background image
ACTUALITéS MéDICALES
MEDI-
SfEEr
395
47
14 JUNI 2012
GENEESKUNDE
Zo doven ze de craving, het verlangen naar
alcohol, uit (3).
Het effect van baclofen daarentegen werd
voor het eerst toevallig vastgesteld bij een
persoon die werd behandeld voor een neuro-
logische aandoening met spastische contrac-
ties. In deze context ontstond het boek van
Olivier Ameisen, een cardioloog die leed aan
een ernstige alcoholverslaving en er niet in
slaagde om zich te bevrijden van zijn obses-
sieve drang naar drinken. Hij formuleerde
de hypothese dat de dosisafhankelijke effec-
ten van baclofen - dat in hoge doses de moti-
vatie om alcohol te drinken bij alcoholafhan-
kelijke ratten onderdrukt - zouden kunnen
worden geëxtrapoleerd naar mensen (4).
Nadat hij zichzelf geleidelijk hogere doses
(tot 240mg) baclofen had toegediend, publi-
ceerde hij zijn eigen verhaal. Hij stelde een
nieuw therapeutisch model voor (suppressie
in plaats van gewoon reductie van de cra-
ving
) en roept herhaaldelijk op tot klinische
studies met hoge doses, te meer omdat meer-
dere observaties bij zijn ervaring aansluiten.
Maar deze resultaten, hoe spectaculair ook,
volstaan op zich niet om de werkzaam-
heid van het geneesmiddel te bewijzen, al
verloopt de farmacologische werking van
baclofen via selectieve stimulatie van de
GABA B-receptoren, die zich voornamelijk
in het ruggenmerg bevinden. Dit verklaart
de afname van spastische spiercontracties bij
bepaalde neurologische aandoeningen. Er
loopt ook onderzoek naar andere moleculen
voor andere verslavingen (N-acetyl-cysteïne,
topiramaat...), en andere technieken, zoals
transcraniale magnetische stimulatie (5).
Het concept onthouding toch
niet verwaarlozen
Acamprosaat behoort tot de geneesmid-
delencategorie genaamd hulpmiddelen
voor alcoholonthouding. Het is één van
de elementen in een follow-upbehandeling
voor alcoholverslaving in het kader van
een programma waarin ook therapeutische
consultatie is opgenomen. Personen die
acamprosaat gebruiken, lijden aan alcohol-
verslaving. Het geneesmiddel helpt hen om
een therapeutische strategie uit te werken
die hen in staat zal stellen om ook in de toe-
komst vrijwillig van de alcohol af te blijven.
Volgens de meest plausibele hypothese zou
acamprosaat bijdragen tot een herstel van
het evenwicht van de neurotransmitters
die betrokken zijn bij alcoholverslaving (7).
Maar ook andere verschijnselen zouden een
rol kunnen spelen, meer specifiek de ophef-
fing van de zuigreflex (zoals bij baby's) en
de reflex om met de hand naar het voor-
werp van het `verlangen' te reiken. Die re-
flexen verdwijnen normaal in de loop van
de ontwikkeling van het kind maar worden
bij alcoholverslaafden vaak `gereactiveerd'
(7). Naast zijn effect op de neurotransmit-
ters zou acamprosaat ook een effect kunnen
hebben op de cognitieve deficiëntie.
De beste resultaten worden in elk geval
geboekt met een combinatie van onthou-
ding, behandeling van de craving en de ont-
houdingsverschijnselen, en cognitieve en
gedragstherapie. Dit geeft ook de duur-
zaamste resultaten (6).
Referenties
1.
Soyka M, Kranzler H, Berglund M, et al. L'essentiel de cet
article a été basé sur les `World Federation of Societies of
Biological Psychiatry (WFSBP) guidelines for biological
treatment of substance use and related disorders. Part 1:
Alcoholism. World J Biol Psychiatry 2008;9:6-23.
2.
http://www.moderation.org
3.
[No authors listed]. Trial watch: Nalmefene reduces
alcohol use in phase III trial. Nat Rev Drug Discov
2011;10(8):566.
4.
Ameisen O. Complete and prolonged suppression of
symptoms and consequences of alcohol-dependence
using high-dose baclofen: a self-case report of a physician.
Alcohol Alcohol 2005;40:147-50.
5. Rose J, McClernon F, Froeliger B, et al. Repetitive
transcranial magnetic stimulation of the superior frontal
gyrus modulates craving for cigarettes. Biol Psychiatry
2011;70:794-9.
6.
Center for Substance Abuse Treatment. Rockville
(MD): Substance Abuse and Mental Health Services
Administration (US); 2009. Incorporating Alcohol
Pharmacotherapies Into Medical Practice: A Review of the
Literature.
7.
Laaksonen E, Koski-Jännes A, Salaspuro M, A
randomized, multicentre, open-label, comparative trial of
disulfiram, naltrexone and acamprosate in the treatment of
alcohol dependence. Alcohol Alcohol 2008;43(1):53-61.
Personen die acamprosaat gebruiken,
lijden aan alcoholverslaving.
Het geneesmiddel helpt hen om een
therapeutische strategie uit te werken
die hen in staat zal stellen om ook in de
toekomst vrijwillig van de alcohol af te
blijven.