870
30. T>kay>c> (oklüzif) serebrovasküler hastal>k
NÖROfi
D
E/ERLEND
Tam kan say>m>, trombosit, fibrinojen, PT/PTT (koagülasyona e¤ilimli durumlar> d>fllayabilmek için).
Gözdibi incelemesi Hollenhorst plaklar>'n> (kolesterol kristalleri) gösterebilir.
H
ASTALI/IN YAYGINLI/ININ DE/ERLEND
Hastalar>n hemodinamik parametrelere ve karotid
lezyonlar>n>n embolik e¤ilimlerine göre s>n>fland>r>lma-
s> özellikle genifl kapsaml> çal>flmalarda karmafl>kl>¤a ne-
den olarak uygulamada zorluk yaratmaktad>r. Afla¤>da
tarif edilen testlerde darl>¤>n en genifl oldu¤u bölgeye
vurgu yap>lm>fl ve basitlefltirme amaçlanm>flt>r. Plak
kompozisyonu ve morfolojisi büyük olas>l>kla önemlidir.
Carotid arter ülserleri
Tablo 30.1'de gösterildi¤i gibi s>n>flan>r. Ülseratif lezyonlar enfarkta yol açmadan önce herhangi bir uya-
r>c> iflaret (örn. Gr darl>kla-
r>nkine benzer bir seyir izler.
6
A
NJ
Alt>n standart test intraarteriyal anjiyogramd>r.
Tarama testi olmak için invazif ve çok riskli ve pahal>-
d>r (tecrübeli ellerde %1-2 SVO riski). Anjiyografi,
MRA ve dupleks dopplerin aksine pla¤>n kal>nl>¤>
hakk>nda bilgi vermez. Darl>¤>n derecesini gösteren
de¤iflik tan>mlamalar vard>r. Tablo 30.2 bunlardan
NASCET
8
(the North American Symptomatic/ Caro-
tid Endarterectomy Trial) ve ECST
9
( the European
Carotid Surgery Trialists Collaberative Group) taraf>n-
dan kullan>lanlar> k>yaslar. Her ikisi için de N darl>¤>n
maksimum oldu¤u yerdeki çapt>r. Çal>flmalar paydada
kullan>lan ölçüm bak>m>ndan farkl>l>k gösterir. NAS-
CET karotid bulbus distalindeki normal arter çap> olan
D'yi kullan>r (arter duvarlar>n>n birbirine paralel hale
geldi¤i ilk noktadan ölçülür). ECST'de ise karotid bul-
bus çap>n>n tahmini geniflli¤i olan B de¤eri kullan>l>r.
Örnek olarak NASCET tan>mlamas> kullan>larak
ölçülen darl>k derecesi Eflitlik 30.1'de gösterilmifltir.
NASCET ve ECST ile ölçülen darl>k derecelerinin
birbiri ile iliflkisi Eflitlik 30.2'de gösterilmifltir.
D
UPLEKS-DOPPLER ULTRASON
B-mod görüntüsü arteri kesitsel (uzun eksene dik = cross-sectional) planda de¤erlendirir ve spektrum ana-
lizi kan ak>m>n> gösterir. "Sicim belirtisi" (string sign) varl>¤>nda veri almak güçleflir. Mandibular arkusun dis-
talini tarayamaz. Düflük frekanslarda daha derinleri gösterir ancak bunun için sinyal tan>mlamas>n>n feda
edilmesi gerekir (transkraniyal dopplerde kullan>l>r).
M
ANYET
(MRA)
Özellikle sinyal yo¤unlu¤unda fokal kay>p gözlenen karotid sterozlu hastalarda anjiyografi yap>lmas> (özel-
likle hasta semptomatik ise) gerekti¤ine iflaret eder.
11,12
Bazen darl>k derecesini oldu¤undan fazla gösterebilir.
13
Tip
Tan>m
Y>ll>k inme oran>
(insidans)
A
küçük, yumuflak, s>¤
%0,5
B
genifl, derin
%0,5-4,5
C
kompleks, kaviteli
%5-7
Tablo 30-1 Karotid ülserasyonlar>n
s>n>rland>r>lmas>
5,6
NASCET
ECST
ICA stenosunun direkt
karfl>laflt>rmaya dayanan
yaklafl>k efl de¤eri
30
65
40
70
50
75
60
80
70
85
80
91
90
97
Tablo 30-2 ICA stenozunda NASCET ECST
ölçümlerinin karfl>laflt>r>lmas>
*
Donnan G A, Davis S M, Chambers B R ve de¤erlerin-
den uyarlanm>flt>r: Surgery for the Preventation of Stro-
ke. Lancet 351: 1372, 1998.
Taral> kutular semptomatik stenozda cerrahinin aç>kça
faydal> olmad>¤> dereceleri belirtir.
% darl>k
=
(
1
N
--
)
x 100
(NASCET)
D
Eq 30-1
% darl>k
= 0.6 x
% darl>k
+ %40
(by ECST)
(by NASCET)
Eq 30-2
internal karotid
N
D
1
N
B
1
eksternal
karotid
D
B
N
karotid
bulb
plak
common
karotid arter