background image
De Specialistenkrant
12-2
13 juni 2012
www.jds-sk.be/nl
6
I
P
eter Degadt, gedelegeerd bestuurder
van Zorgnet Vlaanderen, vreest dat in de
nabije toekomst steeds meer ziekenhui-
zen in de rode cijfers zullen duiken. Hij baseert
zich daarvoor op een rapport dat Zorgnet
Vlaanderen zopas voorstelde. In deze studie
toont de koepelorganisatie van de katholieke
ziekenhuizen aan dat patiënten steeds vaker
nalaten hun ziekenhuisfactuur te betalen.
Een rondvraag bij 35 Vlaamse algemene zie-
kenhuizen (samen goed voor 17.501 erkende
bedden, ofwel 60% van de beddencapaciteit
in Vlaanderen en goed voor een gezamenlijke
patiëntenomzet van 480 miljoen euro) leerde
dat zij in 2010 voor ongeveer 10,5 miljoen euro
niet-betaalde patiëntenfacturen moesten af-
boeken. Dat is 2,2% van de ziekenhuisomzet die
rechtstreeks door patiënten gegenereerd wordt.
Het gaat daarbij niet om facturen die net uitge-
stuurd zijn, maar wel om facturen waarvan het
ziekenhuis verwacht dat ze nooit meer betaald
zullen worden. En die het ziekenhuis dus voor
eigen rekening neemt. Bovendien staan er nog
voor iets meer dan 49 miljoen patiëntenfactu-
ren open waarvan het ziekenhuis sterk betwij-
felt of ze ooit betaald zullen worden.
Tot 10.000 euro per bed
In 2009 deed Zorgnet Vlaanderen een soort-
gelijk onderzoek voor het boekjaar 2007.
Toen bleken dertig Vlaamse ziekenhuizen
(13.538 erkende bedden en een gezamen-
lijke patiëntenomzet van 416 miljoen euro)
ongeveer 5,2 miljoen euro niet-betaalde
patiëntenfacturen af te boeken. Hoewel de
steekproef niet helemaal gelijklopend is wat
betreft het aantal ziekenhuizen, is er toch
duidelijk sprake van een toename van het
aantal onbetaalde patiëntenfacturen.
Sommige cijfers uit de studie zijn zonder
meer hallucinant. Voor een gemiddeld zieken-
huisbed staan er facturen open ter waarde
van 2.800 euro, waarvan de ziekenhuizen ver-
moeden dat ze nooit betaald zullen worden.
De grootte van het probleem varieert wel
sterk van ziekenhuis tot ziekenhuis. In som-
mige ziekenhuizen is het probleem relatief
beperkt (circa 500 euro per bed), in andere
ziekenhuizen loopt het op tot 5.000, ja zelfs
tot bijna 10.000 euro.
Bij de uiteindelijke afboeking van de onbe-
taalde patiëntenfacturen zijn de verschillen
per bed nog groter. Het gemiddelde over de
bevraagde ziekenhuizen is 600 euro. Som-
mige slagen er in dit bijna tot nul te reduce-
ren, terwijl één ziekenhuis per bed meer dan
5.000 euro afboekte.
Levensnoodzakelijk
De financiële problemen van de ziekenhuizen
uitsluitend toeschrijven aan de niet-betaalde
patiëntenfacturen, zou de waarheid geweld
aandoen. "De maatregelen die momenteel
op het Riziv circuleren om verder te besparen
op de klinische biologie, de radiologie en de
farmacie zullen de ziekenhuizen nog eens tien-
tallen miljoenen euro doen verliezen"
, aldus
Degadt. De topman van Zorgnet Vlaanderen
vindt het onaanvaardbaar dat op deze dien-
sten beknibbeld wordt omdat ze winstgevend
zijn. "Deze diensten zijn winstgevend. En het is
bekend dat er in ons land heel wat minder CT's
genomen zouden kunnen worden. Besparingen
zijn dus zeker mogelijk"
, geeft Degadt toe.
Toch is er een grote `maar'. "Wat men altijd
weer over het hoofd ziet, is dat er tegenover
deze enkele, winstgevende diensten in een
ziekenhuis een hele reeks afdelingen staan die
verlieslatend zijn. Kortom: de winstgevende
diensten zijn levensnoodzakelijk om het verlies
elders in het ziekenhuis te compenseren. Wil
men de structurele onderfinanciering echt
aanpakken, dan moet de wet op de financie-
ring van de ziekenhuizen dringend gewijzigd
worden"
, meent Peter Degadt.
Spoed
Daar knelt ook volgens dr. Robert Rutsaert,
diensthoofd nefrologie en intensieve zorg
van de GVA-ziekenhuizen Vincentius en
voormalig voorzitter van het ASGB, het
schoentje. De financiering van de dienst
spoedgevallen is in zijn ogen een staaltje
van hoe het net niét moet. "Het is moeilijk
om een nog kaduker financieringssysteem te
bedenken"
, stelt hij zeer scherp. Het begint
al bij de basisfinanciering, die in principe
de minimale verpleegkundige bestaffing
zou moeten dekken. "De overheid legt die
minimale bestaffingsnorm op, onderhandelt
met de vakbonden over het loon en betaalt
vervolgens slechts 90% van dat bedrag aan de
ziekenhuizen."
Dat tekort moet per definitie
bij de patiënt verhaald worden in de vorm
van supplementen of bij artsen door afhou-
dingen van het honorarium.
"Ook door met het variabele deel ­ dat be-
doeld is voor drukkere spoedgevallendiensten
méér te betalen ­, wordt er op een foutieve
manier berekend
", meent Rutsaert. Nog
een hiaat in het financieringssysteem is de
beperking van de financiering tot één spoed-
gevallendienst per ziekenhuis, zelfs al zijn
er meerdere erkend. "Fusieziekenhuizen met
meerdere diensten voor spoedgevallen zijn
dus de klos."
Uit de visitatierapporten van
de Vlaamse administratie Volksgezondheid
blijkt dat veel ziekenhuizen de kosten probe-
ren te drukken door ongeschoolde artsen
in te zetten. Maar dat komt uiteraard de
kwaliteit van de zorg niet ten goede.
Filip Ceulemans
JS0053N
Ziekenhuizen luiden
de alarmklok
Het aantal ziekenhuizen dat met verlies werkt, neemt jaar na jaar
toe. Dat blijkt uit een studie van Zorgnet Vlaanderen. In 2008 stond
de teller van Vlaamse ziekenhuizen die verlies leden op negen, in
2010 was dit aantal al gestegen tot zeventien. Dat er tekorten zijn,
is niet alleen het gevolg van patiënten die hun factuur niet betalen.
Peter Degadt vreest dat de situatie er enkel maar op achteruit zal
gaan, tenzij de ziekenhuisfinanciering grondig wijzigt.
Initiatieven om mensen met financiële problemen te helpen
1. Patiënten kunnen in alle ziekenhuizen bij een sociale dienst terecht met vragen
over de betaling van hun ziekenhuisfactuur.
2. Bijna alle ziekenhuizen bieden de mogelijkheid aan om de ziekenhuisfactuur
gespreid in de tijd te betalen.
3. Bij ambulante zorg en behandeling zijn zorgverstrekkers soms bereid om
het systeem van de sociale derde betaler aan te vragen en toe te passen. De
patiënt moet dan enkel het remgeld betalen; de rest van het ereloon wordt
rechtstreeks aan het ziekenfonds gefactureerd.
4. Sommige ziekenhuizen hebben een intern solidariteitsfonds waarmee de
facturen van mensen met betalingsproblemen worden vereffend.
5. In sommige ziekenhuizen heeft de hoofdgeneesheer de bevoegdheid om
eigenmachtig ereloon- en materiaalsupplementen te schrappen. Soms worden
ook de kamersupplementen kwijtgescholden.
6. Sommige ziekenhuizen hanteren de politiek om nooit voorschotten te vragen.
UW SOCIO-PROFESSIONELE ACTUALITEIT
Voor een gemiddeld
ziekenhuisbed staan er
facturen open ter waarde
van 2.800 euro, waarvan
de ziekenhuizen denken
dat ze nooit betaald zullen
worden.
Peter Degadt: "De winstgevende diensten zijn
levensnoodzakelijk om het verlies elders in het ziekenhuis
te compenseren. Wil men de structurele onderfinanciering
echt aanpakken, dan moet de wet op de financiering van
de ziekenhuizen dringend gewijzigd worden."