background image
EN ÖNEML< NEDENLER
Kronik renal hastal>k: Pruritus, kronik renal
yetmezlikli hastalar>n %50'sini etkileyen
en önemli ve rahats>z edici problemdir.
Yo¤un kafl>maya ba¤l> olarak, nummuler
ekzema, prurigo nodularis yada likenifiye
plaklar gibi sekonder deri lezyonlar> gelifle-
bilir.
Kolestaz: Biliyer t>kanmaya ba¤l> rahats>z edi-
ci persistan pruritus, akral da¤>l>mla baflla-
y>p generalize olabilir. Derideki safra tuz-
lar> ve yüksek opioid peptid düzeyleri ne-
den olabilir.
Endokrin hastal>k: Sa¤alt>ma dirençli pruritus,
tirotoksikozda muhtemelen artm>fl kan
ak>m>na ba¤l> olarak, hipotrodizmide, yay-
g>n deri kurulu¤una ba¤l> olarak görülür.
Önceki inan>fllara karfl>n, pruritus diyabe-
tes mellitusun bulgusu de¤ilse de diyabetik
nöropati göstergesidir.
Hematolojik hastal>k: Pruritus polistemia ve-
ral> hastalar>n yaklafl>k yar>s>nda, suyla te-
mastan sonra (banyo kafl>nt>s>) artm>fl kan
histamin düzeyine ba¤l> olarak ortaya ç>-
kar. Hodgkin hastal>¤>nda, sunucu semp-
tomdur, lösemide de saptan>r. Kutan mas-
tositozda (deri lezyonu olmaks>z>n), ge-
nellikle lokal kafl>madan sonra görülür.
1068
36. B Ö L Ü M
LEZYONSUZ YAYGIN
KAfiINTI
Persistan fliddetli kafl>nt>, a¤r> gibi, varl>¤>yla
günden güne kifli hayat>n> kontrol alt>na al>r. fiid-
detli pruritus, gerçekte, hasta için a¤r>dan çok
daha fazla rahats>z edicidir.
Bu nedenle hekimler bu hastalara yaklafl>mda
kendilerini aciz hissederler.
Pruritus, gece uykusuzlu¤a, kal>c> halsizli¤e, ai-
le ve ifl iliflkilerinde sorunlara neden olur. Ço¤u
deri erupsiyonlar> ve döküntüleri çok ya da az
kafl>nt>l>d>r. Baz> durumlarda ise deri lezyonlar>
olmaks>z>n fliddetli pruritus vard>r, strialar hariç.
Bu durum Latince "fiziksel bulgusu olmaks>z>n
kafl>nt>" anlam>na gelen "
pruritus sine materia"
terimiyle adland>r>l>r.
Deri lezyonu olmaks>z>n yayg>n pruritusta tan>ya
d>fllama yoluyla var>l>r.
Pruritus, özgül lezyonu olan bir dermatoz olmak-
s>z>n da deriye özgü olabilir.
Deri semptomu ile iliflkili durumlarda bile mu-
ayene s>ras>nda spesifik lezyon görülmeyebilir.
Pruritus, iç organ hastal>¤>, metabolik ve endok-
rin patolojiler ya da hematolojik hastal>klardan
kaynaklanabilir.
Malign tümörler, psikojenik durumlar ya da HIV-
1 infeksiyonun manifestasyonu olabilir veya en-
jekte edilen veya oral al>nan ilaçlarla iliflkili ola-
bilir.
Lezyonsuz pruritusun de¤iflik nedenleri, Tablo
36-1 de listelenmifl ve böyle hastaya yaklafl>m
algoritmas> da Tablo 36-2'de belirtilmifltir.
Dikkatli bir anamnez ve fizik muayene temeldir.
Kafl>nman>n tipi, süresi, fliddeti ve da¤>l>m> ve
zamanlar> sorgulanmal>d>r.
Kutan lezyonu olmaks>z>n kafl>nt>yla baflvuran bir
hastada aksi kan>tlan>ncaya kadar latent veya mi-
nimal bir deri hastal>¤> varl>¤> düflünülmelidir.
Deri bulgular> klinik olarak görülmeyebilir, belki
bir alana s>n>rl> olabilir. Skabies, pediküloz veya
faktitisyel ürtiker gibi durumlar> ekarte etmek
önemlidir.