BÖLÜM II — LEVHA 1 PELV‹K YAPILARI PER‹TON REKTUS ABDOM‹N‹S KASI ÖN REKTUS KILIFI SCARPA FASS‹YASI CAMPER FASS‹YASI TRANSVERSAL‹S FASYA UMBL‹KAL-PREVEZ‹KAL FASYA VAZ DEFERENS PÜB‹S‹N ÜST RAMUSU FUND‹FORM L‹G. PEN‹S‹N ASICI L‹GAMANI PREVEZ‹KAL BOfiLUKTA AREOLAR DOKU VE PUDENDAL VENÖZ PLEKSUS PEN‹S KRUSU ÜZER‹NDEK‹ ‹SK‹YOKAVERNÖZ KAS KORPUS KAVERNOZUM BUCK FASYASI PEN‹S‹N DARTOS FASYASI KORPUS SPONG‹OZUM COLLES FASYASININ MAJOR YAPRA⁄I ÜRETER ‹DRAR KESES‹ SEM‹NAL VEZ‹KÜL REKTOVEZ‹KÜL RESESUS REKTUM DENONV‹LL‹ERS FASYASI PROSTAT‹K FASYADA PROSTAT BEZ‹ LEVATOR AN‹ KASI REKTAL FASYA PER‹NEN‹N MERKEZ‹ TENDONU ÜROGEN‹TAL D‹YAFRAMA SF‹NKTER AN‹ EKSTERNUS ‹SK‹YOPÜB‹K RAMUS COLLES FASYA DIfi SPERMAT‹K FASYA SKROTUMUN DARTOS FASYASI ÜRETERAL DEL‹K Erkekte pelvis yap›lar›n›n topografik iliflkileri biri paramedian di¤eri median kesitte yandan görünümleri olarak çizilmifllerdir. Alttaki median keside, üretran›n mesaneden penisin ucundaki meatusa kadar olan toplam seyri, bunun prostat bezi ve ürogenital diyaframdan geçifli dahil görülmektedir. Gene bir sagital kesit olan üstteki resim pelvis kemiklerine (os ilium ve iskiyum) ait bölümlerin ç›kart›lmas› fakat sol os pübisin her iki dal› ile iskiumun alt dal›n›n bir k›sm›n›n yerinde b›rak›lmas› ile çizilmifltir. Yumuflak k›s›mlar ortahattan yana do¤ru kesilmifltir. Her iki resimle uyuflmak üzere ilgilenen bir kifli tek bafl›na orta hat kesisi yerine daha üç boyutlu bir görünüm elde edebilir. Üstteki resim vaz deferens’in skrotal boflluktan ç›k›fl noktas›ndan itibaren pübisin üst dal›n›n arkas›ndan geçmek üzere yukar› t›rman›fl› ve sonunda mesanenin arka yüzüne eriflmesi dahil tüm seyrini göstermektedir. Her iki resim, iskiyokavernöz ve bulbokavernöz kaslar›n seyir ve ba¤lanmalar›n› aç›klamakta ve as›c› ve fundiform ligamanlar› göstermektedir. D›fl ve iç organlar›n anatomik ayr›nt›lar› bu bölümün daha sonraki sayfalar›nda (bkz. sayfa 20-24) tart›fl›lacakt›r. Burada sadece prostat bezi ve seminal vesiküllerin komflu çat›larla olan iliflki ve konufllar›na dikkat çekmek yeterlidir. Her iki organ›n boylamas›na kesiti ve yandan görünümleri bunlar›n mesanenin arkas›nda ve alt›nda yer ald›klar›n› göstermektedir. Prostat›n ön yüzü ile mesane ve simfizis ile rekti kaslar›n›n arka yüzeyleri aras›nda bir preeperitoneal boflluk (Retzius) bulunmaktad›r. Venler, FUNDUS APEKS ‹DRAR KESES‹ GÖVDE TR‹GON BOYUN S‹MF‹Z‹S PUB‹KA VEZ‹KAL FASYA PREVEZ‹KAL BOfiLUKTA AREOLAR DOKU VE PUDENDAL VENÖZ PLEKSUS PEN‹S‹N ASICI L‹GAMANI ARKUAT PÜB‹K L‹GAMAN PEN‹S‹N DORSAL VEN‹ TRANSVERS PER‹NEAL L‹GAMAN PROSTAT BEZ‹ VE PROSTAT‹K FASYA ÜROGEN‹TAL D‹AFRAGMA KORPUS SPONG‹OZUM DARTOS FASYASI (PEN‹S VE SKROTUMUN) KORPUS KAVERNOZUM PEN‹S BUCK FASYASI GLANS PEN‹S ÖNDER‹ REKTUM REKTAL FASYA DENONV‹LL‹ERS FASYASI PER‹NEN‹N MERKEZ‹ TENDONU BULBOÜRETRAL (COWPER) BEZ‹ BUCK FASYASI COLLES FASYASININ DER‹N KATMANI BULBOSPONG‹OZ KAS COLLES FASYASININ MAJOR YAPRA⁄I FOSSA NAV‹KÜLAR‹S ÜRETRE DIfi MEATUS areolar doku, sinirler ve lenfatikleri içeren bu boflluk k›smen pelvis içinde yer almakta olup burada ürogenital diyafram›n üst yüzeyi taraf›ndan afla¤›dan ba¤lanmaktad›r. Prostat ve seminal veziküllerin arka yüzeyleri ön rektal duvardan görece hafif fakat mutad olarak belirgin, fibröz bir doku katman› (rektovezikal veya Denonvillier fasyas›) ile ayr›lmakta olup bu fassiya apeksten itibaren prostat›n tüm arka yüzünü yukar› do¤ru seminal veziküllerin yüzeyi boyunca giderek periton kavitesinin rektovezikal cepte bafllad›¤› noktaya kadar örtmektedir. Bu fassiyan›n cul-de-sac’›n ötesine kadar afla¤› do¤ru uzanan iki peritoneal yüzeyin kaynaflmas› ile olufltu¤u düflünülmektedir. Denonvillier fassiyas›, iyice tan›mlanabildi¤i takdirde, rektal duvar›n prostat yü- zeyinden ayr›lmas›n› kapsayan cerrahi giriflimler için bir cerrahi iflaret tafl› görevi yapar. Ürogenital bölgenin fassiyal düzlemleri klinikte çok büyük önem tafl›makta olup bunun nedenleri, anatomik yap›lar› desteklemek üzere önemli bir iflleve sahip olmalar›; tabakalar halinde örgütlenme ve düzenlenmelerinden dolay› eksüda, maligniteler, kan veya idrar ekstravazasyonlar›n›n yay›lmas›n› yönlendiren çok say›da interfasyal boflluklar b›rakmalar› (bkz. sayfa 35); ve son olarak (ama en az önemlisi de¤il), cerrahi niflan tafllar› olarak hizmet vermeleridir. Bundan sonra gelen dört levhada, bu fasyal tabakalara daha da dikkat çekilecektir. Bunlar›n seyirleri anlat›l›rken, bu fasyalar›n, yukarda de¤inilen iki sagital düzlemdeki çapraz kesitlerini veren bu levhaya göndermeler yap›lacakt›r. 9