background image
üzerinde karfl> karfl>ya gelinecektir. Karaci¤erin kenar> düzgün ve kimi
zaman palpasyonda hafif hassast>r. Genellikle bir karaci¤erin sa¤ kos-
tal s>n>r> 2 cm'den az geçmekteyse normal kabul edilebilir. Normal bo-
yutlu bir karaci¤er amfizematöz akci¤er nedeniyle afla¤> do¤ru yer de-
¤ifltirmifl olabilir. Zay>f kiflilerde hepatik pataloji olmasa da derin ins-
pirasyonda karaci¤erin kenar> hissedilebilir. Hepatomegali sirozu, in-
filtratif hastal>klar ve yer kaplayan lezyonlar> (örnek olarak tümörler)
(fiekil 149-4) iflaret edebilir. Sert ve kat> k>vaml> bir karaci¤er siroz ile
uyumludur. Karaci¤er orta hattan karfl>ya uzanabilir ve sol lob epigas-
triumda hissedilebilir. Hepatomegalinin varl>¤> veya yoklu¤unun be-
lirsiz oldu¤u durumlarda kafl>ma testiyle steteskopun çan>n> sa¤ üst
kadranda kosta kenar> üzerine koyup, bat>n orta hatt>ndan karaci¤ere
do¤ru bat>n yüzeyini kafl>mak suretiyle karaci¤erin alt>nda bulundu¤u
alanda kafl>nt> sesinin amplifikasyonu ile gösterilebilir. Asit varl>¤>n-
da, gö¤üs kafesinin alt>na parmak uçlar>m>zla h>zl>ca bas>nç uygulan-
d>¤>m>zda oluflan dalgalanmayla karaci¤erin asit içinde dikey olarak
hareket etmesinden dolay> karaci¤erin kenar> elimize çarpabilir. Sple-
nomegali (Bölüm 174) tespit edilmesi portal hipertansiyonu (Bölüm
157) akla getirir.
Ekstremiteler
Özellikler tenar ve hipotenar bölgelerde olmak üzere avuç içlerin-
de hiperemi (fiekil 149-5) sirozlu hastalarda görülebilir. Karaci¤er has-
tal>klar>nda daha yayg>n olan dupuytren konraktürü palmar fasyan>n
büzülmesi ve daha sonra avuç içi ve parmaklar>n kontraktürü olarak
bilinir. Edinilmifl çomak parmak (Bak>n>z flekil 48-10) hepatopulmoner
sendromlu olan sirozlularda görülebilir.
Alt ekstremite ödemi (fiekil 48-7) karaci¤er hastal>klar>nda s>v> tu-
tulmas>n>n komplikasyonlar>ndand>r. Genellikle gode b>rakan bu
ödem kronikleflince veya venöz yetmezlikle komplike oldu¤unda ele-
fantiazise benzeyen bir görünüm alabilir.
Nöropsikiyatrik De¤ifliklikler
Hafif kiflilik de¤ifliklikleri aile bireyleri taraf>ndan bildirebilir. Ta-
mamen bilinci aç>k olan bir hastada yap>sal apraksi (örne¤in befl köfle-
li y>ld>z çizememe, okunakl> yazamama) hepatik ensefolopatinin tipik
bir bulgusudur. Say> birlefltirme testi ensefalopatinin varl>¤>na karar
vermek ve tedaviye yan>t>n>n izlenmesinde kullan>labilir. Görsel mo-
tor bütünleflmesi ve motor h>z>n> ölçen bu test kifliye bir ka¤>d>n üze-
rine rastgele yaz>lm>fl 1 den 25 kadar bir seri say>y> ard>fl>k olarak bir-
lefltirmesi söylenerek uygulan>r. Bazal olarak ölçülen zaman kaydedi-
lir ve testin daha h>zl> tamamlanmas> düzelme fleklinde yorumlan>r.
Ensefalopatinin bir bulgusu olan asteriksis hastan>n avuç içini yere ba-
kacak flekilde kollar>n> uzatmas> sonra parmak aralar>n> açmak sure-
tiyle bilekleri dorsifleksiyonda en az 15 saniye beklenmesiyle de¤er-
lendirilir; pozitif test bilek seviyesinde ekstansiyon ve fleksiyon ile ka-
rakterize bir seri hareketle karakterizedir. Elektromiyografi elektriksel
inputta asteriksis ile birlikte oluflan elektriksel sapman>n oldu¤unu
aç>¤a ç>kar>r. Ayr>ca tremordan (Bölüm 434) da bahsedilebilir.
KARACDE/ERLEND
Bir karaci¤er hastal>¤>n>n tan>s> laboratuar veya radyolojik testle-
rin (veya her ikisinin de) birlikte uyumlu olarak de¤erlendirilmesi ile
teyit edilebilir. Herhangi bir sebebe ba¤l> kolestaz> (Bölüm 150) akla
getiren karaci¤er hastal>¤> profili alkali fosfataz>n serum aktivitesinde
art>fl ve birçok vakada gama glutamil transpeptidaz art>fl> ile karakte-
rizedir. Akut veya kronik hepatitte (Bölüm 151 ve 152) olufltu¤u gibi
hepatosit hasar>na ba¤l> olarak aminotransferazlar kan dolafl>m>na faz-
la miktarda kar>fl>r. Azalm>fl serum albumin (Bölüm 150) konsantras-
yonunda oldu¤u gibi uzam>fl protrombin zaman> da hepatik sentez
fonksiyonunun bozuklu¤unu akla getirir. Kemik ili¤i bask>lanmas> ve
portal hipertansiyon (Bölüm 157) nedeniyle geliflen hipersplenizm so-
nucu olan pansitopeni tam kan say>m> ile ortaya konabilir. ürobilinojen bulunmadan sar>l>k olmas> unkonjuge hiperbilirubinemi-
yi (örnek olarak, hemolize ba¤l>, bölüm 164) iflaret eder. Mikroskopik
Bölüm 149
Karaci¤er Hastalar>na Yaklafl>m
1090
K>s>m XIII
Hepatoloji
fiEKsal
yaklafl>m.
*Viral hepatit, alkol ve ilaç neden-
li karaci¤er hastal>¤>, steatohepatit, otoim-
mün karaci¤er hastal>¤>, hemakromatoz Wil-
son hastal>¤>n> ve
1
-antitripsin eksikli¤ini
içeren metabolik hastal>k durumlar>n>n ekar-
te edilmesi. Amiloidoz, lenfoma, sarkoidoz,
dissemine fungemi ve tüberküloz gibi enfek-
siyoz süreçleri içeren sistemik ve inflamatuar
hastal>klar. BT = bilgisayarl> tomografi;
MRCP = manyetik rezonans kolanjiopankre-
atografi; MRG = manyetik rezonans görüntü-
leme.
fiEK
Fizik Muayene veya Radyografik
incelemelerde Hepatomegali saptanmas>
Perkütan abdominal ultrason
Bilier sistemde
geniflleme
Bilier sistemde
obstruksiyon
Sirozu düflün
Karaci¤ere spesifik
durumlar> sistemik/
infiltratif hastal>klar>
düflün
Lezyonu görüntüleme
yöntemleri (örne¤in BT,
MR) ile daha ileri
de¤erlendirilmesi
tetkiklerle
obstruksiyonun yerinin
belirlenmesi (MRCP,
CT); bulgulara göre
tedavi
planlanmas>
Karaci¤er hastal>klar>
için araflt>r>lma
yap>lmas>* ve/veya
sistemik inflamatuar
hastal>klar>n ekarte
edilmesi
Doku tan>s> için ihtiyaç
ve uygulanabilirlik
karar>n
kiflisellefltirilmesi
(örnek olarak,
karaci¤er biopsisi)
Noduler
karaci¤er
Artm>fl heterojenite,
ya¤l> karaci¤er veya
normal
Yer kaplayan lezyonlar
(örnek olarak, kitleler,
kistler, apseler)