background image
ACTuALiTéS MéDiCALES
MEDI-
SfEEr
396
9
29 juni 2012
Vormt veiligheid een belangrijk probleem?
Het aspect veiligheid werd niet uitgebreid onderzocht. Ten eerste omdat
een eventueel probleem met het invoeren van de wachtpost merkbaar
verbetert: de receptionist(e) zit meestal achter glas en bij huisbezoeken
kan door de dienstdoende arts een beroep worden gedaan op een wagen
met chauffeur. Ten tweede omdat er vroeger nooit (pre)metingen werden
uitgevoerd. De meeste artsen getuigen wel dat het gevoel van veiligheid
er op vooruitgaat na de invoering van een wachtpostsysteem. Ook de
instroom van jonge artsen maakte geen deel uit van het onderzoek. Het
is echter wel zo dat na invoering van een wachtpost de continuïteit voor
een grotere regio kan worden verzekerd mits minder wachtdiensten (in
duur en frequentie) per arts. Op termijn zal dit ongetwijfeld een invloed
hebben op de instroom van jonge artsen, aangezien deze verkiezen om
zich te vestigen in een regio die beschikt over een wachtpost.
Wordt de spoeddienst ontlast door de
oprichting van zo'n huisartsenwachtpost?
Deze belangrijkste onderzoeksvraag werd weliswaar niet onderzocht in
Deurne-Borgerhout maar wel in de wachtpost van Turnhout, die werd
opgericht in 2005 en zich in een mooi afgebakende regio bevindt. Een
voormeting gevolgd door een nameting na 1 jaar toonde geen verschui-
ving van de patiëntenstroom, maar men zag wel een toename van het
aantal patiënten op de wachtpost in vergelijking met het aantal dat
in de voorbije jaren een beroep deed op de traditionele wachtdienst.
Waarschijnlijk heeft dit te maken met het feit dat het aanbod een vraag
creëert. In de literatuur wordt dit fenomeen beschreven, maar het zou
na verloop van tijd afzwakken. In Turnhout hadden we niet de kans om
dit verder op te volgen, maar in de wachtpost van Antwerpen-Noord
wordt nu eenzelfde studie-opzet toegepast, met het verschil dat hier
de pas opgerichte wachtpost naast de spoedgevallendienst gelegen is.
Vorig jaar in maart/april werd een voormeting gedaan bij de klassieke
wachtdienst, in juli werd de wachtpost opgericht en op dit moment loopt
de nameting, om te kijken of de locatie van de wachtpost een groter aan-
zuigend effect heeft. In Nederland werd aangetoond dat dit wel degelijk
een invloed heeft op de patiëntenstroom en een manier kan zijn om de
eerstelijnsklachten naar de huisartsenwachtpost te dirigeren. In de prak-
tijk wordt in België meestal gekozen om de wachtpost op te richten, los
van een ziekenhuis, omdat vaak meerdere ziekenhuizen in de buurt over
een spoedgevallendienst beschikken en de artsen verkiezen om een vrije
keuze van ziekenhuis te bewaren. Deze keuze wordt voor een groot deel
bepaald door de kringpolitiek. De huisartsen willen de goede samen-
werking met de ziekenhuizen in de regio niet in het gedrang brengen.
In Nederland werd aangetoond dat de
locatie wel degelijk een invloed
heeft op de patiëntenstroom.
Wat is de plaats van telefonische triage?
In 1992 werd in Denemarken het hele wachtsysteem van de ene op de
andere dag volledig gereorganiseerd. Er werden zeer grote wachtregio's
gevormd met telkens een centraal gelegen telefooncentrum. Wanneer
een oproep niet telefonisch door de huisarts van wacht kan worden
afgehandeld, wordt een tweede huisarts opgeroepen die van achterwacht
is. Een telefonische afhandeling door de huisarts-triagist wordt beter
vergoed dan wanneer de oproep wordt doorgegeven aan een collega.
Het gevolg was een belangrijke daling van het aantal huisbezoeken. Op
dit ogenblik loopt er een onderzoek in verband met triage en de manier
waarop dit in België kan worden geïmplementeerd.
Goede telefonische triage kan het
aantal huisbezoeken flink doen
dalen.
Wat zegt de patiënt?
Uit interviews met patiënten blijkt dat ze vooral beter geïnformeerd
willen worden over de aard van de klachten waarvoor ze bij de huisarts
terechtkunnen en de klachten waarvoor ze naar een spoeddienst moeten
gaan. Eenmaal vertrouwd met een specifieke dienst, hetzij spoedgeval-
len, hetzij de huisarts van wacht, hetzij de wachtpost, zullen patiënten er
gemakkelijker terugkeren. Men kan bijgevolg verwachten dat eenmaal
de huisartsenwachtpost beter bekend is, meer patiënten hier heen zullen
gaan.
Om juridische redenen kan men niet
het advies geven om na het weekend
bij de huisarts langs te gaan.
Welke aspecten worden verder nog
onderzocht?
We doen eveneens onderzoek naar de toegankelijkheid van zorg. Al-
lochtonen en mensen van een lagere sociale klasse zullen zich bijvoor-
beeld gemakkelijker naar de spoeddienst begeven dan naar de huisarts.
In Antwerpen stelt 40% van de leefloners zijn hulpvraag buiten de
kantooruren dan weer uit tot na het weekend. Zullen deze kwetsbare
groepen niet volledig uit de boot vallen wanneer de huisarts plots vanuit
een wachtpost opereert, of zullen ze integendeel gemakkelijker hulp
vinden? Misschien kan het invoeren van een derdebetalerssysteem er-
voor zorgen dat de laatste groep hun hulpvraag niet uitstelt. Anderzijds
wordt de spoeddienst natuurlijk ook overbevraagd door mensen die niet
onmiddellijk hulp nodig hebben en waarvan de klachten perfect kunnen
wachten tot na het weekend.
Zijn wachtposten voldoende zichtbaar?
De zichtbaarheid van de wachtpost is zeker cruciaal voor succes, dit
naar analogie met de spoedgevallendienst: heel herkenbaar aan de bui-
tenzijde en meestal gedurende vele jaren op dezelfde plaats gevestigd.
Vaak slagen de mensen er blijkbaar wel in om zich te verplaatsen naar
een spoeddienst, maar niet naar een huisartsenwachtpost. Het zijn ook
dikwijls de mensen die een eigen huisarts hebben en die vertrouwd zijn
met de werking van de eerste lijn die een beroep doen op de huisarts
van wacht. Het is echter belangrijk om juist die mensen te bereiken die
ACTuALiTEiT