background image
10.16
T
Tiroid bezi di¤er endokrin bezlerden farkl> olarak salg> ürünü ti-
roglobulin'
i hücre içinde vezikül fleklinde de¤il kolloid olarak
hücre d>fl>nda depo edilmektedir. Hipofizden sal>nan TSH, tirog-
lobulinin sentezi ve depolanmas> için follikül hücrelerini uyar>r.
Sentez için kullan>lacak aminoasitler follikül hücrelerinin taba-
n>nda bulunan kan damarlar>ndan al>n>r. Bu tirozinden zengin
protein granüllü endoplazma retikulumunda (GER) sentezlenir, ar-
kadan hem GER'de hemde golgi kompleks'inde glikolizasyon iflle-
mi meydana gelir, en son olarak da vezikül içinde paketlenme ifl-
lemi gerçekleflir. Veziküllerin apikal plazma membran> ile birleflme-
sinden sonra tiroglobulin proteini ekzositosis ile follikül lümenine
verilir. Hücre bazal membran> alt>nda dolafl>mdan gelen iodid
hücre taraf>ndan al>n>r ve peroksidaz yard>m>yla okside edildik-
den sonra hücre apeksine tafl>n>r. Hücrenin kolloid içine uzanan
apikal yüzeyindeki mikrovillusda, tiroglobulindeki tirozinin io-
dinasyonunu katalize eden enzim bulunmaktad>r. TSH'n>n hüc-
releri uyarmas> sonucu, hücreler pinositozis ile kolloid parças>n>
hücre içerisine al>r ve iodinli tiroglobulin içeren vezikül oluflur.
Bu vezikül lizozom ile birleflerek tiroglobulini bölümlere ay>r>r.
Sonuçta T
3
ve T
4
sekonder lizozomdan ayr>l>r ve bazal bölgedeki
plazma membran>ndan ayr>larak pencereli tip kapillerlere ge-
çer. T
3
ve T
4
hormonlar> farkl> bölgelerdeki hücreleri etkileyerek
hücre büyütmesini sa¤lamakta, bazal metabolik h>z>n>, kalp at>fl
h>z>, vücut >s>s>n> ve enerji gerektiren hücre ifllevlerini artt>rmak-
tad>r. Ayn> zamanda adenohipofizden sal>nanan TSH'n>n etkisi-
ni azaltmak için "negative feedback" mekanizmas> ile tirotrop
hücreleri etkileyerek ifllevini azaltmaktad>r.
229
Endokrin Sistemi
Pencereli tip kapillerler
Folliküler hücrenin
çekirde¤i
Folliküler lümeni
Tiroid follikül hücresinin >fl>k mikroskobu görüntüsü. Hücrede, ökromatik yuvarlak
çekirdek ve çok say>da organeller bulunur. Hücrenin bazali pencereli tip kapillerlere yak>n konumundad>r.
Apikal yüzden ç>kan k>sa ve kal>n mikrovilluslar (oklar) kolloid ile dolu follikül lümenine uzan>r.
Hücreler, hücreleraras> ba¤lant>larla (halka) yan yüzleriyle birbirlerine ba¤l>lar. Bazal yüzlerinde fark
edilmeyen bir bazal lamina (okbafl>) bulunmaktad>r. x15.000.