background image
Üriner sistem böbrekler, böbrek pelvisinin toplay>c> sistemleri, üreterler, id-
rar torbas> ve üretradan oluflur. Üreterovezikal bileflkede, üreterin oblik ola-
rak mesane duvar>n> geçti¤i yerde bir sfinkter vard>r. Ayr>ca, proksimal üret-
ran>n ürogenital septumu geçti¤i yerde bir sfinkter daha vard>r. Üretral sfink-
terde, parasempatik ve sempatik kontrol alt>nda istemsiz olarak kas>lan bir
düz kas bölümü ile birlikte lumbosakral pleksus taraf>ndan innerve edilen,
istemli olarak kas>lan ve çizgili kaslardan oluflan sfinkter vard>r. Üriner sis-
tem, kan> glomerül düzeyinde süzecek, solütleri ve s>v>y> böbrek tubuluslar>
düzeyinde geri emip sekrete edecek ve daha sonra da medüller toplay>c> ka-
nallarda idrar> konsantre edecek flekilde tasarlanm>flt>r. peristaltik kas>lmalar sayesinde üreterlerden mesaneye geçer. Kaslardan olu-
flan ve içi bofl bir yap> olan mesane, içine idrar>n dolmas> ile gevfler ve belir-
li kapasiteye ulaflana kadar intravezikal bas>nc> düflük düzeylerde tutar. Me-
sane, duvar>n>n gerilmesi ile daha da dolabilir. Düz kas sfinkterinin tonik ka-
s>lmas> ve mesane doldukça detrüsör kas>n>n kontraksiyonu aktif olarak in-
hibe edilerek idrar>n tutulmas> sa¤lan>r. k bir olayd>r;
üretral sfinkterlerin koordine bir flekilde gevflemesi ile ayn> anda detrüsör
kastaki kas>lma sonucunda oluflur.
Böbrekler, on birinci ve on ikinci kaburgalar>n alt>na ve L1-4 hizas>nda yer
al>r (sayfa 448'de fiekil 9-2'ye bak>n>z). S>k> bir kapsülün içinde ve retroperi-
toneal olarak yerleflmifllerdir; Gerota fasyas> ile çevrilirler. Üreterler de retro-
peritoneal olarak yer al>rlar. Psoas kas>n>n üzerinden afla¤>ya inerek pelvis
içine girerler ve burada önce lateral olarak seyrettikten sonra öne do¤ru yö-
nelerek mesaneye orta hatt>n her iki taraf>ndan ve alt k>sm>ndan girerler. Me-
sane, pelvis içinde ön k>s>mda yer al>r; pubis simfizinin arkas>nda ve afla¤>-
s>ndad>r. Üretra, mesaneden ç>k>p pelvis taban> kaslar>ndaki ürogenital diaf-
ramdan geçer ve erkekte prostat ve penise, kad>nda ise perineye ulafl>r. Er-
keklerde, proksimal üretra prostat bezi taraf>ndan çevrilir ve prostat ile vezi-
kula seminalisler taraf>ndan prostatik salg>lar bu bölgeye dökülür. Kad>nda
üretra oldukça k>sad>r. Fizik muayenede sadece üretra meatusu görülebilir
ve normalde daha derindeki yap>lar palpasyon ile de saptanamazlar.
Üriner Sistemin Anatomisi
Üriner Sisteme Genel Bak>fl ve Üriner Sistemin Fizyolojisi
528
Üriner Sistem
BÖLÜM
10