289
NÖROfi
14. Omurga ve omurilik
14.1.
Bel a¤r>s> ve radikülopati
Temel bilgiler
1
T · bel a¤r>s> s>k görülür ve olgular>n %85'inde, spesifik bir tan> konulamaz
T
· ilk de¤erlendirme potansiyel olarak ciddi patolojileri gösteren "k>rm>z> bayraklar''> saptamaya yöneltilmelidir.
T
Bunlar>n yoklu¤unda, görüntüleme çal>flmalar> ve daha ileri laboratuar testleri bel a¤r>s> yak>nmalar>n>n
T
ilk 4 haftas>nda s>kl>kla gerekmez.
T
· rahats>zl>¤>n dindirilmesi için en iyi yol analjeziklerdir.
T
· aktivitelerin k>s>tlanmas> baz> olgularda gerekli olabilir. Ancak 4 günden fazla yatak istirahati faydadan
T
çok zarar verece¤inden, hastalar>n ifllerine veya günlük normal aktivitelerine en k>sa sürede dönmesi
T
desteklenmelidir.
T
· bel a¤r>s> olan hastalar>n %85-90'> hiçbir tedavi yap>lmasa dahi 1 ay içinde iyileflir.
T
· disk herniasyonu kaynakl> siyatik a¤r>s>, hastalar>n %80'inde cerrahi tedavi yap>lmasa bile 1 ay içerisinde
T
düzelir
Bel a¤r>s> s>k görülür ve insanlar>n t>bbi yard>m ald>klar> sa¤l>k problemleri aras>nda ikinci s>rada yer al>r.
2
Bel a¤r>s>, 45 yafl alt>ndaki kiflilerde en s>k disabilite nedenidir. Hastal>k nedeni ile ortaya ç>kan ifl gücü kay>pla-
r>n>n %15'ini oluflturur.
3
Yaflam boyu prevelans tahminleri %80-90 aras>nda de¤iflir, y>ll>k insidans %5'tir.
4
Has-
talar>n yaln>zca %1'inde radiküler bulgular vard>r ve %1-3'ünde lomber disk herniasyonu görülür. Bel a¤r>s> olan
pek çok hastada prognoz iyidir ve iyileflme çok az t>bbi müdehale ile veya t>bbi müdehale olmaks>z>n sa¤lan>r.
T
ANIMLAMALAR
/
SINIFLAMALAR
D
Tarihsel olarak, terminoloji tart>flmal>d>r ve standart de¤ildir. Pek çok tan>sal kavram yanl>fl kullan>lmak-
tad>r (örne¤in: Spondilozis, sprain, strain, kas-iskelet a¤r>s>, kas-fasikül a¤r>s> v.b). Bir çal>flma grubu
5
taraf>n-
dan önerilen terminoloji özellikle radyolojik raporlar ve t>bbi araflt>rmalarda yerleflik olarak kullan>lan isimlen-
dirmeler yönünden kullan>fll> olup, Tablo 14-1'de gösterilmifltir.
Dejenere disk: baz> makaleler dejenere diskin olas> bir inflamatuvar mekanizma ile radiküler a¤r>ya yol
açabilece¤ini belirtir,
6
ancak bu görüfl evrensel olarak kabul edilmemifltir.
Bulging disk: disk materyalinin generalize yer de¤ifltirmesi semptoma yol açabilir veya açmayabilir.
Vakum fenomeni: görüntüleme yöntemleri ile disk aral>¤>nda gaz olmas>, genellikle disk dejenerasyonu-
nu gösterir. Enfeksiyon de¤ildir.
Standart olmayan terimler
Bu terimler radyolojik raporlarda metnin eksiksiz olmas> için dahil edilir, ancak karmaflaya yol açabilecek-
leri için önerilmez.
5
Contained (s>n>rl>) herniasyon:
5
tamam> sa¤lam (fakat muhtemelen gerilmifl) bir kapsül veya anu-
lusun içerisinde bulunan yer de¤ifltirmifl disk dokusu. Bu durumu anulusun d>fl>na ç>km>fl ve posterior
radikülopati
sinir kökünün disfonksiyonudur (semptom ve bulgular flunlar> içerebilir: sinir da¤>l>m> bo-
yunca a¤r>, dermatomal duyusal bozukluklar, sinir kökü taraf>ndan inerve edilen kaslarda
güçsüzlük ve ayn> kaslarda hipoaktif (azalm>fl) derin tendon refleksleri)
mekanik bel
a¤r>s>
EA. Muskuloskelatal bel a¤r>s> (her ikiside özgül olmayan terimlerdir). En s>k karfl>lafl>lan
bel a¤r>s> türüdür. Paraspinal kas ve/veya ligamentlerin zorlanmas>ndan, faset eklemlerin
irritasyonundan... kaynaklanabilir. Anatomik olarak belirlenebilir nedenler bu tan>m>n d>-
fl>nda tutulmal>d>r (ör. Tümör, disk hernisi...)
14. Omurga ve omurilik