background image
18
I
De Specialistenkrant
12-2
13 juni 2012
www.jds-sk.be/nl
I
n 2007 deed de Zorginspectie een visitatie
van 56 Vlaamse ziekenhuizen (goed
voor meer dan honderd campussen).
De ziekenhuizen werden beoordeeld op 56
criteria. In het rapport dat het dagblad De
Standaard
over de visitatie publiceerde, werd
gefocust op ziekenhuishygiëne (vooral dan
in de vorm van sterilisatie en handhygiëne),
de dienst spoedgevallen, de manier waarop
de ziekenhuisfactuur wordt opgemaakt en
de kindvriendelijkheid van het ziekenhuis.
Het luik over de hygiëne in de ziekenhuizen
leverde, op het eerste gezicht, vaak
onthutsende resultaten op. Niet iedereen
gaat echter akkoord met de conclusies die
De Standaard trekt.
Gedateerd
Nemen we het voorbeeld van het Universitair
Ziekenhuis in Antwerpen (UZA). De manier
waarop een ziekenhuis met hygiëne omgaat,
wordt beoordeeld aan de hand van twaalf
parameters. Op negen parameters scoort
het UZA slecht, van twee parameters zijn er
geen gegevens bekend. Enkel voor het feit
dat minstens de helft van de personeelsleden
van de CSA (Centrale Sterilisatie Afdeling)
een opleiding tot sterilisatiedeskundige (of
de basisopleiding sterilisatie) heeft gevolgd,
krijgt het ziekenhuis goede punten. Wie
het rapport in De Standaard leest, krijgt de
stellige indruk dat er in het UZA wel erg
vlotjes met de hygiëne wordt omgesprongen.
De scheiding van vuile, reine en steriele zone
laat te wensen over, de sterilisatieactiviteiten
buiten de CSA verlopen niet zoals het hoort,
er wordt niet aan snelsterilisatie gedaan en
ook de handhygiëne neemt men er niet zo
nauw.
Het UZA vindt de publicatie van de gegevens
anno 2012 ongepast. "Het verslag van de
visitatiecommissie dateert van de periode
april-juni 2007 en is gebaseerd op gegevens
van 2006. Deze gegevens zijn dus niet meer
relevant voor de beoordeling van de huidige
werking van het ziekenhuis. Zes maanden
na de ontvangst van het verslag werden alle
vastgestelde non-conformiteiten verholpen",
luidt het bij het ziekenhuis.
De samenstelling van de gegevens varieert
erg naargelang van het ziekenhuis. Een
extreem voorbeeld is het AZ Onze-Lieve-
Vrouw Ter Linden in Knokke-Heist. Van
de twaalf criteria voor ziekenhuishygiëne
krijgen er maar liefst elf het label `geen info'
opgeplakt. Het overblijvende criterium wordt
trouwens als onvoldoende beoordeeld. Dat
is in dit geval toch wel een beetje vreemd.
Het rapport stelt vast dat de vuile, reine en
steriele ruimtes niet van elkaar gescheiden
zijn, maar weet vervolgens bijvoorbeeld niet
of de lokalen waar steriel materiaal bewaard
wordt, in goede staat zijn. Vraag is of men
op basis van zo'n gering aantal parameters
echt kan oordelen over de kwaliteit van een
ziekenhuis.
Onaangekondigde controles
Een ziekenhuis dat qua hygiëne wel
goed scoort in het rapport, is het Sint-
Franciskusziekenhuis in het Limburgse
Heusden. De scheiding van vuile, reine en
steriele zones gebeurt er op een goede
manier en het personeel van de dienst CSA
is goed opgeleid. Slechts twee minpuntjes
stelt het visitatierapport vast. Buiten de
openingsuren van de dienst CSA staan
verpleegkundigen van het operatiekwartier
in voor reiniging en sterilisatie, terwijl ze
hier geen opleiding voor gevolgd hebben.
Bovendien stelden de controleurs tijdens de
audit vast dat er artsen en verpleegkundigen
waren die juwelen droegen.
Net als in zovele andere ziekenhuizen, wijst
men er in het Sint-Franciskusziekenhuis
fijntjes op dat de audit dateert uit 2008. "De
overgrote meerderheid van de vaststellingen
is dan ook ruim gedateerd en achterhaald.
Het lijkt ons niet correct dat de tekst uit
het visitatieverslag als dusdanig wordt
weergegeven. Bij de lezer bestaat het risico op
een totaal foute beeldvorming. Inhoudelijk
hebben we geen probleem met transparantie,
maar dan wel op voorwaarde dat het de
huidige situatie is die publiek gemaakt wordt.
Na het Jessa Ziekenhuis in Hasselt en het UZ
Leuven is het Sint-Franciskusziekenhuis het
eerste (kleine) ziekenhuis dat gaat voor een
accreditering door een internationaal erkend
accrediteringsmechanisme (NIAZ), wat
minstens mag gezien worden als een blijk van
verantwoordingsbereidheid."
Op de factuele
kritiek dat er artsen en verpleegkundigen zijn
die juwelen dragen, riposteert het ziekenhuis
met de mededeling dat er "onaangekondigde
controles gebeuren waarbij nagegaan wordt
of het personeel dat rechtstreeks betrokken
is bij de patiëntenzorg verzorgde nagels heeft
en geen juwelen draagt. Dat levert resultaat
op, want met fierheid mogen we stellen dat
de incidentie van nosocomiale MRSA in ons
ziekenhuis bij de laagste van het land is."
Iemand die alvast niet erg hoog oploopt met
het ziekenhuisrapport van De Standaard,
is N-VA-senator Louis Ide. "Patiënten die
denken dat ze nu eindelijk te weten zullen
komen of een ziekenhuis goed of slecht is,
zullen snel een illusie armer zijn. Er bestaan
immers geen goede of slechte ziekenhuizen.
Een ziekenhuis is geen monoliet, maar een
aaneenschakeling van goede en misschien
ook minder goede diensten."
Zonder het met
zo veel woorden te zeggen, vindt Ide dat De
Standaard
niet goed begrepen heeft waar
de visitatierapporten toe dienen. "Dat zijn
werkdocumenten waarin ambtenaren zo veel
mogelijk pijnpunten proberen te ontdekken,
zodat het ziekenhuis ze kan oplossen. Dat
gebeurt in dialoog met de artsen en de
directie, die soms bewust zaken in het verslag
laten opnemen om ze zo op de agenda te
krijgen. Omdat sterke punten meestal niet
verbeterd kunnen worden, staan die doorgaans
niet in het rapport."
Filip Ceulemans
JS0043N
Ziekenhuishygiëne
ondermaats?
Of toch niet?
Elk jaar 100.000 slachtoffers van ziekenhuisinfecties. In meer
dan 40% van de ziekenhuizen dreigen steriele instrumenten vuil
te worden nog voor ze naar het operatiekwartier vertrekken.
Alarmerende cijfers die het ergste doen vermoeden. Maar is de
situatie echt zo rampzalig als De Standaard liet uitschijnen in zijn
grote Ziekenhuisrapport? Louis Ide vindt alvast dat de krant de bal
misslaat. En ook de reacties vanuit de ziekenhuizen waren niet altijd
even positief.
MANAGEMENT
"Er bestaan immers geen goede of slechte
ziekenhuizen. Een ziekenhuis is geen monoliet maar een
aaneenschakeling van goede en misschien ook minder
goede diensten."