nut en de beperkingen van die bepaling en
over de noodzaak tot standaardisering van
de tests (6).
maar niet sterk en gewoonlijk geleidelijk
(7). Uit epidemiologische gegevens blijkt
evenwel dat er in elke leeftijdsgroep men-
sen zijn met een heel lage spiegel. Daarom
heeft de Endocrine Society richtlijnen op-
gesteld voor de behandeling van mannen
met hypogonadisme (8). Dat is geen gemak-
kelijke opdracht aangezien er geen duide-
lijke criteria zijn om testosterondeficiëntie
op te sporen bij bejaarde mannen zonder
klinische tekenen van hypogonadisme. De
testosteronspiegel kan immers dalen in tal
van klinische situaties: obesitas, bepaalde
vormen van dyslipidemie, hypertensie,
diabetes, erectiestoornissen, geringe libido,
chronische aandoeningen... (9).
significant lager bij diabetes (10), maar het
verschil met mensen zonder diabetes is niet
erg groot. Omgekeerd heeft een lage testos-
teronspiegel over het algemeen een voor-
spellende waarde voor type 2-diabetes (11)
en het metaboolsyndroom (12, 13), ook al
zou niet zozeer de testosteronspiegel, maar
wel de SHBG-spiegel een echt voorspel-
lende waarde hebben voor het metabool-
syndroom (14) en type 2-diabetes (15).
bij die patiënten te meten, vervolgt Johan
Svartberg (Tromsö, Noorwegen) omdat de
dikte van het intima-mediacomplex van de
carotis (16) en de dikte van de atheroompla-
ten (17) toenemen naarmate de testosteron-
spiegel lager is." Het is overigens niet on-
belangrijk vast te stellen dat een daling van
de testosteronspiegel met 2,18SD gepaard
gaat met een stijging van de totale morta-
liteit met 35% en van de cardiovasculaire
mortaliteit met 25% (18).
tosteron moeten geven om hun risico te
verlagen? Er werd nog geen gerandomi-
seerde, grootschalige studie uitgevoerd om
die vraag te beantwoorden. In dierexpe-
symptomen van hypogonadisme (C) en de seksuele symptomen (D).
35
30
25
20
15
10
0
en op
e v
en op
e v
en op
e v
35
30
25
20
15
10
0
35
30
25
20
15
10
0