background image
376
16. A¤r>
NÖROfi
Bkz. A¤r> ilaçlar> için, Analjezikler, sayfa 27
Temel 3 tip a¤r>:
1.
nosiseptif a¤r>
A.
somatik: c> ve kramp fleklinde tan>mlan>r. Doku yaralanmas> ve-
ya inflamasyonu ya da sinir veya pleksus kompresyonundan kaynaklan>r. Altta yatan patoloji-
nin tedavi edilmesi veya nosiseptif yollar>n kesintiye u¤ramas>na cevap verir.
B.
visseral: Zor lokalize edilir. Primer a¤r> tedavilerine zay>f yan>t verir.
2.
deafferantasyon a¤r>s>: zor lokalize edilir. Ezici, y>rt>c>, i¤neleniyor gibi kar>ncalanma veya hissizlik
olarak tan>mlan>r. S>kl>kla b>çak saplan>r gibi ve ani ve patlayan tarzda a¤r> (hiperpati) ile birlikte
seyreden yan>c> dizestezi (a¤r>l> paresteziler) ve hissizlik, uyuflukluk yapar
3.
"sempatik kaynakl>" a¤r> ve benzerleri (örn. kozalji): bkz. sayfa 396
16.1.
Nöropatik a¤r> sendromlar>
Tan>m: Nöropatik a¤r>. Periferik ve/veya santral sinir siste-
minin lezyonun sebep oldu¤u ve duyusal semptom ve bul-
gular> ile seyreden a¤r>d>r.
A
Postherpetik nevralji (PHN) ve a¤r>l> diabetik nöropa-
ti (ADN) bafll>ca nöropatik a¤r> sendromlar>ndand>r (NAS).
Yayg>n kronik NAS'lar Tablo16-1
3
'de gösterilmifltir ve a¤-
r>n>n kayna¤>n>n santral veya periferal olmas>na göre ikiye
ayr>l>r. ADN ve PHN tipik olarak yan>c> ve ac>yan devaml>
bir a¤r>d>r ve karakteristik olarak cerrahi ve medikal tedavi-
lere dirençlidirler.
N
ÖROPAT
Tedavi geleneksel olarak, narkotik analjezikleri
4
ve tri-
siklik antidepresanlar> içerir (bkz. afla¤>). Daha ileri detaylar
ve di¤er tedavi seçenekleri için: bkz, ADN için, sayfa 555 ve
PHN için sayfa 388.
Trisiklik antidepresanlar: Antikolinerjik etkileri,
santral yan etkileri ve k>s>tl> a¤r> giderici etkisi yüzünden
kullan>m> k>s>tl>d>r.
5,6
Muhtemelen serotonin, endorfinlerin
analjezik etkisini art>r>r ve a¤r> efli¤ini yükseltir, serotonin
reuptake (gerial>m) blokerleri norepinefrin reuptake bloker-
lerinden daha etkilidir, örn. tranzodon (Desyrel®) sadece se-
rotonini bloke eder. Di¤er faydal> ilaçlar amitriptilin (Ela-
vil®) günlük 75 mg; desipramine (Norpramin®) günlük
10-25 mg, doxepin (Sinequan®) 75-100 mg/gün. Kronik
a¤r>l> hastalar>n ço¤unda birlikte depresyon olmas> bu ilaç-
lardan yararlan>m>n nedenlerinden biri olabilir. Y
AN ETK
Özellikle yafll>larda antikolinerjik etkiler ve ortostatik hipo-
tansiyon.
¤> olanlarda önerilmez.
A. Backonja
1
Uluslar aras> A¤r> Çal>flma Birli¤inden de¤ifltirilmifltir.
2
Periferal nöropatik a¤r>
akut ve kronik inflamatuvar demyelinizan poli-
radikülopati (CIPD)
alkolik polinöropati
kemoterapinin indükledi¤i polinöropati
kompleks bölgesel a¤r> sendromlar> (KBAS)
tuzak nöropatiler
HIV duyusal nöropati
iatrojenik nevraljiler (örn. posttorakotomi a¤r>s>)
idiopatik duyusal nöropati
neoplastik sinir kompresyonu veya infiltrasyonu
beslenme yetersizli¤i nöropatileri
a¤r>l> diabetik nöropati (ADN)
fantom ekstremite a¤r>s>
postherpetik nevralji (PHN)
postradyasyon ve pleksopati
radikülopati
toksik maddelere ba¤l> nöropati
trigeminal nevralji
posttravmatik nevralji
Santral Nöropatik a¤r>
servikal spondilotik myelopati
HIV myelopati
multipl skleroza ba¤l> a¤r>
parkinsona ba¤l> a¤r>
postiskemik myelopati
postradyasyon myelopati
poststroke a¤r>
posttravmatik spinal kord yaralanmas>na ba¤l>
a¤r>
siringomiyeli
Tablo 16-1 S>k rastlanan nöropatik a¤r>
sendromlar>.
16. A¤r>