background image
15.18
ALVEOLER MAKROFAJLARIN YAPISI
Alveoler makrofajlar 15-50 m çap>nda genifl, yuvarlak hücreler-
dir. Genellikle alveoler bofllu¤a do¤ru fliflkinlik yaparlar ve s>kl>k-
la komflu interalveoler septumlar aras>ndaki ba¤lant> noktalar>n-
da bulunurlar. Tek, merkezi biçimde yerleflmifl bir çekirdekleri
vard>r ve ço¤unlukla derin bir flekilde girinti yaparlar. Bu hücre-
lerin sitoplazmas> çeflitli organeller ve pek çok primer ve sekon-
der lizozomlar
içerir. Karbon partiküllerini içlerine ald>ktan son-
ra ald>klar> tozlu görünüm nedeniyle, bunlar ayn> zamanda al-
veoler toz hücreleri olarak bilinirler. Ana ifllevleri, inspirasyon s>-
ras>nda alveol boflluklar>na giren yabanc> partikül ve tozlar> ye-
mektir. Elektron mikroskopisinde bu hücrelerin düzensiz flekille-
ri ve yüzeylerinde k>sa mikrovilluslar "yalanc> ayaklar" oldu¤u
görülmüfltür. Bu hareketli hücreler, prekürsörleri kemik ili¤in-
den gelen kan monositlerinden farklan>r. Pulmoner kapillerlerin
duvarlar>ndan interalveoler septumlara göç ederler. Akci¤erin
interstisyumunda matürasyon bölünmesi geçirir ve ondan sonra
luminada serbest kalmak için alveol boflluklar>na girerler. Debri-
si alveollerden uzaklaflt>rd>ktan sonra, yukar> bronfliyal a¤aca
do¤ru ilerlerler ve burada silyumlar taraf>ndan tafl>n>p en sonun-
da yutulur ya da mukusla tükürülerek at>l>rlar. Konjestif kalp yet-
mezli¤i
gibi baz> kalp hastal>¤> türlerinde, kan dolafl>m>ndan gelen
k>rm>z> kan hücreler, pulmoner alveol boflluklar>na kaçar ve bu-
rada alveoler makrofajlar taraf>ndan fagositoza u¤rarlar. Yutulan
bu hemosiderin ile fliflmifl makrofajlar balgamda görülebilir ve
kalp yetmezli¤i hücreleri olarak bilinirler.
351
Solunum Sistemi
KL
ya da eski ad>yla hiyalin
membran hastal>¤>
, premature infantlar>n %10'unu etkileyen yay-
g>n bir bozukluktur. Belirtileri, pulmoner alveollerin geniflleyeme-
mesi ya da inspirasyondan sonra aç>k kalmas> nedeniyle oluflan s>-
k>nt>l> solunum ve morarmad>r. Do¤umda yeterli sürfaktan sa¤lan-
mamas>ndan kaynaklan>r ve bu, yetersiz sürfaktan üretimi veya tip
II pnömositlerin geliflememesi ya da olgunlaflamamas> ile ilgilidir.
Tedavi seçenekleri hastal>¤>n fliddetine ve infant>n prematuritesine
ba¤l>d>r ve tedavi flunlar> kapsar: solunuma yard>mc> olmak için O
2
sa¤lanmas>, mekanik ventilasyon, kortikosteroid tedavisi ve akci-
¤erlere yapay sürfaktan aktar>lmas>d>r.
Küçük büyütmede alveoler makrofaj (M) (toz hücresi, dust cell)
içeren akci¤erin elektron mikroskobu görüntüsü. Hücreler pulmoner
alveollerin (*) iç yüzeyine yerleflmifllerdir. Üçgenimsi flekli motiliteyi iflaret ederken,
sitoplazmas> lizozomlar ile t>ka basa doludur. Pulmoner kapillerler interalveoler
septalar> dolduran eritrositler ile doludur. x1000. (Dr. B. J. Crawford izniyle)
Alveoler bir makrofaj>n (toz
hücresi, dust cell) dikkat çeken
özelliklerini gösteren elektron
mikroskobu görüntüsü.
Bu hareketli
hücrenin düzensiz kenarlar> çok say>da
yalanc> ayak (psödopod) ve mikrovillus
içermektedir. Sitoplazman>n en önemli
özelliklerinden birisi primer ve sekonder
lizozomlar olup çekirde¤inin de çentikli bir
kenar> vard>r. Ayr>ca alveolleri (*) döfleyen
tip I pnömositlerin (oklar) ince uzant>lar>
ve iki pulmoner kapillerin (Kap) lümeni
izlenmektedir. x9800.
Kap
Kap
Makrofaj
M