NETTER HİSTOLOJİ Page 41

10.8

PARS DBEL

Adenohipofizdeki befl hücre tipinin belirlenmesi için immünosi-
tokimya tekni¤i kullan>lmaktad>r. Bu teknikte kullan>lan antikor-
lar

sayesinde bu hücrelerin sentezledikleri hormonlar görünür ha-

le getirilmektedir. l>-
m>, tümör teflhisinde ve yap> fonksiyon iliflkisinin kurulmas> ko-
nusunda bilgi veren bir tekniktir. Küçük ovoid flekilli somatotrof
hücreleri

(büyütme hormonu; GH) sentezler), genellikle anteri-

yor lob'un yan bölgesinde bulunurlar. çok yo-
¤un olarak gözlenir. Kortikotrof yada kortikotrofin hücreleri
(adrenokortikotrofik hormunu; ACTH) sentezler) genellikle be-
zin orta ve arka bölgelerinde gruplar halinde bulunurlar. Bu po-
ligonal orta yada büyük çapdaki hücreler kortikotrofin, melano-
sit-uyar>c> hormon, endorfin ve enkefalin immünboyanmas>n>
gösterirler. Çekirde¤in çevresinde boyanmam>fl alan görülür bu
alan büyük lizozomun varl>¤>n> gösterir. Orta çapdaki köfleli hüc-
re olan tirotrop ya da tirotropin hücreleri (tiroid-uyar>c> hor-
mon; TSH

sentezler) küçük gruplar halinde bezin ön bölümünde

yerleflir. Gonadotrop hücreleri (follikül-uyar>c> hormon; FSH)
ve lüteinize edici hormonu (LH) sentezler) anteriyor lobun her

yerinde eflit bir flekilde da¤>lm>flt>r. Büyük çok köfleli mamotrop
hücreleri

(prolaktin; PRL) veya laktojenik hormon (LTH) hüc-

releri;

) yan bölümün arka k>sm>nda yerlefltikleri görülür. Bu hüc-

reler yo¤un granüllü olarak gözlenirler, özellikle gebelik yada
emzirme dönemlerinde hiperplazik (hücrelerin say>sal art>fl>) ve
hipertrofik (hücrelerin hacimsel art>fl>) de¤ifliklikler gösterirler.

221

Endokrin Sistemi

lediklerini belirleyerek hipofiz adenomlar>n tan>mlanmas>nda kul-
lan>lan önemli bir tekniktir. Prolaktinoma, en s>k görülür ve neop-
lastik hipofiz (pituiter) tümörlerin %30'unu oluflturur. Mamotrop
tümörü tafl>yan kad>nlarda amenore, infertilite, osteopeni ve galak-
tore görülürken erkeklerde erektil fonksiyon bozuklu¤u ve libido
kayb> gözlenir. Afl>r> derecede prolaktin sentez ve salg>lanmas> so-
nucu amiloid art>klar ve kalsifiye cisimler (veya psammoma cisimleri)
görülür. Bu hastalara dopamin agonisti olan bromokriptin verildi-
¤inde tümör çap>n>n>n azald>¤> ve prolaktin sal>n>m>n durdu¤u gö-
rülmüfltür. Tümör çap>n>n 10 mm'nin üstü (makroadenom) oldu¤u
durumlarda cerrahi müdahale yada radyasyon uygulaman>n do¤-
ru olaca¤> düflünülmektedir.

ACTH'u üreten hücreler

Adrenokortikotrofik hormon

Büyütme hormonu

GH'> üreten

hücreler

TSH'>

üreten

hücreler

Tirotropik hormon

Lutenize edici hormon

LH üreten hücreler

fl Pars distalis kesitlerinin farkl> tipdeki adenohipofizyal hücrelerin >fl>k mikroskobu

görüntüsü. Özgün hormonlara karfl> gelifltirilen antikorlar sayesinde hücrelerin stoplazmas> kahverengi olarak boyanmaktad>r. A. GH sentezleyen
hücreler küçük hücrelerdir ancak çok yo¤un olarak boyanm>flt>r. B. Büyük poligonal ACTH sentezleyen hücreler gruplar halinde yerleflmifllerdir. C.
TSH sentezleyen hücreler orta büyüklükte ve çok köflelidir. D. LH sentezleyen hücreler orta büyüklükte ve çok yüzlüdür. x350, Diaminobenzidine,
immünoperoksidaz. (Dr. K. Dorovini-Zis izniyle). Küçük kare içindeki hücre aldehid tionin-PAS ile boyanm>flt>r. Ortadaki hücre bir PRL hücresidir.