background image
NC515N
syc-095-03f
eb2014
03/02/2014
The multidimensional perspective of bipolar I disorder. Satellite symposium
on the occasion of the 26
th
ECNP congress with educational financial support
provided by Lundbeck. Barcelona, 7 oktober 2013
Episoden met gemengde kenmerken
bij bipolaire stoornis type I:
met kennis van zaken de goede
behandeling kiezen
Dominique-Jean Bouilliez
"Bipolaire stoornis werd lang beschreven als een episodische
aandoening gekenmerkt door duidelijke perioden van manie,
depressie of euthymie"
, zei Prof. Dr. Andrea Fagiolini (Sienna).
"De DSM-IV definieerde gemengde episoden bij bipolaire stoornis
type I als het optreden van een episode waarbij zowel voldaan
werd aan alle criteria van een manische episode als aan die van
een depressieve episode, gedurende minstens 1 week."
Deze
restrictieve criteria van gemengde episoden bemoeilijkten
echter de diagnose. Bovendien is de behandeling vaak
ontoereikend. Gemengde episoden worden vaak gekenmerkt
door subsyndromale symptomen van beide polen, maar ze
bereiken het niveau niet dat vereist is voor een volledige episode.
Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer het aantal of de intensiteit
van depressieve symptomen tijdens een manische episode niet
volstaan om een diagnose van gemengde episode te stellen.
Dit heeft ertoe geleid dat in de DSM-5 episoden van bipolaire
stoornis gedefinieerd worden als manisch, hypomaan en
depressief, en de gemengde episode, zoals gedefinieerd in de
DSM-IV-TR, verwijderd werd. De DSM-5 beschrijft nu het aantal
symptomen van de tegengestelde pool en stelt voor om de term
`met gemengde kenmerken' toe te kennen aan manische en
depressieve episoden (2). "Bij een depressieve episode definieert
de DSM-5 `gemengde kenmerken' als de aanwezigheid van 3 of
meer symptomen van manie/hypomanie bij een patiënt die aan
alle criteria van een depressieve episode voldoet. Een diagnose
van een manische episode met depressieve kenmerken wordt
gesteld als een patiënt naast de klassieke symptomen van een
manische episode minstens 3 criteria van een depressie vertoont."
Subsyndromale symptomen herkennen om
de patiënt beter te begrijpen en om de beste
behandeling te kunnen kiezen
"Dat er subsyndromen aanwezig zijn, is eerder de regel dan de
uitzondering"¸
vervolgt Prof. Dr. Allan Young (King's College,
Londen). Zo kan men bijvoorbeeld depressieve symptomen
herkennen bij 31% (3) tot 37% (4) van de gevallen met een
manische episode. We kunnen trouwens vaststellen dat
manische vormen van een bipolaire stoornis vaker voorkomen
bij mannen, maar een manie met depressieve symptomen komt
vaker voor bij vrouwen (4-5). Echter, bij een bredere definitie
van depressie verdwijnt dat dimorfisme. (6). "Hoe dan ook, het
is belangrijk om die symptomen snel te herkennen
," onderstreept
Prof. Dr. Young, "vooral omdat het beloop en de prognose van een
manie met depressieve symptomen minder gunstig zijn dan bij een
zuivere manie: die patiënten kennen vaker een chronisch beloop,
recidiveren vaker en worden vaker heropgenomen in psychiatrische
ziekenhuizen (4)."
Bovendien vertonen die patiënten frequenter
middelengebruik, is de kans op suïcide bij hen groter en vertonen
ze meer zelfmoordgedachten (5, 7).
Angst, agitatie en prikkelbaarheid bij een manische
episode wijzen op een mogelijk gemengd depressief
karakter
Psychische angst met gevoelens van spanning en prikkelbaarheid
is een essentieel symptoom van manie met depressieve
symptomen, zoals meerdere dimensionale studies aantonen (5, 1).
Episoden van manie of depressie met symptomen van de andere pool zijn moeilijker te diagnosticeren en te
behandelen dan `zuivere' episoden van manie of depressie (1). Die episoden `met gemengde kenmerken', zoals ze
in de DSM-5 worden genoemd (2), zijn evenwel frequent (1) en vormen een echte therapeutische uitdaging voor
de artsen, zowel voor de acute als voor de langetermijnbehandeling. Antipsychotica zijn doeltreffend bij `zuivere'
episoden, maar dit is slechts zelden het geval bij gemengde episoden. Asenapine (Sycrest
®
, Lundbeck) blijkt echter
een interessant potentieel te hebben bij depressieve symptomen tijdens een manische episode.
NC515N.indd 1
7/02/14 14:13