581
NÖROfi
21. Nörooftalmoloji
Yüksek IKB genellikle bilateral papilödeme neden olur (unilateral papilödem için afla¤> bak>n>z). Papilödem
fundoskopide optik nörit gibi görünebilir, ama sonra daha ciddi görme kayb> ve göz üstüne bas>nca hassasiyetle
iliflkilidir.
Papilödem tipik olarak IKB'daki devaml> art>fl> takiben 24-48 saatte ortaya ç>kar. Nadiren 6 saat
sonras>nda gözlenebilir fakat daha erken görülmez. Papilödem ancak ciddi ve uzam>flsa görmede bulan>kl>k ve
görme alan defektine neden olur.
Tek tarafl> papilödemin ay>r>c> tan>s>:
1.
kompresif lezyonlar
A.
orbital tümörler
B.
optik sinir k>l>f> tümörleri (menenjiyom)
C.
optik sinir tümörleri (optik gliom)
2.
lokal inflamatuar bozukluklar
3.
Foster-Kennedy Sendromu: Bak>n>z sayfa 85
4.
demyelinizan hastal>klar (örn: Multipl skleroz)
5.
artm>fl IKB'>n (psödotümör serebride oldu¤u gibi) normal görünen optik diske BOS ak>fl>n> engelle-
di¤i baz> durumlar
6.
göz protezi (yapay göz)
21.3.
Pupil çap>
P
UP
Pupilodilatör kas lifleri radyal olarak iriste düzenlenmifltir.
Birinci s>ra sempatik sinir lifleri posterolateral hipotalamustan ç>kar ve çapraz yapmadan lateral tegmen-
tum, pons, medulla ve servikal spinal kanaldan C8-T2 spinal kordun (Budge'>n siliyospinal merkezi) interme-
diolateral hücre kolonuna iner. Burada lateral boynuz hücreleriyle (nörotransmitter: Ach) sinaps yapar ve yeri-
ni ikinci s>ra nöronlara b>rak>r (pregangliyonik).
ra nöronlar sempatik zincire girerler ve afla¤> do¤ru inerler fakat üçüncü s>ra nöronlara yerini
b>rakt>¤> süperior servikal gangliyona ulaflana dek sinaps yapmazlar.
Üçüncü s>ra nöronlar (postgangliyonik) karotid arter ile yukar> do¤ru yol al>r, yüzde terlemeyi sa¤layanlar
ECA (eksternal karotid arter) ile ayr>l>r. Geriye kalanlarsa ICA (internal karotid arter) ile karotid sinüsten geçer.
Baz> lifler V1'e efllik eder (trigeminal sinirin oftalmik dal>), 2 uzun siliyer sinir (nörotransmitter: NE) olarak
pupilodilatör kasa ulaflmak için siliyer gangliyondan do¤ruca geçer (sinaps yapmadan). ICA'dan gelen di¤er
lifler, lakrimal ve Müller kas>n> (EA: orbital kas) innerve etmek için oftalmik arter ile seyreder.
P
UP
Pupillokonstriktör kas lifleri irisin sfinkteri olarak düzenlenmifltir.
Parasempatik pregangliyonik lifler Edinger-Westphal nükleusundan (üst ortabeyinde, süperior collicu-
lus seviyesinde) kaynaklan>rlar. Siliyer gangliyonda sinaps yaparlar ve üçüncü kraniyal sinirin (periferal
yerleflimli) içinde pupilla sfinkterini ve siliyer kas> (parasempatik stimülasyonu ile lensi gevfletir ve lensi
kal>nlaflt>r>p akomodasyonu sa¤lar) innerve etmek için seyreden postgangliyonik lifleri olufltururlar.
P
UP
Ifl>k taraf>ndan uyar>lan retinan>n çubuk ve koni hücrelerinin arac>l>¤> ve optik sinir içindeki aksonlarla ta-
fl>n>r. Görme yola¤>yla ayn> flekilde, temporal retinal lifler ipsilateral kal>r, nazal retinal liflerse optik kiyazma-
da çapraz yapar. Ifl>k refleksini ileten lifler lateral genikülat cismi (LGB; lateral genikülat body (cisim)) atlar
(görmeyi ileten liflerse LGB'e girer) ve süperior kollikül seviyesinde pretektal nükleer komplekste sinaps ya-
par. Ara nöronlar her iki Edinger-Westphal parasempatik motor nükleusuna ba¤lan>r. Pregangliyonik lifler,
üçüncü sinirin içinde, pupilokonstriktörde belirtildi¤i gibi, siliyer gangliyona gider.
Monooküler >fl>k normalde bilateral simetrik (veya eflit) pupil konstrüksiyonunu (kas>larak küçülmesini)
uyar>r (ipsilateral direkt, kontralateral konsensual, indirekt olarak adland>r>l>r).