Tevens zagen deze onderzoekers een invloed
op het optreden van colitis ulcerosa. Meer
recente studies tonen dat IBD geassocieerd
is met afwezigheid van borstvoeding, tonsil-
lectomie en vaccinaties en infecties op jonge
leeftijd (Hansen, 2011).
werkt in geval van IBD, maar het is soms
moeilijk om patiënten te motiveren. Voeding
wordt als therapie niet zoveel gebruikt als
men zou willen, ondanks het feit dat de wer-
king werd aangetoond en in tegenstelling tot
corticosteroiden niet alleen remissie wordt
geïnduceerd maar ook mucosale heling wordt
verkregen."
gebruik gemaakt van seriële stoelgangs-
stalen van 9 patiënten met actieve ziekte van
Crohn die allemaal enterale voeding kregen
gedurende 8 weken en dan overschakelden
op partiële voeding. 8 van deze 9 patiënten
gingen in remissie. De stoelgang van deze
patiënten werd vergeleken met gezonde con-
troles aan de hand van seriële stoelgangsana-
lyse. Gezonde kinderen hadden een gastheer-
specifiek stabiel patroon terwijl de patiëntjes
met de ziekte van Crohn veranderingen
vertoonden in hun flora na enterale voeding,
zelfs wanneer ze maar gedeeltelijk op ente-
rale voeding stonden. Dit laatste wordt ook in
de klinische praktijk gezien.
de effectiviteit van probiotica aangetoond in
geval van colitis ulcerosa. Gionchetti toonde
dat een onderhoudstherapie met VSL3, een
mix van probiotische bacteriën, nuttig was in
de behandeling van chronische pouchitis bij
volwassen en daarna ook het nut van deze
behandeling als profylaxe. Remissie trad ook
op bij volwassenen met een actieve vorm van
colitis ulcerosa. Door Mieli werd een gelijk-
aardige studie uitgevoerd bij kinderen met
colitis ulcerosa waarbij inductie en behoud
van remissie werd gezien en een studie met
Escherichia Coli Nissle, een probioticum dat
al redelijk veel werd gebruikt bij volwasse-
nen, toonde (behoud van) remissie bij kin-
deren en adolescenten met colitis ulcerosa.
Zeer recent gebruikte de groep van Cucchiari
Lactobacillus Reuterii in rectale enema's bij
kinderen met distale colitis ulcerosa waarbij
remissie bij endoscopische controle werd
vastgesteld.
dere meer recente literatuurreview van 2008
geen evidentie bestaat om te suggereren dat
probiotica een gunstige invloed zouden heb-
ben op het behoud van remissie en zeker
niet op de inductie van remissie in geval van
ziekte van Crohn.
ker een nood bestaat aan goede studies met
tieve en silentieuze ziekte. We moeten denken
over outcomemetingen, speciaal bij kinderen
waar we met groei te maken hebben. Waar-
schijnlijk zal het gebruik van probiotica in de
toekomst op een adjuvante manier gebeuren,
maar op dit moment zijn er geen richtlijnen
voor de ziekte van Crohn, terwijl probiotica
in geval van colitis ulcerosa zeker kunnen
worden overwogen.