OrthO-rheumatO | VOL 12 | Nr 2 | 2014
17
Daaruit blijkt dat therapie met bisfosfonaten skeletcom-
plicaties kan voorkomen of uitstellen en botpijn kan
verlichten. Een overlevingsvoordeel is echter niet aan-
getoond.
Bij vrouwen met metastatische borstkanker zonder kli-
nisch evidente botmetastasen, verminderen bisfosfonaten
niet de incidentie van skeletcomplicaties.
Als gevolg hiervan wordt de start van de therapie met een
hoge dosis bisfosfonaten aanbevolen na de identificatie
van botmetastasen.
Bisfosfonaten kunnen ook botverlies helpen voorkomen
dat veroorzaakt wordt door behandeling met chemothera-
pie of aromatase-inhibitoren.
Twee prospectieve cohortstudies suggereren zelfs dat de
incidentie van invasieve borstkanker lager is bij gezonde
postmenopauzale vrouwen die bisfosfonaten gebruiken
voor de behandeling van osteoporose (46, 47).
aNdErE kaNkErS
Een review van 12 klinische studies bij longkanker had
als conclusie dat er geen overlevingswinst geboekt kon
worden door bisfosfonaten, maar dat er wel een beperkt
gunstig effect was op skeletgerelateerde events (RR: 0,81;
95%-BI: 0,67-0,97) en op pijncontrole (RR: 1,18; 95%-BI:
1,0-1,4) (48).
Er zijn contradictorische bevindingen over de invloed van
bisfosfonaten op de incidentie van colonkanker. Er zijn
zowel studies die een beschermend effect (49-51) als geen
effect aantonen (52, 53).
Eén studie bij niet-gemetastaseerde prostaatkanker kon
geen invloed aantonen van bisfosfonaten op het natuur-
lijke beloop van de ziekte (54).
ESofaguSkaNkEr
Een analyse van een Britse cohortstudie, uitgevoerd in een
populatie in de eerste lijn, suggereerde zowat een verdub-
beling van de kans op esofaguskanker bij gebruik van bis-
fosfonaten (55). Dit zou veroorzaakt kunnen worden door
esofagitis, een bijwerking van de therapie. Een andere ana-
lyse van een Britse database kon echter geen significante
associatie tussen gebruik van bisfosfonaten en esofagus- of
maagkanker terugvinden (56).
Serge Rozenberg concludeerde dat osteoclast-remmers
de morbiditeit van botmetastasen doen afnemen, vooral
door vermindering van skeletgerelateerde bijwerkingen.
Daarom zijn ze ook aanbevolen bij patiënten met botme-
tastasen.
Het gebruik van bisfosfonaten teneinde de kans op relaps
van borstkanker in een vroeg stadium te vermijden, is
thans niet aanvaard. Dit zou echter kunnen veranderen,
wanneer de resultaten bekend zullen worden van lopend
onderzoek bij vrouwen met significant botverlies door
aromatase-inhibitoren.
referenties
1. Chung m, lee j, Terasawa T, lau j, Trikalinos Ta. Vitamin d with or without calcium
supplementation for prevention of cancer and fractures: an updated meta-analysis for
the u.s. Preventive services Task force. ann intern med 2011;155(12):827-38.
2. Bolland mj, Barber Pa, doughty rn, mason B, et al. Vascular events in healthy
older women receiving calcium supplementation: randomised controlled trial. Bmj
2008;336(7638):262-6.
3. Bolland mj, grey a, avenell a, gamble gd, reid ir. Calcium supplements with or without
vitamin d and risk of cardiovascular events: reanalysis of the women's health initiative
limited access dataset and meta-analysis. Bmj 2011;342:d2040.
4. Pentti k, Tuppurainen mT, honkanen r, et al. use of calcium supplements and the risk of
coronary heart disease in 52-62-year-old women: The kuopio osteoporosis risk factor
and Prevention study. maturitas 2009;63(1):73-8.
5. lewis jr, Calver j, Zhu k, flicker l, Prince rl. Calcium supplementation and the risks of
atherosclerotic vascular disease in older women: results of a 5-year rCT and a 4.5 year
follow-up. j Bone miner res 2011;26(1):35-41.
6. heaney rP, abrams s, dawson-hughes B, et al. Peak bone mass. osteoporos int
2000;11(12):985-1009.
7. holick me, siris es, Binkley n, et al. Prevalence of vitamin d inadequacy among
postmenopausal north american women receiving ostoporosis therapy. j Clin endocrinol
metab 2005;90(6):3215-24.
8. heaney rP, dowell ms, hale Ca, Bendich a. Calcium absorption varies within the
reference range for serum 25-hydroxyvitamin d. j am Coll nutr 2003;22(2):142-6.
9. Bischoff-ferrari ha, willett wC, wong jB, et al. Prevention of nonvertebral fractures with
oral vitamin d and dose dependency: a meta-analysis of randomized controlled trials.
arch intern med 2009;169(6):551-61.
10. Bischoff-ferrari ha, dawson-hughes B, stachelin hB, et al. fall prevention with
supplemental and active forms of vitamin d: a meta-analysis of randomised controlled
trials. Bmj 2009;339:b3692.
11. lappe jm, Travers-gustafson d, davies km, recker rr, heaney rP. Vitamin d and calcium
supplementation reduces cancer risk: results of a randomized trial. am j Clin nutr
2007;85(6):1586-91.
12. krall ea, wehler C, garcia ri, harris ss, dawon-hughes B. Calcium and vitamin d
supplements reduce tooth loss in the elderly. am j med 2001;111(6):452-6.
13. krause r, Bühring m, hopfenmüller w, holick mf, sharma am. ultraviolet B and blood
pressure. lancet 1998;352(9129):709-10.
14. Pfeifer m, Begerow B, minne hw, nachtigall d, hansen C. effects of a short-term vitamin
d(3) and calcium supplementation on blood pressure and parathyroid hormone levels in
elderly women. j Clin endocrinol metab 2001;86(4):1633-7.
15. Priemel m, von domarus C, klatte To, et al. Bone mineralization defects and vitamin
d deficiency: histomorphometric analysis of iliac crest bone biopsies and circulating
25-hydroxyvitamin d in 675 patients. j Bone miner res 2010;25(2):305-12.
16. luxwolda mf, kuipers rs, kema iP, dijck-Brouwer da, muskiet fa. Traditionally living
populations in east africa have a mean serum 25-hydroxyvitamin d concentration of
115nmol/l. Br j nutr 2012;108(9):1557-61.
17. ross aC, manson je, abrams sa, et al. The 2011 report on dietary reference intakes for
calcium and vitamin d from the institute of medicine: what clinicians need to know. j
Clin endocrinol metab 2011;96(1):53-8.
18. holick mf, Binkley nC, Bischoff-ferrari ha, et al. evaluation, treatment, and prevention
of vitamin d deficiency: an endocrine society clinical practice guideline. j Clin endocrinol
metab 2011;96(7):1911-30.
19. www.health.belgium.be/internet2Prd/groups/public/@public/@shc/documents/
ie2form/19066661.pdf
20. Powe Ce, evans mk, wenger j, et al. Vitamin d-binding protein and vitamin d status of
black americans and white americans. n engl j med 2013;369(21):1991-2000.
21. grbic jT, landesberg r, lin sQ, et al. incidence of osteonecrosis of the jaw in women
with postmenopausal osteoporosis in the health outcomes and reduced incidence with
zoledronic acid once yearly pivotal fracture trial. j am dent assoc 2008;139(1):32-40.
22. hansen T, kunker m, weber a, james kirkpatrick C. osteonecrosis of the jaws in patients
treated with bisphosphonates histomorphologic analysis in comparison with infected
osteoradionecrosis. j oral Pathol med 2006;35(3):155-60.
23. khosla s, Burr d, Cauley j, et al. Bisphosphonate-associated osteonecrosis of the jaw:
report of a task force of the american society for Bone and mineral research. j Bone
miner res 2007;22(10):1479-91.