background image
Benzer embriyolojik kökenler, testosteron düzeyine göre difli veya erkek d>fl
genital organlar> gelifltirir. SRY geninin (tipik olarak Y kromozomunun üze-
rinde bulunur) olmamas> overlerin geliflmesini sa¤lar ve bunun sonucunda
kad>n genital organlar> geliflir. Bunun aksine, bu genin varl>¤> testiküler geli-
flime yol açarak üreme sistemini erkekleflmeye yönlendirir. Skrotum ve pe-
nis, s>ras> ile majör labialara ve klitorise karfl>l>k gelir. Karmafl>k bir genetik
yap> veya hormonal çevrenin varl>¤>nda geliflme ve olgunlaflma gerçekleflirse,
belirsiz genital organlar ortaya ç>kar.
Erkek üreme organlar>, testisler, epididim, vaz deferens, seminal vezikül-
ler, prostat ve penistir. Testisler bat>n içinde geliflip inguinal kanal boyunca
afla¤>ya do¤ru inerek, do¤uma kadar skrotuma ulafl>r. Skrotum >s>s> vücut >s>-
s>ndan biraz daha düflük oldu¤undan, testislerin skrotumda bulunmas> sper-
matogenez için daha uygundur. Lüteinizan hormon, testisteki Leydig hücre-
lerinin testosteron yap>m>n> sa¤lar. Seminifer tubuluslarda gerçekleflen sper-
matogenez için folikül stimülan hormona ve parakrin olarak etki eden tes-
tosterona ihtiyaç vard>r. Sperm, epididimde birikip spermatik kordondaki
vaz deferens yoluyla yukar>ya do¤ru hareket ederek prostat ve seminal vezi-
kül düzeyine ulafl>r. Spermatik kordon ayr>ca testis arteri ve veni ile birlikte
lenfatikleri de içerir. Ejekülat, sperm ile birlikte prostat ve seminal vezikül
salg>lar>n> tafl>r.
Pübertede, mons pubis bölgesi k>llanmaya bafllar; bu k>llar kar>n cildine do¤-
ru uzanarak, tepesi umblikusa yak>n düz bir üçgen görünümünde olan erkek
tipi k>llanma
y> oluflturur.
Penis
Penisin gövdesi, s>ra halindeki üç erektil dokudan oluflur: dorsolateral böl-
gede iki adet corpora cavernosa ve ventral bölgede daha küçük olan ve üret-
ray> tafl>yan corpus spongiosum (fiekil 12-1). Bu üç yap>y> fibröz bir doku bir
araya getirerek bir silindir oluflturur. Penisin tepesi, glans penis ad> verilen,
yuvarlak bir koni fleklinde olan ve üretra a¤z>n> içeren erektil bir doku içe-
rir. Glans>n, penis gövdesi ile olan birleflme yerinde taç fleklinde bir ç>k>nt>s>
vard>r. Sünnet derisi (prepuce) ad> verilen bir cilt k>vr>m> glans> örter. Sünnet
derisi katlanarak glans>n ventral k>sm>na do¤ru uzan>r ve frenulum ad>n> al>r.
Erkek Üreme Sisteminin Anatomisi
Erkek Üreme Fizyolojisine Genel Bak>fl
563
Erkek Genital Organlar> ve
Üreme Sistemi
BÖLÜM
12