1. Connolly SJ et al. N Engl J Med 2009; 361: 1139-1151 (nog niet gepubliceerd) 110 mg - 60 caps : 131,85 (huidige prijs) 110mg - 180 caps : nog niet gepubliceerd voorkamerfibrillatie en een matig hoog risico op cerebrovasculair accident (1, 2). die populatie stemt vrij goed overeen met wat we op het spreekuur zien. in de studie werd aangetoond dat Pradaxa met 35% verlaagde. die cijfers getuigen dus van een duidelijke superioriteit van Pradaxa aan te tonen. Nu moest nog worden nagegaan dat daarvoor geen prijs moest worden betaald in de vorm van een toegenomen bloedingsrisico. de gegevens zijn hier zeer geruststellend: de incidentie van intracaniële bloedingen, de meest geduchte complicatie, was 59% lager met Pradaxa vergelijkbaar. met de dosering van 110mg 2x/d was de incidentie van intracraniële en majeure bloedingen respectievelijk 70% en 20% lager. de incidentie van levensbedreigende bloedingen was 20% lager met Pradaxa met name omdat ze werden waargenomen bij patiënten van gemiddeld 71 jaar. voor veel artsen vormt de leeftijd een rem bij het starten van een antistollingstherapie. we willen er toch aan toevoegen dat de incidentie van maag-darmbloedingen hoger is met de dosering van 150mg 2x/d dan met warfarine. die het best beschermt tegen cerebrovasculair accident en systemische embolie. de dosering van 110mg 2x/d wordt gebruikt bij patiënten met een bekend bloedingsrisico: voorgeschiedenis van bloeding, duodenum- of maagulcus, concomitante inname van verapamil, patiënten van 80 jaar of ouder... zoals ik al heb gezegd, is de incidentie van intracraniële bloedingen, levensbedreigende bloedingen en majeure bloedingen respectievelijk 70%, 33% en 20% lager met de dosering van 110mg 2x/d dan met warfarine. af van de iNr en de ernst van de bloeding. in sommige situaties moet naast de ondersteunende behandeling vitamine K worden toegediend per os of intraveneus. vitamine K is eigenlijk geen antidotum. vitamine K wordt door de lever opgenomen, die dan de vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren gaat synthetiseren. er bestaat geen specifiek antidotum voor Pradaxa er bloedingen zouden optreden, moet de behandeling worden onderbroken en moet worden gezorgd voor een goede diurese omdat dabigatran door de nieren wordt geëlimineerd (5). die maatregelen volstaan doorgaans in geval van een weinig belangrijke bloeding. Soms is een ondersteunende behandeling nodig, vergelijkbaar met wat wordt gedaan bij een bloeding bloedvolume, transfusies. actieve kool kan worden overwogen als een eventuele overdosering minder dan 2 uur geleden heeft plaatsgevonden. theoretisch is hemodialyse mogelijk, mocht dat nodig zijn (4, 6). meten. daarvoor moet een specifieke test worden uitgevoerd, in casu de Hemoclot routinegebruik, maar kan nuttig zijn, bijvoorbeeld bij een patiënt die sterk zou bloeden of die dringend zou moeten worden geopereerd. en controleren in geval van bloeding. informatie en educatie van de patiënt zijn ook zeer belangrijk. zo moet worden nagegaan of de patiënt het behandelingsschema goed heeft begrepen. om de initiële stolling en de nierfunctie van de patiënt te bepalen. Pradaxa gecontroleerd. Pradaxa dan ook niet nodig. Het is niet strikt noodzakelijk om Pradaxa licht tot matig bloedingsrisico volstaat het het geneesmiddel 24 uur voor de ingreep te onderbreken (als de patiënt een normale nierfunctie heeft). dat is een belangrijk aspect, want bij ouderen gebeurt het vaak dat de behandeling met vKa moet worden onderbroken (met overschakeling op een laag moleculair gewicht heparine) voor een of ander endoscopisch onderzoek of een interventie, zelfs een mineure, wat een significante farmaco-economische weerslag heeft." |