre
yüzeyi uzant>s>nda (uzun oklar) yer alan çok say>daki
multilameller cisimcik (MC) ile doludur. K>sa künt
mikrovilluslar hücre yüzeyinin di¤er k>s>mlar>ndad>r (küçük
oklar
). Ökromatik çekirdek yüksek fonksiyonal aktiviteyi
iflaret etmektedir. Pulmoner kapillerlerin izlenimleri (Kap) ve
alveoler boflluk bölgeleri (*) de izlenmektedir. x9000.
Çekirdek
MC
Büyük büyütmede surfaktan>n elektron
mikroskobu görüntüsü. Bu örnekte surfaktana ba¤l>
parmak izi benzeri tipik yap> belirgin olarak izlenmektedir.
Surfaktan lipoproteinden zengin paralel düzenlenmifl osmiofilik
lameller (
OL) fleklinde izlenmektedir. Lameller yeni sal>nm>fl
multilameller cisimcikler (
MC) ile devaml>l>k gösterirler.
x45000.
Multilameller cismin
içeri¤inin at>lmas>
Surfaktan
Tip 2
hücrenin
plazma
membran>
Sitoplazma
Mitokondriyon
Multilamellar cisim
Kap
Kap
Kap
MC