delen) en paracetamol, geneesmiddelen die veel bijwer-
kingen veroorzaken. Traagwerkende symptomatische ge-
neesmiddelen tegen artrose zijn onder meer glucosamine
en chondroïtinesulfaat. Het effect van deze geneesmidde-
len treedt traag in. Gewoonlijk vermindert de pijn na 6-8
weken. Daarnaast bestaat het therapeutische arsenaal uit
injecties van corticosteroïden en hyaluronzuur (viskosup-
plementen).
synthese van proteoglycanen door de chondrocyten. Ze
remmen ook de apoptose, het katabolisme en de ontsteking
(3, 4). Dat laatste doen ze via remming van de synthese van
metalloproteïnasen en ontstekingsmediatoren door chon-
drocyten en synoviocyten. Die effecten zijn toe te schrijven
aan een remming van de translocatie van NF-kB naar de
kern en aan de activering van de transcriptie van de target-
genen. NF-kB is een signalisatiefactor die een rol speelt bij
de cellulaire respons op interleukine-1, een cytokine dat
een sleutelrol speelt bij de afbraak van gewrichtskraakbeen
(5). Glucosamine en chondroïtinesulfaat werken in op de
subchondrale bot, het gewrichtsvlies en het gewrichts-
kraakbeen (Figuur 1) (Figuur 2).
deze geneesmiddelen werden uitgevoerd, concluderen
dat ze klinische effecten hebben bij gonartrose. Zo is er
de meta-analyse die de Osteoarthritis Research Society
International (OARSI) heeft uitgevoerd, uitgaande van
43 gerandomiseerde, gecontroleerde klinische studies
(17 met glucosaminesulfaat, 6 met glucosamine-HCl en
20 met chondroïtinesulfaat). Het effect op de kniepijn
bedroeg 0,46 (0,23 tot 0,69) met glucosamine en 0,75
(0,50-0,99) met chondroïtinesulfaat. Alhoewel dat effect
als matig werd beoordeeld, hadden glucosamine en chon-
droïtinesulfaat een sterker effect dan NSAID's (0,29,
spreiding 0,22-0,32).
werd beoordeeld naar de gewrichtsspleetvernauwing van
de knie, de referentieparameter om het structurele effect
van een behandeling te testen. Dat effect was 0,24 met