599
NÖROfi
23. Ameliyatlar ve yöntemler
Bu bölüm ameliyathanede gerçeklefltirilen çeflitli giriflimlerde yararl> olabilece¤i düflünülen pratik bilgiler
sunmaktad>r. Konulara özgül olan baz> ifllemler ayr>ca ilgili bölümlerde anlat>lm>flt>r (örn. transsfenoidal tümör
ç>kar>lmas> konusu pitüiter tümörler bölümünde yer almaktad>r).
ÖNEML< HATIRLATMA: herhangi bir giriflimsel ifllemden önce hastan>n kan p>ht>laflma ifllevleri bilin-
melidir (öykü ve gerekirse PT, PTT, kanama zaman>, platelet say>s>, fibrin y>k>m ürünleri...)
23.1.
Bu bölüm ameliyat s>ras>nda kullan>labilen gözle görünür boyalar> içermektedir. Radyoopak boyalar için
Nöroradyolojide kontrast ajanlar, sayfa 126'ya bak>n>z. Afla¤>da sunulan ajanlar>n intratekal (intratekral) uy-
gulamas> ile ilgili olarak literatürde oldukça az bilgi bulunmaktad>r.
mavi renkli olup BOS kaça¤>n>n yerini saptamak amac>yla intratekal olarak kullan>lmak-
tad>r. da yay>mlanm>fl inceleme vard>r ve bu çal>flmalarda boyan>n herhan-
gi bir yan etkisi saptanmam>flt>r. 1933 y>l>nda yay>mlanan bir çal>flmada
1
k 5 ml indi-
go karmen çözeltisinin 15 dakika içinde BOS fistülünden burun bofllu¤una mavi-yeflil bir renk tonunda geçti-
¤i, boyan>n etkisinin 5 saat sürdü¤ü ve bir yan etkisinin ortaya ç>kmad>¤> bildirilmifltir. Boya idrar yoluyla d>-
flar> at>lmaktad>r (müköz membranlardan at>l>m> yoktur). m> için genelde güvenli oldu¤una dair gö-
rüfl birli¤i bulunmas>na ra¤men boyan>n üretici firmas> bu yoldan uygulamay> önermemektedir.
Metilen mavisi: uzun y>llar boyunca kullan>lm>fl olmakla birlikte metilen mavisi büyük bir olas>l>kla
sitotoksiktir ve sinir dokusuna kal>c> olarak tutundu¤u düflünülmektedir. Bu nedenle bir boyarmadde olarak
nöroflirürjikal ameliyatlarda veya tan>sal testlerde kullan>lmamal>d>r. guda SSS (süperior sagital sinüs) hasar> (baz>s> kal>c>) ortaya ç>km>flt>r. Bu hastalarda saptanan bulgular flunlar-
d>r: paraparezi, kuadripleji, (anozmi ve optik atrofiyi de içeren) çoklu kafa çifti hasar>, demans ve hidrosefali.
2
Fluoresein: (örn. BOS kaça¤>n> bulmak için) KBB uzmanlar>nca her ne kadar kabul edile-
bilir oranda iyi sonuçlarla kullan>lmakta ise de nöbet oluflturma riski vard>r. Uygulama için %2,5'luk fluore-
sein BOS ya da fizyolojik serumla 1:10 oran>nda seyreltilerek spinal subaraknoid aral>¤a 6 ml verilir (veya
%5'lik fluoresein 5-10 ml BOS ile kar>flt>r>larak da haz>rlanabilir).
3
Fluoresein kan beyin bariyeri bozuklu¤u bulunan bölgelerin (örn. tümörler, sayfa 84'e bak>n>z) yerini sap-
tamada yard>mc> olmak üzere lmaktad>r, an-
cak mukus, idrar vb. salg>larla da d>flar> at>ld>¤>ndan hemen her türlü vücut salg>s> turuncuya dönüflmektedir.
Fluoresein ayr>ca AVM ç>kar>lmas> s>ras>nda intraoperatif "görülebilir anjiyografi" amac>yla da kullan>lmakta-
d>r.
23.2. Ameliyat odas> donan>m>
A
MEL
Spinal cerrahi vakalar>nda ameliyat> izleyen kifli (örn. asistan) için mikroskobun bak>lan k>sm>n>n (oküler)
ideal konumu do¤rudan cerrah>n karfl> taraf>d>r. mlarda mikroskobun oküleri izleyici için
afla¤>daki durumlar d>fl>nda cerrah>n sa¤ yan>na yerlefltirilir:
1.
transsfenoidal cerrahi (cerrah e¤er hastan>n sa¤>nda duruyorsa)
2.
sa¤ lateral oblik (suboksipital) pozisyonda arka fossa kraniyotomisi
23. Ameliyatlar