698
25. Spinal travmalar
NÖROfi
Ciddi vertebral travmas> olan hastalar>n %20'sinde bir baflka seviyede de (komflu olmayan bir seviyede de
olabilir) ikinci bir vertebra hasar> vard>r. Bu hastalarda s>kl>kla efl zamanl> fakat vertebra travmas> ile iliflkisi ol-
mayan farkl> sistem yaralanmalar> (örnek: gö¤üs travmas>) vard>r. Do¤rudan spinal kord (omurilik) hasar> ile
seyreden yaralanmalar arter kökenli diseksiyonlar> da (karotid ve/veya vertebral arterler) içermektedir.
T
ERM
S
P
White ve Panjabi'nin klinik stabilite kavram>: fizyolojik yükler alt>nda olan bir omurgan>n hareketlerini
-omurilik ve sinir köklerinin (kauda equina dahil) zarar görmesini ve yap>sal de¤ifliklikler nedeni ile k>s>tlay>-
c> deformite ve a¤r> oluflmas>n> engellemek amac>yla- s>n>rlama ifllevi ve yetene¤idir.
Biyomekanik stabilite omurgan>n ex vivo olarak (vücut d>fl>nda deneysel ortamda) kuvvetlere karfl> koy-
ma ya da direnme kapasitesini ifade eder.
Servikal omurga k>r>klar>nda stabilite modelleri için sayfa 733'e bkz. Torakolomber k>r>klar için sayfa 744'e bkz.
Y
ARALANMA SEV
Omurilik yaralanmas>nda hangi seviyenin tan>mlanmas> gerekti¤i konusunda tam bir uzlaflma yoktur. Baz>
yazarlar tam olarak normal fonksiyonun gözlendi¤i en alt seviyeyi kullan>rken, bir çok araflt>rmac> motor
fonksiyonun 5 üzerinden en az 3 oldu¤u ve a¤r> ve >s>ya duyarl>l>¤>n var oldu¤u en kaudal segmenti yaralanma
seviyesi olarak kabul ederler.
L
EZYONUN BÜTÜNLÜ/Ü
K>smi (inkomplet) lezyon
Tan>m: Yaralanma seviyesinin 3 segment alt>nda herhangi bir motor ve duyu fonksiyonun varl>¤>.
2
Ko-
runan uzun traktüs fonksiyonunun belirtilerine bak>l>r.
Tam olmayan lezyonun belirtileri:
·
alt ekstremitelerde duyunun (pozisyon duyusu dahil) veya istemli hareketin varl>¤>
·
"sakral korunma'': anüs etraf>nda duyarl>l>k, istemli rektal sfinkter kas>lmas> veya istemli ayak par-
mak fleksiyonunun varl>¤>
·
bir yaralanma, sadece sakral refleksler korunmuflsa inkomplet olarak nitelendirilemez.
K>smi yaralanman>n çeflitleri:
·
santral kord sendromu: (bkz. sayfa 714)
·
Brown-Séquard sendromu (kordun yar> kesi sendromu): bkz. sayfa 716
·
anterior kord sendromu: bkz. sayfa 716
·
posterior kord sendromu: bkz. sayfa 716
Tam (komplet) lezyon
Yaralanma seviyesinin 3 segment alt>nda herhangi bir motor ve/veya duyu fonksiyonunun korunmamas>.
olan hastalar>n yaklafl>k %3'ü ilk 24 saat içerisinde bir miktar düzelme
gösterecektir. Tam omurilik yaralanmas>n>n 24 saatden daha uzun devam etmesi hiçbir distal fonksiyonun geri
dönmeyece¤inin iflaretidir.
S
P
Bu terim s>kl>kla birbirinden tamamen farkl> iki anlamda kullan>l>r.
1.
omurilik yaralanmas> sonras> geliflen hipotansiyon (flok) (Sistolik kan bas>nc> genellikle
80 mm Hg).
Tedavisi için Hipotansiyon sayfa 703'e bkz. Çok say>da nedeni vard>r.
A.
sempatiklerin kesintiye u¤ramas>
1.
yaralanma seviyesinin alt>nda damar tonusunun (vazokonstriksiyon) kaybolmas>
2.
parasempatiklerin nispeten rakipsiz kalmas> ve bradikardinin ortaya ç>kmas>
B.
yaralanma seviyesinin alt>nda iskelet adalesi paralizisi nedeniyle adale tonusunun kayb> venöz
göllenmeye yol açar ve böylece göreceli hipovolemi geliflir
C.
yaralanmaya efllik eden kan kayb> ve gerçek hipovolemi
2.
omurilik yaralanma seviyesinin alt>nda tüm nörolojik fonksiyonlar>n (segmental ve polisinaptik refleks
aktivite ve otonom fonksiyon dahil) geçici kayb> söz konusudur. De¤iflik dönemlerde devam eden
25. Spinal travmalar