MEDI-
SfEEr
395
23
14 JUNI 2012
Drie klinische fasen
De klassieke vorm van pertussis, die gewoonlijk jonge kinderen treft,
verloopt in drie fasen (1):
- In de
catarrale fase staan de symptomen van een (neus)
verkoudheid en een algemeen malaisegevoel op de voorgrond.
Na enkele dagen kan er een nachtelijke prikkelhoest ontstaan,
welke later ook overdag zal optreden. De catarrale fase duurt één
tot 2 weken.
- In de
paroxysmale fase bereikt de hoest een hoogtepunt in intensiteit
en frequentie. In deze fase zal de hoest optreden in langdurige
hoestbuien, waarna een piepende inademinginspanning, typisch
voor de ziekte, volgt. De patiënt kan 5 tot 15 hoeststoten hebben
voordat hij ademhaalt en dit kan wel 50 keer per etmaal optreden.
Het hoesten gaat gepaard met het opgeven van helder, taai
sputum. Er is gewichtsverlies mogelijk ten gevolge van frequent
braken maar ook omdat de patiënt weigert te eten (eten kan
aanleiding geven tot paroxisme). Deze fase duurt meestal 1 tot
6 weken, maar kan tot 10 weken duren.
- De laatste fase, de
herstelfase, wordt gekenmerkt door de
stelselmatige afname van de hoestbuien en de verandering van het
karakter van de hoest naar een meer productieve hoest. Deze fase
duurt meestal enkele weken maar kan tot maanden aanhouden.
Bij (meestal niet- of onvolledig gevaccineerde) zuigelingen kan
kinkhoest echter een zeer atypisch verloop hebben. In het bijzonder
zuigelingen jonger dan 6 maanden ontwikkelen deze atypische vorm
van de ziekte, gekenmerkt door weinig hoest maar door episodes van
apnee met een risico op mortaliteit (de zogenoemde ALTE: acute
life threatening events) (2). Recent zijn er in België nog minstens vier
zuigelingen gestorven aan pertussis!
Kinkhoest:
een vaccineerbare ziekte die
maar niet onder controle
wordt gekregen
Raymond Vanhoof* en Kris Huygen
WIV-ISP Site Ukkel, O.D. Overdraagbare en Besmettelijke Ziekten,
Dienst Immunologie, Programma Immunosurveillance & Immunodiagnostiek, *Dienst Bacteriële ziekten
Kinkhoest (pertussis) is een ernstige en heel besmettelijke ziekte van het ademhalingsstelsel die door
vaccinatie kan worden voorkomen. De ziekte wordt veroorzaakt door een gramnegatieve bacterie,
Bordetella pertussis
(figuur 1), specifiek voor de mens. Zij wordt overgedragen door druppeltjes die
vrijkomen bij het hoesten.
figuur 1: Bordetella pertussis.
Ms7072n
PUBLIC HEALTH