background image
MEDI-
SfEEr
396
68
29 juni 2012
Gebruikte delen
De wortelstok van gember is een middel dat al sinds de oudheid wordt
gebruikt in india en China voor de bereiding van heel wat traditionele
remedies. Het gebruikte deel is de gedroogde wortelstok, volledig of
versneden, niet geschild (grijze gember) of volledig geschild (witte
gember) ofwel gedeeltelijk ontdaan van de schil, op de platte en brede
vlakken. Volledig of versneden bevat de wortelstok ten minste 15ml/kg
essentiële olie, een hoeveelheid die wordt berekend ten opzichte van
het watervrije geneesmiddel.
rijk aan werkzame bestanddelen
Gember bevat een essentiële olie die de wortelstok zijn aroma verleent,
en een harsaroma (oleoresine), een niet-vluchtig lipide, waar de wortel
zijn gepeperde smaak aan dankt. De werkzame bestanddelen zitten in
het harsaroma (4 tot 7,5% van het geneesmiddel). De therapeutische
activiteit is vooral het gevolg van de gingerolen en shogaolen in de
wortel. Van het meest kenmerkende, 6-gingerol, zit er ongeveer 2%
in het geneesmiddel. De belangrijkste werkzame bestanddelen zijn
glycolipiden (gingerolen, zingeron, gingerdion en shogaol) met een
fenolbasisstructuur: de fysiologische en toxicologische effecten van
deze stoffen op verschillende organismen zijn onderzocht.
Van farmacologische eigenschappen naar
indicaties
Bepaalde farmacologische eigenschappen zijn aangetoond in studies:
het harsaroma werkt cholesterolverlagend, [6]-gingerol is cholagoog
en [8]-gingerol beschermt de lever; het acetonextract en zingibereen
gaan zweervorming tegen; het waterige extract verlaagt het vetgehalte
in het bloed. Het geheel van werkzame bestanddelen heeft een
ontstekingswerende werking (door inhibitie van de biosynthese
van prostaglandinen en leukotriënen), en een immunomodulerend,
antioxiderend en antiradicalair effect. Ondertussen zijn de indicaties
reisziekte en zeeziekte, misselijkheid tijdens de zwangerschap en
postoperatieve misselijkheid gestaafd in klinische studies. Een
klinische studie wees uit dat een dosis van 940mg gemberpoeder
doeltreffender is in de preventie van reisziekte dan 100mg
dimenhydraat. Een tweede studie die werd uitgevoerd bij 1.489
proefpersonen wees uit dat in de profylactische behandeling van
misselijkheid gember even doeltreffend was als 7 andere klassieke anti-
emetica. Tijdens een gekruiste, dubbelblinde, placebogecontroleerde
gerandomiseerde studie konden zwangere vrouwen die misselijk
waren met succes worden behandeld door toediening van een dosis
van 250mg gemberpoeder viermaal daags. De anti-emetische werking
zou het gevolg zijn van directe effecten op het spijsverteringsstelsel
(door onderdrukking van maagcontracties en stimulatie van de
gastro-intestinale motiliteit en de peristaltiek), een effect dat wordt
toegeschreven aan de gingerolen en shogaolen.
Bijwerkingen en toxiciteit
Er is geen enkele acute of chronische toxiciteit vastgesteld bij het
gebruik van de wortelstok van gember in de doorgaans voorgeschreven
doses. Bij overdosering zijn darmkrampen en blokkering van de
maagactiviteit waargenomen. Er lijkt geen enkele bijwerking te zijn
gesignaleerd. Soms is melding gemaakt van maagbranden. Hoewel
gember de vertering stimuleert, is het uit veiligheidsoverwegingen
aanbevolen om het met mate te gebruiken omdat het middel het
spijsverteringskanaal kan irriteren. Het gebruik ervan moet ook
worden vermeden in geval van gastritis of een ontstekingsziekte van
de darmen in de acute fase.
nATuuR & GEZOnDHEiD
MS7226n
Gember
, een wortelstok met
anti-emetische eigenschappen
Nathalie Evrard
Het heilzame effect van gember op functionele stoornissen van het
spijsverteringskanaal is al lang bekend. Door het kalmerend effect op de maag
vermindert gember misselijkheid en braken. Gember is dus bijzonder aangewezen
voor de behandeling van reisziekte.
De anti-emetische werking van
gember zou het gevolg zijn
van directe effecten op het
spijsverteringsstelsel door
onderdrukking van maagcontracties
en stimulatie van de gastro-
intestinale motiliteit en de
peristaltiek.
Referenties
1.
Heck AM, DeWitt BA, Lukes AL. Potential interactions between alternative therapies and
warfarin. Am j Health Syst Pharm 2000;57(13):1221-7.
2.
Young HY, Luo YL, et al. Analgesic and anti-inflammatory activities of [6]-gingerol. j
Ethnopharmacol 2005;96(1-2):207-10.
3.
Ghayur Mn, Gilani AH. Species differences in the prokinetic effects of ginger. int j Food Sci
nutr 2006;57(1-2):65-73.
4.
Boone SA, Shields KM. Treating pregnancy-related nausea and vomiting with ginger. Ann
Pharmacother 2005;39(10):1710-3.
5.
Chaiyakunapruk n, Kitikannakorn n, et al. The efficacy of ginger for the prevention of
postoperative nausea and vomiting: a meta-analysis. Am j Obstet Gynecol 2006;194(1):95-9.
6.
Fischer-Rasmussen W, et al. Ginger treatment of hyperemesis gravidarum. European journal of
obstetrics, gynecology and reproductive biology 1991;38:19-24.
7.
Stott jR, Hubble MP, Spencer MB. A double-blind comparative trial of powdered ginger
root, hyosine hydrobromide, and cinnarizine in the prophylaxis of motion sickness induced by
cross coupled stimulation. Advisory Group for Aerospace Research Development conference
proceedings 1984;39:1-6.
8.
Herbal Medicines, London: Pharmaceutical Press. Electronic version, 2007.