evalueren bij de mens, maar bij proefdieren
is dat nog complexer omdat het diermodel
de condities moet weerspiegelen die worden
waargenomen bij de mens en rekening moet
houden met de genetische en omgevings-
gebonden factoren die die aandoening beïn-
vloeden", legt René van den Wijngaard uit.
Dat is logisch als we weten dat het risico op
PDS tweemaal hoger is in families met PDS
bij eeneiige tweelingen (2), met name door de
aanwezigheid van SNP's (Single Nucleotide
Polymorphism) (3). Er zijn tal van omgevings-
gebonden factoren die de symptomen kunnen
uitlokken: lichamelijke of psychische stress,
infectie, ontsteking, chirurgie, antibiotica...
Het is bekend dat traumatiserende gebeurte-
situatie, seksueel misbruik, kindermishande-
ling, ontbering of verstoting door de ouders,
conflicten in het gezin) de ontwikkeling van
PDS op volwassen leeftijd in de hand kunnen
werken (4).
duceerd bij ratten en veroorzaakt ook een
uitzetting van het colon als het dier wordt
actie die over de generaties heen loopt", legt
René van den Wijngaard uit. Hij merkt daarbij
op dat de moeder een belangrijke rol blijkt te
spelen bij die overdracht, maar waarom dat
zo is, weten we eigenlijk niet, ook al blijken
rattenjongen zich aan te passen aan het feno-
type van hun voedstermoeder en niet van hun
biologische moeder.
ressante studie met doxantrazol, een stof die
de mestcellen stabiliseert, werd aangetoond
dat doxantrazol een gunstig effect zou kunnen
hebben (5), ook als de ratten pas laat wor-
den behandeld (6). Dat werd ook aangetoond
met ketotifen, een ander geneesmiddel dat
de mestcellen stabiliseert en ook antihistami-
nerge eigenschappen heeft (7).
CRH (Corticotrophin Releasing Hormone) blijkt
een factor te zijn die de degranulatie in gang
zet. Daarom werd het effect van blokkade van
CRH onderzocht, echter zonder veel succes
(8, 9), "wat erop zou kunnen wijzen dat de
preventie van de rekbaarheid van het colon
tijdens stress en de behandeling ervan twee
verschillende fenomenen zijn, waarschijnlijk
omdat perifere CRH-receptoren een primor-
diale rol spelen tijdens de acute fase en een
accessoire rol tijdens de chronische fase."
Er is nog een andere weg die veelbelovend
lijkt te zijn: remming van het spleen tyrosine
kinase (SYK), een signalisatieweg die een
belangrijke rol speelt bij de activiteit van de
ingewanden (10). "Maar er zijn er nog andere,
die evenwel alle bevestigen dat de mest cellen
een belangrijke rol spelen bij de viscerale
overgevoeligheid die wordt veroorzaakt door
stress", besluit van den Wijngaard.
1.
2007;25(11):1343-50.
2011;23(10):893-7.
74.
2008;103(3):765-74.
2012;24(3):274-e111.
2009;296(6):G1299-306.
bestaat. De diagnose wordt klinisch gesteld op grond van de Rome III-criteria. 5-15% van mensen vertoont PDS en ongeveer een
tiende van die patiënten komt daarvoor op consultatie. PDS wordt gekenmerkt door overgevoeligheid van de ingewanden en een
overdreven respons op normale prikkels. De pathofysiologie van PDS wordt onderzocht in diermodellen.
Een gesprek met prof. René van den Wijngaard (Tytgat Instituut, Amsterdam).