background image
OrthO-rheumatO | VOL 12 | Nr 2 | 2014
25
verkalkingen geven een hyposignaal op alle sequenties. Op
de T2-gewogen sequenties met weggewerkt vetsignaal zijn
er geen perilesionele signalen in het beenmerg of de weke
delen te zien (4, 5) (Figuur 4). Na injectie van gadolinium
nemen de interlobulaire septa contrast op. Kleine enchon-
dromen van de hand vertonen een perifere verkleuring (6).
dE BELaNgrIjkSTE kraakBEENTumorEN
vaN dE HaNd
Kraakbeentumoren kunnen overal in het skelet voorko-
men: beenmergholte, cortex, subperiost, intrasynoviale
ruimtes en zelfs in de weke delen. Het kan gaan om één of
meerdere tumoren, die goed- of kwaadaardig kunnen zijn.
ENCHoNdroom
Een enchondroom is een intramedullaire proliferatie van
rijp, hyalien kraakbeen in de metafyse en diafyse van
beenderen met enchondrale ossificatie. Het enchondroom
is een frequente tumor [bijna 3% van de bottumoren (7)
en 12-24% van de goedaardige bottumoren (8)]. Enchon-
dromen komen voor bij jonge mensen en worden volgens
Dahlin meestal ontdekt op de leeftijd van 10 tot 40 jaar (7).
In 35-65% van de gevallen betreft het een enchondroom
van de extremiteiten. Locatie in dalende volgorde van
frequentie: proximaal kootje, middenhandsbeentje, mid-
delste kootje en eindkootje (9). Het enchondroom ligt tegen
de groeizone. De cellen van het enchondroom zijn immers
afkomstig van de epifysairschijf. Men vindt enchondromen
dus distaal in de middenhandsbeentjes en proximaal in de
vingerkootjes (Figuur 5). Het letsel kan zich evenwel uit-
breiden over de hele diafyse.
Een enchondroom is vaak asymptomatisch en wordt toe-
vallig ontdekt op een röntgenfoto. Vooral in de handen kan
het een zwelling teweegbrengen. Een enchondroom van de
hand wordt vaak (in 1/3 van de gevallen) ontdekt naar aan-
leiding van een pathologische fractuur (Figuur 6).
Op gewone röntgenfoto's ziet een enchondroom er uit als
een zeer traag of niet groeiend osteolytisch letsel in de me-
tafyse of de metafyse-diafyse. Die topografie heeft een hoge
diagnostische waarde.
Klassiek ziet men goed afgelijnde, endosteale erosies van
de cortex. Bij grote tumoren zijn de contouren van het bot
uitgezet, maar zonder ruptuur van de cortex en zonder pe-
riostreactie, tenzij in het geval van fractuur. Er is ook geen
uitbreiding naar de weke delen.
Op een CT-scan zijn de afwijkingen van de cortex en de
verkalkingen van de matrix goed te zien (Figuur 3). Een
CT-scan is zeer nuttig om tekenen van agressiviteit op te
sporen: lyse van de cortex of uitbreiding naar de weken
delen zijn zeer suggestief voor een chondrosarcoom.
Bij pathologisch-anatomisch onderzoek bestaat een en-
chondroom uit eilandjes van hyalien kraakbeen die lobjes
figuur 1: Histologische coupe: eilandjes van hyalien kraakbeen in de
vorm van lobuli (pijl) gescheiden door interlobulaire septa (pijlkop).
figuur 2: Standaard-
radiografie van de 4
e
as
bij een asymptomatische
60-jarige patiënt. verkalkt
enchondroom van de
basis van p1. Bemerk de
cirkelboogvormige schikking
van de verkalkingen
(pijlkoppen).
figuur 3: Sagittale coupe op CT-scan:
enchondroom van het 3
e
midden-
handsbeentje, gecompliceerd
met een fractuur, bij een 35-jarige
patiënt. Bemerk het centromedullaire
letsel met een kraakbeenmatrix en
centrale verkalkingen (pijlkoppen).