background image
Bafl ve boyun üzerine yo¤unlaflm>fl en az>ndan dokuz ayr> klinik uzmanl>k
alan> vard>r: nöroloji, nöroflirürji, oftalmoloji, otolaringoloji, plastik cerrahi,
radyoloji, radyasyon onkolojisi, a¤>z cerrahisi ve difl hekimli¤i. Her uzman-
l>k alan>, s>kl>kla baz> özel bir aletlerin yard>m>yla, ihtiyaçlar>na göre detayl>
muayene yöntemleri gelifltirmifltir. Burada, genel bir klinisyenin imkânlar>na
göre uygulayabilece¤i muayene yöntemleri anlat>lacakt>r. Genifl tan> yöntem-
lerinin anlat>lmas> bu kitab>n amac>n>n d>fl>ndad>r. Travmatik bozukluklar an-
lat>lmayacakt>r.
Bafl, boyun ve kraniyal sinirlerin muayenesi nörolojik muayenenin temel
bir k>sm>n> oluflturmaktad>r. Fizik muayene bulgular>n>n yorumu, hem lokal
bulgular>n gözlenmesine, hem de nörolojik bozukluklar>n tipine dayanarak
yap>l>r. Bu bölümde bafl ve boynun fizik muayenesi, semptomlar> ve bulgu-
lar> anlat>lmaktad>r; primer nörolojik sorunlarla ilgili bulgular>n tart>fl>lmas>
ve yorumu için 14. Bölüm'deki nörolojik muayene k>sm>na bak>lmas>n> öner-
mekteyiz. Bu bölümde bafl ve boyundaki organlara özgü bafll>ca sendromlar
(merkezi sinir sistemi hariç) anlat>lm>flt>r; nörolojik sendromlar ise 14. Bö-
lüm'de anlat>lm>flt>r. Bu ayr>mlar> yapmak her zaman kolay de¤ildir.
Bafl ve boynun genel muayenesinde, muayene eden kifli, (1) generalize
bir hastal>¤>n bulgular> saptayabilmeli, (2) genel bir hekimin sorumlulu¤un-
daki lokal lezyonlar> tan>yabilmeli ve (3) uzman yard>m> gereken lokal lez-
yonlar> tan>yabilmelidir.
Bafl ve boyun, birbiri ile yak>n bir komfluluk gösteren ve karmafl>k bir flekil-
de gruplanm>fl yap>lar> içerir. Muayene eden kifli, muayene etti¤i yüzeysel ve
derin yap>lar>n anatomisini ve fonksiyonel fizyolojisini her zaman bilmelidir.
Kafatas>, yüz kemikleri ve kafa derisi derindeki yap>lar>n korunmas>n> ve
izole edilmesini sa¤lar. Kafa derisi ve yüz kan damarlar>ndan zengindir; so-
¤ukta vazodilate olarak bu hayati yap>lar aras>nda normal vücut >s>s>n>n ida-
mesini sa¤lar. Bafl özel duyu organlar>n> içerir: gözler, kulaklar, olfaktör sinir
ve dilin tat tomurcuklar>. Özel duyulardaki bozukluklar duyu organ>, krani-
yal sinirleri veya beyindeki problemleri düflündürür. Dil, farinks ve larinks
konuflma organlar>d>r. Artikülasyondaki de¤ifliklikler bu yap>lardaki anato-
mik veya fonksiyonel problemlere iflaret eder. Burun, a¤>z, farinks, larinks ve
trakea üst hava yollar>n> oluflturur; bu yap>lardaki herhangi bir bozukluk
efektif solunumu bozabilir ve ses hacmi veya tonunda de¤ifliklik yapabilir.
A¤>z, difller, mandibula ve maksilla, dil, tükürük bezleri, farinks ve üst özo-
Bafl ve Boyundaki Bafll>ca Sistemler
178
Bafl ve Boyun
BÖLÜM
7