background image
Benzer embriyolojik kökenleri olan erkek ve kad>n d>fl genital organlar>, tes-
tosteronun varl>¤>na veya yoklu¤una göre farkl>lafl>rlar. SRY geninin (tipik
olarak Y kromozomunun üzerinde bulunur) olmamas> overlerin geliflmesini
sa¤lar ve bunun sonucunda kad>n genital organlar> olgunlafl>r. Majör labialar
skrotuma karfl>l>k gelir; klitoris ve penis de benzer flekilde geliflir. Karmafl>k
bir genetik yap> veya hormonal çevrenin varl>¤>nda geliflme ve olgunlaflma
gerçekleflirse, belirsiz genital organlar ortaya ç>kar.
Kad>n üreme sistemi, suspansuar ligamanlar> ile birlikte overleri, Fallop
tüplerini, uterus korpusunu ve serviksini, vajina ve vajinan>n kas yap>s>n>,
introitustaki Cowper ve Bartholin bezlerini, minor ve major labialar>, klito-
risi ve klitoris üzerindeki deriyi içerir.
Hipofizden salg>lanan folikül stimulan hormonun (FSH) uyar>s> ile sik-
lik olarak overdeki bir folikülün içinde bir ovum olgunlafl>r. Geliflen foli-
külün sentez etti¤i östrojen endometriumun prolifere olmas>n> sa¤lar. Se-
rum östrojen düzeyi belirli bir eflik de¤ere ulafl>nca hipofizden lüteinizan
hormon (LH) salg>s> uyar>l>r; bu da ovulasyonu ve korpus lüteumun olufl-
mas>n> sa¤lar. Korpus lüteum fazla miktarda progesteron salg>layarak en-
dometriumun proliferasyon faz>ndan sekresyon faz>na geçmesini uyar>r.
Sal>nan ovum, Fallop tüpünün fimbriyal> ucu taraf>ndan yakalan>r ve ute-
rus korpusuna kadar ilerler. E¤er ovum tüpte veya uterus kavitesinde fer-
tilize olursa müsait hale gelmifl olan endometriuma implantasyon gerçek-
leflebilir ve gebelik bafllar. E¤er ovum fertilize olmazsa, implantasyon ger-
çekleflmez ve korpus lüteum involusyona u¤rar. Östrojen ve progesteron
üretiminin durmas> ile endometrium menstrüel kanama fleklinde dökülür;
yeni bir folikülün geliflmesini uyarmak için FSH tekrar artar ve yeni bir
reprodüktif siklus bafllar. Fertilize olan ovumun implantasyonu plasenta-
n>n geliflmesini sa¤lar. Plasenta da insan koryonik gonadotropin hormonu
salg>layarak hipofizden FSH ve LH salg>s>n> bask>lar; böylece, ovulasyon ve
menstruasyon durur.
Pubis simfizi önde mons pubis ad> verilen bir ya¤ yast>¤> ile örtülüdür (fiekil
11-1). Pübertede, bu kabar>k bölgede k>llanma bafllar; bu k>llanma kar>n cil-
dine do¤ru yay>larak, ters bir üçgenin taban>na benzer flekilde kad>n tipi k>l-
lanma
ad>n> al>r. K>llanman>n bu flekilde yay>l>m> erkek tipi k>llanmadan
Kad>n Genital Organlar> ve Üreme Sisteminin Anatomisi
Kad>n Üreme Fizyolojisine Genel Bak>fl
541
Kad>n Genital Organlar> ve
Üreme Sistemi
BÖLÜM
11