background image
ACTUALITéS MéDICALES
MEDI-
SfEEr
395
73
14 JUNI 2012
WOMEN'S HEALTH
De desogestrel-POP remt de ovulatie consistent (97 à 99%) en uit de
studie van Milsom & Korver 2008 blijkt dat de PI vergelijkbaar is met
die van COC's. Een maximaal twaalf uur laattijdige inname is toege-
staan. Progestagenen ondergaan geen enterohepatische circulatie, het
gebruik van antibiotica heeft geen nadelig effect.
-
Voordelen: zeer betrouwbare, reversibele en aanvaardbare me-
thode zonder oestrogeen-geassocieerd risico. De meeste vrouwen
met een contra-indicatie voor ethinylestradiol (migrainepatiënten,
borstvoeding, rooksters,...) mogen dit alternatief aanwenden. In
tegenstelling tot de hormonale combinatiepreparaten is de me-
dicatie toegestaan bij hepatitis, cardiovasculaire risicofactoren
en lupus. De POP-methode is veilig bij borstvoeding. Zij heeft
geen negatief effect op de lactatie en ook niet op de neonatale
groeicurve.
-
Nadelen zijn onregelmatige menstruatie, gaande van doorbraak-
bloedingen tot amenorroe. Sommige vrouwen ontwikkelen
functionele cysten. Als de ovulatie niet wordt geremd, is de kans
groter op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Indien
enzym-inducerende farmaca worden gebruikt, dient verwezen te
worden naar een depotpreparaat (medroxyprogesteron), naar een
intra-uterien spiraal of ook naar een niet-hormonale methode.
POP's zijn af te raden bij: borstcarcinoom, levertumoren, gedecom-
penseerde levercirrhosis, cerebrovasculair insult.
Medroxyprogesteronacetaatdepot
Het inhibeert de secretie van gonadotrofines en remt de ovulatie.
Het geeft endometriale atrofie.
-
Voordelen: bij perfect gebruik is het falingsrisico, de PI: 0,3. Het
grote voordeel is de mensesreductie en zelfs eventuele amenor-
roe. DMPA heeft ook andere voordelen: verbetering van endo-
metrioseklachten, soms vermindering van epileptische toevallen
en reductie van de sikkelcelanemiecrisis. Er wordt een protectie
tegen endometriumcarcinoom beschreven. Er is geen gekende
interactie met andere medicijnen.
-
Nadelen: frequente metrorragieën van de eerste drie maanden tot
het eerste jaar, amenorroe treedt bij 70% van de gebruiksters in
tijdens het tweede jaar. Ongunstig effect op lipidenparameters:
HDL-lipoproteïnen dalen en LDL-lipoproteïnen stijgen. Ge-
wichtstoename wordt vaak gemeld, vnl. indien de vrouw reeds
overgewicht heeft. De efficiëntie daalt niet bij hoge BMI-scores.
Een verlies aan botdensiteit is beschreven maar bij het stoppen
van de medicatie is het verlies aan botdensiteit reversibel, dit
zowel bij jong als oud. De terugkeer van de vruchtbaarheid kan
soms lang duren.
Progestageenimplant
Het etonogestrelimplant is een long-acting reversibel anticonceptief
dat de ovulatie consistent onderdrukt (97 à 99%). Zowel cervixmucus
als endometrium veranderen door het progestatief klimaat.
De pearl-index is 0,031 (Graesslin & Korver 2008). Na verwijdering
hervat de ovulatie bij 90% van de vrouwen binnen de drie weken.
Het preparaat is kosteneffectief. Het is drie jaar werkzaam.
-
Voordelen: de anticonceptie, verminderde endometriosesympto-
men, minder dysmenorroe.
-
Nadelen: de complicaties zijn zeldzaam en houden voornamelijk
verband met de insertie of verwijdering van verkeerd geplaatste
implantaten. Het correct plaatsen is hier essentieel. Etonogestrel
wordt in de lever gemetaboliseerd, dus is interactie mogelijk met
anti-infectieuze en anticonvulsieve medicatie. Onregelmatige
bloedingen kunnen voorkomen maar beteren doorgaans met de
tijd. Ze blijven evenwel de meest frequente reden om te stoppen.
Goede counseling verbetert het voortzettingspercentage.
De gewichtstoename is vergelijkbaar met niet-gebruiksters.
Het progestageen IuD
LNG-IUD is een zeer betrouwbaar anticonceptivum. Het blijft vijf
jaar ter plaatse en de pearl-index bedraagt 0,1 à 0,2. De ovulatie-
remming is bij het hormoonspiraal niet consistent (50%). Het effect
baseert zich op een mechanische barrière, op de verdikking van het
cervixmucus en op de reductie van de endometriale dikte.
Welke progestagenen zijn
er in gebruik?
De eerstegeneratieprogestagenen omvatten estranen zo-
als norethinodron, norethinodron-acetaat en ethynodiol-
diacetaat, allen derivaten van testosteron.
De zogenaamde tweedegeneratieprogestagenen worden ook
die van de gonanen genoemd, bv. levonorgestrel. Ze zijn
krachtiger dan de voorgaande. De affiniteit voor progesta-
gene en androgene receptoren is groot.
De derde generatie omvat ook derivaten van testosteron,
gonanen, maar met een lagere androgene receptoraffiniteit
en minder metabole impact, bvb desogestrel en diens actieve
metabolieten etonogestrel en gestodene.
De progesteron-afgeleide progestagenen, norpregnanen,
bv. nomegestrolacetaat hebben bijna het antioestrogeen,
antiandrogeen en antimineralocorticoïde effect van het na-
tuurlijk progesteron. Medroxyprogesteron is een pregnaan
met duidelijke progesteronactiviteit.
Het spironolactonederivaat drospirenone is een progesta-
geen met meer heterogene origine, het effect is sterk anti-
mineralocorticoïde, progestageen en antiandrogeen.
Tenslotte is er diënogest, een testosteronderivaat dat als
hybride progestageen wordt omschreven, het is antiandro-
geen en heeft geen oestrogeen, antioestrogeen of mineral-
ocorticoïde effect.
Deze laatste twee worden niet in POC gebruikt.