MEDI-
SfEEr
396
50
29 juni 2012
CAHiER
PRéVEnTiOn
uitgevoerd om het nut aan te tonen van bepaalde geneesmidde-
len om de iMT te verminderen. Zo is van amlodipine, ramipril,
metoprolol en heel wat statines aangetoond dat ze een gunstig
effect hebben op de afname van de iMT (14-16). We beschik-
ken voorlopig evenwel nog over te weinig gegevens om te zeggen
dat een afname van de iMT (hetzij via een geneesmiddel, hetzij
door een aanpassing van de levensstijl) voor de patiënt gepaard
gaat met een daling van het risico op een klinisch vasculair event.
Een recente meta-analyse wijst zelfs uit dat een vertraging van de
progressie, of zelfs een regressie van de iMT geïnduceerd door
geneesmiddelen, zich niet vertaalt in een afname van de cardio-
vasculaire events (17).
Conclusies en perspectieven
Een meting van de dikte van het intima-mediacomplex is weinig
invasief, reproduceerbaar en maakt een betere risicostratificatie
van geselecteerde patiënten mogelijk, in het bijzonder patiënten
met een laag of gemiddeld risico. De iMT-normaalwaarden zijn
bekend voor verschillende populaties van patiënten met een ver-
schillend geslacht/verschillende etnische afkomst. Dit maakt een
goede interpretatie mogelijk van de resultaten die worden verkre-
gen bij een individuele patiënt. Een iMT-meting kan de arts hel-
pen te bepalen of het nuttig is om een behandeling in te stellen of
te intensifiëren die gericht is op de preventie van CV-events (zoals
met statines en antihypertensiva). Vroege opsporing van carotisa-
theromatose kan de patiënt ook motiveren om gezonder te gaan
leven en/of een behandeling te volgen, en op die manier ook de
therapietrouw verbeteren. Een iMT-meting hoort dus definitief
bij de klinische aanpak, al blijven er nog verschillende vragen
open: 1) Wat is de beste plaats om de iMT te meten?; 2) Kan
de selectie van patiënten die een iMT-meting moeten ondergaan,
worden verfijnd?; 3) Moeten de metingen in de tijd of na the-
rapeutische interventie worden herhaald?; 4) Wat is de precieze
plaats van een iMT-meting ten opzichte van de andere beeldvor-
mingstechnieken zoals een coronaire CT-scan?
KATERn
PREVEnTiE
GRAPA
De GRAPA (Groupe de Réflexion consacré A la Prévention de
l'Athérothrombose) is een groep van specialisten van de Cliniques
universitaires Saint-Luc (uCL) die zich bezighoudt met het
cardiovasculaire risico.
De voornaamste doelstellingen van de groep zijn: de verspreiding van
de aanbevelingen voor de goede praktijk op het vlak van aanpak van
het cardiovasculaire risico, in het bijzonder inzake de multidiscipli-
naire aspecten van deze aanpak; het organiseren van bijeenkomsten
voor huisartsen en specialisten over de `hete hangijzers' of complexe
thema's op het vlak van cardiovasculair risicobeheer.
De groep onder leiding van Alexandre Persu bestaat uit Christian
Brohet, Olivier Descamps, Véronique Godding, Cedric Hermans,
Michel Hermans, Yves Kremer, André Peeters, Alexandre Persu,
jean Renkin, jean-Paul Thissen en Pierre Wallemacq.
De GRAPA heeft al verschillende handleidingen gepubliceerd.
De eerste handleiding is gewijd aan de praktische behandeling van
het metabole syndroom, de tweede aan de biologische merkers van
het cardiovasculair risico, de derde aan de plaats van zelfmeting en
thuismeting in de behandeling van patiënten met een vasculair risico.
De vierde handleiding, die dateert van 2011, draagt de titel:
`Cardiovasculaire evaluatie bij asymptomatische risicopatiënten,
bij wie, tot op welke hoogte en wat is het voordeel?'
Voor meer informatie of een exemplaar van deze nieuwe
handleiding kunt u contact opnemen met prof. Alexandre Persu,
alexandre.persu@uclouvain.be
Take-home-message
Een meting van de dikte van het intima-mediacomplex van de
a. carotis (iMT) is een eenvoudige en goedkope echografische
techniek om de cumulatieve schadelijke effecten te bepalen
van verschillende risicofactoren voor atherosclerose op de
vaatwand. Het is ook een onafhankelijke predictor voor het
risico op cardiovasculaire events (myocardinfarct en cerebro-
vasculaire accidenten). Daarom wordt deze meting vaak
gebruikt als secundair eindpunt in grote klinische studies.
Bovendien is de meting door haar eenvoud en reproduceer-
baarheid een praktisch klinisch hulpmiddel voor de evaluatie
van het cardiovasculaire risico. Paraklinische onderzoeken
waarmee subklinische atherosclerose kan worden opge-
spoord, zoals de iMT, zouden artsen moeten helpen om
`kwetsbare patiënten' die het risico lopen op een klinisch
event, beter op te sporen. Deze patiënten zouden namelijk
baat kunnen hebben bij een agressievere en/of vroegere pre-
ventieve behandeling.
Referenties
1.
Zarich S, Luciano C, Hulford j, Abdullah A. Prevalence of metabolic syndrome in young
patients with acute Mi: does the Framingham Risk Score underestimate cardiovascular risk
in this population? Diab Vasc Dis Res. 2006;3:103-7.
2.
Lengelé jP, Vinck Wj, De Plaen jF, Persu A. Cardiovascular risk assessment in hypertensive
patients: major discrepancy according to ESH and SCORE strategies. j Hypertens. 2007
Apr;25(4):757-62.
3.
Manuel GRAPA"Le risque cardiovasculaire en pratique" (guide belge du praticien ViViO
2008. iSBn: 978-2-930365-94-7. D/2008/9601/25.)
4.
Touboul Pj, Hennericimg, Meairs S et al. Mannheim Carotid intima-Media thickness
Consensus (2004-2006). Cerebrovasc Dis. 2007; 23: 75-80.
5.
Mannami T, Konishi M, Baba S et al. Prevalence of asymptomatic carotid atherosclerotic
lesions detected by high-resolution ultrasonography and its relation to cardiovascular risk
factors in the general population of a japanese city. Stroke. 1997; 28: 518-25.
6.
Manuel GRAPA "Les marqueurs de risque cardiovasculaire en pratique" (manuel à l'usage
du praticien, 2009)
7.
Oei HHS, Vliegenthart R, Hak AE et al. The association between coronary calcification
assessed by electron beam computed tomography and measures of extracoronary
atherosclerosis: The rotterdam coronary calcifiaction study. j AM Coll Cardiol. 2002.
39:1745-51.
8.
Kablak-Ziembicka A, Tracz W, Przewlocki T et al. Association of increased carotid intima-
media thickness with the extent of coronary artery disease. Heart. 2004;90:1286-90.
9.
Van der Meer iM, Bots ML, Hofman A et al. Predictive value of noninvasive measures of
atherosclerosis for incident myocardial infarction. The rotterdam Study. Circulation. 2004;
109:1089-94.
10. O'Leary DH, Polak jF, Kronmal RA et al. Carotid-artery intima and media thickness as a
risk factor for myocardial infarction and stroke in older adults. n Engl j Med. 1999; 340:
14-22.
11. Lorenz MW, Markus HS, Bots ML et al. Prediction of clinical cardiovascular events
with carotid intima-media thickness. A systematic review and meta-analysis. Circulation.
2007;115:459-67.
12. Polak jF, Pencina Mj, Pencina KM et al. Carotid-wall intima-media thickness and
cardiovascular events. n Engl j Med. 2011;365:213-21.
13. Stein jH, Korcarz CE, Hurst RT et al. ASE consensus Statement. use of carotid ultrasound
to identify subclinical vascular disease and evaluate cardiovascular disease risk: a consensus
statement from the american society of echocardiography carotid intima-media thickness
task force endorsed by the society for vascular medicine. jASE. February 2008.
14. Pitt B, Byington RP, Furberg CD et al. Effect of amlodipine on the progression of
atherosclerosis and the occurrence of clinical events. PREVEnT investigators. Circulation.
2000; 102:1503-10.
15. Lonn E, Yusuf S, Dzavik C et al. Effects of ramipril and vitamin E on atherosclerosis: the
study to evaluate carotid ultrasound changes in patients treated with ramipril and vitamin E
(SECuRE). Circulation. 2001;103:919-25.
16. MacMahon S, Sharpe n, Gamble G et al. Effects of lowering average of below-average
cholesterol levels on the progression of carotid atherosclerosis: results of the LiPiD
atherosclerosis substudy; LiPiD trial research group. Circulation. 1998;97:1784-90.
17. Costanzo P, Perrone-Filardi P, Vassallo E et al. Does carotid intimamedia thickness
regression predict reduction of cardiovascular events? A meta-analysis of 41 randomized
trials. j Am Col Cardiol. 2010; 56:2006-20.