gezin is afhankelijk van onbewuste
mythes maar ook van waarden, re-
den benaderd in termen van circulariteit
en complexiteit. In psychosomatische ge-
zinnen zijn relationele disfuncties aanwezig:
verstrengeling, rigiditeit, overbescherming
en conflictvermijding. Bovendien leven in
deze gezinnen onbewuste maar onwrikbare
mythes over `eenheid tegen elke prijs' en
angsten of waanvoorstellingen van het gezin
dat uiteenvalt als gevolg van trauma's uit het
verleden. Dit blokkeert de mogelijkheden
tot persoonlijke ontwikkeling en autonomie
van de gezinsleden en de transformatie van
het gezin in functie van de tijd.
De arts ziet de patiënt niet noodzakelijk
met zijn familie. Toch is het belangrijk om
de familiale context waarin het symptoom
is verschenen, in het achterhoofd te hou-
den. Een nuttig hulpmiddel hiervoor is
de opstelling van het genogram, een stam-
boom van moeilijke gebeurtenissen in het
gezin en de relationele dynamiek over drie
generaties. De arts wordt vaak gehinderd
door de aanwezigheid van een dwingend
gezinslid. Hoe moet hij met deze aanwezig-
heid omgaan? Waarom is dit belangrijk?
Dat zal veel duidelijker worden zodra u
begrijpt hoe gezinnen werken waarin een
familielid een psychosomatisch symptoom
vertoont.
het geheel van individuen van het gezin en
hun interacties. Dit omvat het kerngezin
(ouders/kinderen), maar ook de families
waaruit de vader en de moeder komen.
In gezonde families wordt een evenwicht
gevonden tussen stabiliteitsfactoren (de
homeostase) en factoren van verandering.
Dankzij dit dynamische evenwicht kan het
gezin evolueren in de tijd. Als dit vermogen
tot verandering niet langer aanwezig is, kan
een psychosomatische ziekte verschijnen.
rust eigenlijk op wiskundige en fysische
begrippen. De eerste pijler is de algemene
systeemtheorie van von Bertalanffy (1) rond
theorie zal worden uitgebreid naar de stu-
die van systemen in verandering, op basis
van het onderzoek van Prigogine (2).
kening worden gehouden met de wet van de
totaliteit: als een element verandert, zal dit
heel het systeem veranderen.
Tweede belangrijke begrip, de niet-optel-
baarheid: je kunt een systeem niet reduce-
ren tot de som van zijn elementen.
In zijn onderzoek naar
schommelingen het systeem niet trachten
terug te brengen naar zijn vroegere toe-
stand, maar sterker worden en het systeem
naar een nieuwe toestand van evenwicht
brengen. Er zal dus positieve retroactie ont-
staan. Wanneer een dergelijke verandering
optreedt, keren we niet terug naar het ver-
leden (de vroegere toestand). Deze veran-
heid. Eén van de elementen van dit systeem
zal sterker worden, zich uitbreiden, op de
voorgrond komen en de factor voor veran-
dering worden.
Als je met een gezinssysteem werkt, kan je
dus nooit de evolutie voorspellen. Er zal een
positieve transformatie ontstaan, die thera-
peutisch werkt.
Gezinstherapeuten gingen er aanvankelijk
van uit dat ze een systeem konden observe-
ren van buitenuit (
of observator ook deel uitmaakt van het sys-
teem dat hij observeert. Dit is de
waarvan de gezinsleden zich niet bewust zijn.
Ze zijn een vorm van geloof die hen verenigt,
gezin (`espace de possible familial'
volgens Annig Seghers-laurent).