background image
polanmas>, transportu ve bunlar>n kontrolü ve uygun zamanda salg>lanmas>
vard>r. Sindirim sistemi a¤>z ile bafllar ve anüs ile biter. A¤>z bofllu¤u ve farinks
önceki bölümlerde tart>fl>ld>. Sindirim sisteminin büyük k>sm> kar>n bofllu¤un-
da yer al>r; diafragmatik aç>kl>ktan (hiatustan) veya hemen yan>nda bulunan
gastroözofageal bileflkeden bafllayarak anüse kadar uzan>r. Normal hareket ve
sindirim, lokal veya sistemik otonom sinir sistemi ve endokrin mekanizmalar
yoluyla, kaslar>n ve sekretuvar fonksiyonlar>n uyum içinde çal>flmas>na ba¤l>-
d>r. Ba(¤>)rsaklar, mezenter ile as>l> mobil (mide, ince barsak, çekum, transvers
ve sigmoid kolon) veya kar>n arka duvar>na (duodenum, ç>kan ve inen kolon)
veya pelvis taban>na (rektum) yap>fl>k, kaslardan yap>lm>fl (müsküler) bir tüp-
tür. Barsaklar, gastroözofageal bileflke, pilor, ileoçekal valv düzeyinde darald>-
¤> noktalarda lümen içinden (intralüminal), herhangi bir yerinde d>flar>dan
bask> ile lümen d>fl>ndan (ekstralüminal) t>kan>kl>klara ve mezentere as>l> ol-
du¤u, özellikle ince barsak, çekum ve sigmoid gibi bölgelerde kendi etraf>nda
dönmeye veya bükülmeye aç>kt>r. Bu sistemin lokal veya sistemik hastal>klara
ba¤l> olarak bozulmas>, belirti ve bulgular>n kar>nda ortaya ç>kmas>na neden
olur. Semptomlar, ifltahta ve g>dalara karfl> istekte de¤ifliklik, a¤r> dahil olmak
üzere abdominal duyumlarda de¤ifliklik, d>flk> karakterinde ve s>kl>¤>nda fark-
l>l>klar biçimindedir. Fizik muayene bulgular>, genel beslenme durumunu yan-
s>tabilir. Ayr>ca fizik muayene ile kar>n konturundaki de¤ifliklikler, barsak ha-
reketlerindeki farkl>l>klar veya t>kan>kl>k bulgular>, solid organlar>n büyümele-
ri, periton s>v>s>nda art>fl ve lokal kütle ile hassasiyet ortaya konabilir.
Hepatobiliyer ve Pankreatik Sistem
Hepatobiliyer-pankreatik sistem, ba¤>rsa¤>n embriyonik evajinasyonlar>n>n
etraf>nda mezenkimal dokular>n yo¤unlaflmas>ndan (biliyer ve pankreatik
kanallar) oluflur. Pankreas bikarbonat ve sindirim enzimleri (amilaz, lipaz ve
proteinazlar) üretir; bunlar baz> g>dalar>n yenilmesine ve duodenum içeri¤in-
deki de¤iflikliklere yan>t olarak barsa¤a sal>n>r. Pankreasta ayr>ca kan glukoz
seviyesi de¤iflikliklerine ve de¤iflik uyaranlara yan>t olarak insülin, glukagon
ve somatostatin salg>layan Langerhans adac>klar> bulunur. Barsak, pankreas
446
Bölüm 9: Kar>n, Perine, Anüs ve Rektosigmoid Bölge
fiekil 9­1 Karn>n Topografik Bölümleri. Solda "Basle Nomina Anatomica" terminolojisine gö-
re tan>mlanm>fl bölgeler gösterilmektedir. Dokuz bölgenin ço¤u küçüktür, onun için büyümüfl
bir organ ve di¤er yap>lar birden fazla bölgeyi kapsarlar. Sa¤da dört bölgeli, daha kolay olan bö-
lünme gösterilmifltir. Ço¤u doktor taraf>ndan tercih edilir ve bu kitapta kullan>lm>flt>r. Baz> özel
durumlarda dört kadran epigastrium, bö¤ür (yan) ve suprapubik bölge ile zenginlefltirilebilir.
Hipokondriyum
Epigastriyum
Lomber bölge
Lomber bölge
Umblikal
bölge
Hipogastrium
iliak bölge (iliak veya
inguinal bölge)
Sa¤ üst
kadran,
RUQ
Sol üst
kadran,
LUQ
Sa¤ alt
kadran,
RLQ
Sol alt
kadran,
LLQ