laflmas>n> sa¤layan proteoglikanlar> salg>layan tek s>ra sinovyal hücre tabaka- s> döfler. Eklem bütünlü¤ü kemi¤i kemi¤e ba¤layan ligamanlarla ve eklemi çaprazlayan tendonlar> olan kaslar>n uygulad>¤> kuvvetlerle sa¤lan>r. r> kas>lma kuvvetlerini proksimalde bafllang>ç noktalar>ndaki bir kemik ile, dis- talde ise de¤iflen uzunluktaki tendonlar>n>n yap>flt>¤> yerdeki farkl> bir kemi¤in üzerine uygularlar. Sonuç olarak, kas kontraksiyonu, kemiklerin göreceli ko- numlar>n>n de¤iflmesine hizmet eder. Kaslar>n ço¤u yayg>n bir flekilde do¤ru- dan periosttan kökenini al>r, baz>lar>ysa, bisepsin uzun bafl>n>n yapt>¤> gibi, bafllang>ç ve sonlanma noktalar>na tendonlar> ile tutunur. Tendonlar bafllang>ç noktalar>nda kas>n, sonlanma noktalar>nda ise kemi¤in interstisyel kollajeni ile devaml>l>k gösteren göreceli olarak uzam>fl avasküler kollajen yap>lard>r. Doku içerisinde serbest bulunabilirler, ancak genel olarak hareketli eklemleri çapraz- lad>klar> ya da kemik ç>k>nt>lar>n>n etraf>ndan geçtikleri yerlerde s>kl>kla sinov- yal k>l>f ya da bursalar taraf>ndan çevrilmifllerdir. Bursalar tendonlar ya da kas- lar ile alttaki kemik aras>ndaki sürtünmeyi azaltmaya yarayan sinoviya ile dö- fleli boflluklard>r. Kaslar oldukça vaskülerdir, depolanm>fl glikojen ve ya¤ asit- lerini etkin bir mekanik kuvvete çevirebilmek için azami oranda oksijen tafl>n- mas>na gereksinim duyarlar. Kas esnek olmayan kollajen bir fasyan>n içinde yer al>r. Kas, kendi kontraksiyonunun yaratt>¤> kuvvetle y>rt>labilmeye yatk>n- d>r. Kan ak>m>n>n bozuldu¤u durumlarda kas>lma sonucu iskemik nekroz ge- liflebilir. Vücudun hatlar> kaslar ve iskeletin üzerinde yer alan cilt alt> ya¤ do- kusu taraf>ndan oluflturulur. Vücut hatlar>ndaki asimetri ya da farkl>l>klar kas- lardaki, daha seyrek olarak da ya¤ da¤>l>m>ndaki de¤ifliklikleri düflündürür. için yaz>lm>fl anatomi metinlerine bak>n>z. Omurgan>n kemikleri, ligamentöz ba¤lant>lar, intervertebral diskler ve kaslarla birlikte de¤erlendirilmifltir. (ismini ald>¤> Yunan tanr>s> gibi bir küre tafl>r); C2 atlas>n etraf>nda döndü¤ü `ak- sis'tir; ve C7 ç>k>nt>l> omurdur (vertebra prominens). Kafa sallama hareketi bafl- l>ca atlantooksipital eklemde olur. Kafan>n fleksiyon ve ekstansiyonu ise oksi- put--C1 ve C3'den C7'yi omurlar> içerir. Tüm omurlar yana e¤ilmeye izin verir. Rotasyonun yar>s> atlantoaksiyal eklemde olur, kalan k>sm> ise servikal omurla- ra da¤>lm>flt>r. Servikal hareketlerin ölçümü için fiekil 13-1B'ye bak>n>z. mikleriyle eklem yapan kaynaflm>fl 5 sakral omur kütlesi ve 4 tane de¤iflik de- recede ayr>lm>fl koksiks omurlar> bulunur. Yandan bak>ld>¤>nda vertebral ko- lon 4 e¤im içerir. (fiekil 13-2 A). En az belirgin olan> servikal e¤imdir, arka- |