richting. daarna trek ik mijn trui over mijn
hoofd. Vervolgens steek ik mijn ene hand in mijn
linkermouw..." elke ochtend lijkt het alsof ze de
beweging voor het eerst uitvoeren, terwijl andere
kinderen zich aankleden zonder erbij na te denken
en in gedachten al uitkijken naar wat ze die dag
zullen doen.
Belemmeringen in het dagelijks
functioneren
kinderen met dyspraxie stoten zich aan
deurlijsten, gooien dingen om, hebben moeite
om zich aan te kleden, hun veters te knopen
en zelfstandig te eten... daarnaast kan de
stoornis ook een belemmering vormen voor
hun vrijetijdsbesteding (puzzelen, voetballen
of met de bouwblokken spelen, zwemmen,
fietsen...). Soms hebben ze moeite om zich te
oriënteren in tijd en ruimte, of met het herkennen
van gezichten...
bij sommige kinderen komt
dyspraxie voor in combinatie met andere
stoornissen: ze hebben problemen op het vlak
van geschreven en gesproken taal, geheugen,
aandacht...
als er ook sprake is van
dysgrafie
wordt de stoornis vaak al in de kleuterklas
opgemerkt, meestal op het ogenblik dat het kind
start met tekenen of schrijven. dat laatste vergt bij
hen immers enorm veel energie, met als gevolg
dat hun prestaties na enkele letters of regels al
verzwakken. kinderen met dyspraxie kunnen
ook moeilijkheden ondervinden als ze een som
moeten uitschrijven of moeten rekenen...
Waarom heeft mijn kind
dyspraxie?
kinderen met deze stoornis hebben normaal
ontwikkelde hersenen. dyspraxie werd vaak ten
onrechte toegeschreven aan onrijpheid, aan een
affectieve stoornis of een gebrek aan stimulatie.
Van bepaalde situaties weten we ondertussen
dat ze dyspraxie bevorderen: vroeggeboorte,
een abnormaal laag gewicht bij de geboorte en
hersenverlamming.
Het belang van een vroegtijdige
diagnose
een vroegtijdige diagnose en behandeling (vanaf
de kleuterklas) is ontzettend belangrijk om
ervoor te zorgen dat het kind van jongs af aan
leert omgaan met zijn moeilijkheden en ze leert
omzeilen
. daarvoor wordt normaal gesproken
een beroep gedaan op een multidisciplinair team
(kinderarts, neuropediater, neuropsycholoog,
revalidatiespecialist voor motorische en
psychische aandoeningen, ergotherapeut...).
als de stoornis echter niet snel genoeg wordt
opgespoord en behandeld, komt het kind in
de middelbare school terecht zonder dat het
notities kan nemen. de tiener is dan bijvoorbeeld
slecht in aardrijkskunde, zijn mappen zijn slecht
geordend en vuil... eventueel moet hij een paar
keer zijn jaar overdoen, hoewel hij sterk is in taal
en abstract denken. uiteindelijk kan het gebeuren
dat hij in een bSO-richting terechtkomt... en dat
is een regelrechte ramp, want handenarbeid levert
hem nu net veel problemen op. in een dergelijk
beroep zal hij dan ook het minst goed aarden. in
plaats daarvan zou het veel beter zijn om hem te
oriënteren naar een beroep waarin taalvaardigheid
van belang is.
Geduld en luisterbereidheid
de gulden regel is altijd om geduldig en begripsvol
te zijn tegenover kinderen met dyspraxie
.
bovendien is het ontzettend belangrijk om ideeën
verbaal uit te drukken en mentaal voor te stellen
in plaats van ze visueel te uiten. een voorbeeld
daarvan is het gebruik van een reeks ruimtelijke
begrippen om de ruimte te organiseren. bij een
ernstige vorm van dyspraxie kan het interessant
zijn om het kind ondersteuning te bieden via een
tekstverwerkingsprogramma op de computer.
daarnaast kan het nuttig zijn om te werken
met fotokopieën, zodat het overschrijfwerk
beperkt blijft. Ook het gebruik van bepaalde
herkenningstekens die vooraf met het kind worden
afgesproken (markeringen, labels...) is het
overwegen waard. nog een mogelijkheid is om het
kind mondeling de verschillende stappen van een
handeling aan te leren, zoals de boekentas maken
aan de hand van een gedicht of een liedje. gun het
kind ook wat meer tijd om zijn taken uit te voeren
en richt je vooral op de kwaliteit van het geleverde
werk in plaats van op de kwantiteit.
een kind met dyspraxie kan geen automatismen
aanleren door training. de hersenen van het kind
zijn daartoe niet in staat. urenlang schrijven is
dus enkel een marteling, en leidt absoluut niet tot
betere resultaten.
Aanleren van vaardigheden
dyspraxie kan behandeld worden via bepaalde
remediëringstechnieken
. de behandeling doet een
beroep op de verschillende zintuigen. bepaalde
zones in de hersenen die normaal gezien niet
betrokken zijn bij de realisatie en de coördinatie
van de beweging, worden daarbij gestimuleerd.
er wordt zowel gewerkt op de tastzin en het
gezichtsvermogen, als op de kennis van het eigen
lichaam in relatie met de omgeving. dat is het
basisprincipe dat onder meer gebruikt wordt
in de psychomotoriek en de ergotherapie. de
behandeling mag dan wel een werk van lange
adem lijken, maar is zeker het overwegen waard. in
ieder geval is het belangrijk om het kind gedurende
het hele proces sterk aan te moedigen en negatieve
opmerkingen te vermijden. mits een gepaste
behandeling, kunnen kinderen met dyspraxie
zich op een normale manier integreren binnen de
maatschappij, succesvol hun studie afmaken en
hun gedroomde job uitoefenen.
Wist u dat ...
Dyslexie
is een stoornis
waardoor kinderen er niet in
slagen te leren lezen, schrijven
en spreken, ook al wordt dit op
school aangeleerd. Toch gaat
het om normaal intelligente
kinderen zonder auditieve
of visuele beperkingen.
dyslexie leidt vaak ook tot
dysorthografie
. Het is
daarom belangrijk dat dyslexie
vroegtijdig wordt opgespoord
(op 4- of 5-jarige leeftijd).
Het aanleren van nieuwe
vaardigheden is bovendien
noodzakelijk.
Dyspraxie opsporen
betekent ook:
verhinderen
dat kinderen
de verkeerde
beroepskeuzes
maken.
Achtergrond-
informatie
www.dyspraxis.be
13
De Patiëntenkrant Nr 6 Juni 2012
Vind dit artikel terug op
www.depatientenkrant.be