580
21. Nörooftalmoloji
NÖROfi
21.1.
Nistagmus
Gözün, istemsiz, ritmik, genellikle konjuge sal>n>m>d>r. En s>k formu, yönü h>zl> (kortikal) bilefleni (anor-
mal olmayan bileflendir) ile tan>mlanan s>çray>c> nistagmustur. Horizontal veya yukar> do¤ru bak>flla ortaya
ç>kan nistagmus genellikle sedatif veya benzodiazepinlere ba¤l> olurken vertikal nistagmus arka fossa patoloji-
lerinin göstergesidir.
Ç
Efi
1.
tahterevalli (seesaw) nistagmus: Bir göz yukar> di¤eri afla¤> do¤ru hareket eder, sonra patern tersi-
ne döner. Lezyon diensefalondad>r. Ayn> zamanda kyazma bas>lar>nda da (genellikle parasellar kitleler-
de bitemporal hemianopsi de efllik eder) bildirilmifltir.
2.
konverjans nistagmusu: Genellikle Parinaud Sendromu özellikleriyle iliflkili, gözün yavafl abduksi-
yonu ve bunu takiben adduksiyon (konverjans) s>çramalar>. Benzer yerleflimli lezyonlar inatç> nistag-
muslarla (afla¤>ya bak>n>z) iliflkili olabilir.
3.
inatç> nistagmus (nistagmus retractorius): Tüm eksternal oküler kaslar>n efl zamanl> kas>lmas>n>n
sonucudur. Konverjans nistagmusuna efllik edebilir. Lezyon üst mezensefalon tegmentumundad>r (ge-
nellikle damar hastal>klar> veya tümör, özellikle pinealom).
4.
downbeat (afla¤> vurumlu) nistagmus: Primer pozisyonda h>zl> faz> afla¤> do¤ru olan nistagmustur.
Ço¤u hastada arka fossada yap>sal bir lezyon, özellikle servikomedüller bileflkede (foramen magnum
(FM))
1
Chiari I malformasyonu, baziler bas>s>, arka fossa tömürü, siringobulbi
2
gibi bir patoloji mev-
cuttur. Nadiren multipl skleroz, spinoserebellar dejenerasyon ve baz> metabolik durumlarda (hipo-
magnezemi, tiamin eksikli¤i, alkol intoksikasyonu veya çekilmesi veya fenitoin, karbamazepin veya
lityum tedavileri) da ortaya ç>kabilir.
5.
upbeat (yukar> vurumlu) nistagmus: Lezyon medulladad>r.
6.
abduksiyon nistagmusu: kar. Lezyon ponstad>r (MLF; medial longitudinal fasikülus)
7.
Brun nistagmusu: Lezyon pontomeduller bileflkededir (PMJ).
8.
vestibüler nistagmus: Lezyon pontomeduller bileflkede (PMB)'dir.
9.
oküler miyoklonus: Lezyon miyoklonik üçgendedir.
10. periyodik alterne nistagmus (PAN): lezyon FM ve serebellumdad>r.
11. kare dalga s>çramalar (square wave jerks), büyük kare fleklinde s>çray>c> hareketler, büyük sakka-
dik sal>n>mlard>r. Lezyon serebellar yolaklardad>r.
12. "nistagmoid" göz hareketleri (gerçek nistagmus de¤illerdir)
A.
oküler bobbing: Lezyon pontin tegmentumdad>r (bak>n>z sayfa 588)
B.
oküler dismetri: Gözü hedefe sabitlerken sapma ve takiben sal>n>mlarda azalmayla beraber he-
defe ulaflma. Lezyon serebellum veya yolaklar>ndad>r (Friedreich Ataksisinde görülebilir)
C.
periyodik alterne bak>fl (ping-pong gaze): bak>n>z sayfa 158
D.
"windshield wiper (ya¤mur silece¤i) gözleri": bak>n>z sayfa 158
21.2.
Papilödem
EA t>kanm>fl bo¤ulmufl disk. Aksoplazmik staz nedeniyle oldu¤u düflünülmektedir. Bir teori: Artm>fl
intrakraniyal bas>nc>n optik sinir k>l>f>n>n subaraknoid mesafesiyle optik disk bölgesine tafl>nmas>d>r. Artm>fl
IKB, (retinal ven civar>na (kürenin 1 cm posterioru) tafl>nan bas>nç) santral retinal ven bas>nc>ndan yüksekse
retinal ven pulsasyonunu engeller (bask>lar). Papilödem ayn> zamanda retinal arter ve ven bas>nçlar>n>n oran>na
da ba¤>ml>d>r, 1.5:1'den düflük olan oranlar yüksek olanlara göre papilödemle daha çok iliflkilidir.
21. Nörooftalmoloji