spelen in de pathogenese van de ziekte van
Crohn. De klinische ervaring leert ons dat
zeer vroegtijdig herval kan worden behandeld
met antibiotica en verschillende onderzoe-
kers hebben kunnen aantonen dat de intes-
tinale bacteriële flora verschilt bij patiënten
met de ziekte van Crohn. De groep van Cuc-
chiara vond dat bacteriën aan de oppervlakte
van enterocyten verschillen bij kinderen met
de ziekte van Crohn. "Genome-wide associ-
atiestudies tenslotte hebben een link kunnen
bevestigen tussen niet-specifieke immuniteit,
de manier waarop het lichaam reageert op in-
testinale microbiota en de pathogenes van de
ziekte van Crohn."
ontwikkelingsaspect. Het immuunsysteem
is namelijk nog niet volledig ontwikkeld bij
de geboorte en bepaalde factoren zoals im-
munoglobulines, maar ook Th2-gemedieerde
immuniteit zijn nog immatuur. De Th1- of
Th2-activiteit, welke een reflectie is van het
cytokine profiel, zal variëren met de leeftijd.
Een pasgeborene vertoont een Th2 of meer
tolerant patroon (
tijdige presentatie van ernstige colitis bij een
beperkte groep van patiëntjes waarbij im-
muundeficiëntie, waaronder IL-10-deficiëntie,
werd gevonden. Prof. Veereman: `We moeten
steeds in gedachten houden dat de hele jonge
patiëntjes anders zijn, dat we zeer voorzichtig
meerde patiënten en dat conclusies die van
toepassing zijn op IBD of ziekte van Crohn
voor andere leeftijdsgroepen niet altijd van
toepassing zijn op die eerste groep van zeer
jonge patiëntjes.'
bifida-gedomineerde flora ontwikkelen, ter-
wijl bij baby's met flesvoeding een veeleer
gediversifieerde flora zal ontstaan.
dat het mogelijk is om die flora te moduleren
door pre-of probiotica toe te dienen en zo ook
bijvoorbeeld een bifida-gedomineerde flora te
krijgen bij baby's die geen of slechts gedeel-
telijk borstvoeding kregen. Borstvoeding is
uiteraard nog steeds de beste voeding, maar
speelt het ook een rol in de ontwikkeling van
IBD? Hanson vond in 2002 dat borstvoeding
immunologische tolerantie faciliteert en
grote retrospectieve epidemiologische studie
in Canada een verminderd risico op ziekte
ziektes reageren enerzijds en het ontstaan van bepaalde aandoeningen anderzijds,' begon prof. Veereman haar invited lecture
IBD and probiotics tijdens de sessie van de BeSPGHAN (Belgian Group of Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition). `De manier
waarop onze cellen interageren met endogene bacteriën zou verantwoordelijk zijn voor een zekere dysbiose en tevens cruciale invloed hebben op
de ontwikkeling van inflammatie. Het gaat hier om een multifactorieel gegeven, waarbij naast kolonisatie, vaccinaties en infecties op jonge leeftijd
een invloed kunnen hebben. Ondertussen ontstond ook het concept dat multipele noodzakelijke factoren in bepaalde combinatie en volgorde aan-
wezig moeten zijn om het risico op een bepaalde ziekte te creëren.'
Th2